Bạn đã bao giờ nhận thấy những ánh sáng, họa tiết lạ xuất hiện trong tầm nhìn khi nhắm mắt hoặc ở trong phòng tối chưa? Những ánh sáng lóe lên, các hình xoáy hay đốm màu kỳ lạ này không phải là điều ngẫu nhiên. Chúng được gọi là phosphenes, một hiện tượng mà mắt tạo ra cảm giác ánh sáng ngay cả khi không có ánh sáng thực sự.
Theo Katrina Schmid, Phó Giáo sư tại Trường Khoa học Thị giác và Khúc xạ thuộc Đại học Công nghệ Queensland, phosphenes xảy ra do hoạt động tự nhiên của các tế bào ở đáy mắt. Khi bạn nhắm mắt hoặc ở trong bóng tối, các tế bào này không hoàn toàn "ngủ yên". Chúng vẫn tạo ra các tín hiệu yếu mô phỏng ánh sáng, rồi truyền những tín hiệu đó lên não.
"Những xoáy và sóng mà bạn nhìn thấy thực chất là sự thay đổi trong hoạt động của các tế bào này," Schmid giải thích. "Não bộ không nhận ra rằng tín hiệu này không phải do ánh sáng thực tế tạo ra, nên bạn cảm giác như đang nhìn thấy những ánh sáng và họa tiết không tồn tại."
Mặc dù phosphenes thường vô hại và phổ biến ở những người khỏe mạnh, chúng cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề về sức khỏe. Hiện tượng này đôi khi liên quan đến các bệnh lý về võng mạc, như bong võng mạc, hoặc các rối loạn thần kinh. Ngoài ra, việc chà xát mắt quá nhiều hay vô tình tạo áp lực lên nhãn cầu cũng có thể kích hoạt phosphenes.
Schmid cảnh báo rằng nếu bạn nhận thấy hiện tượng này thay đổi bất thường, chẳng hạn như ánh sáng xuất hiện rõ ràng hơn, kéo dài lâu hơn, hoặc trở nên thường xuyên, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Trong trường hợp này, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra kỹ lưỡng.
Hiện tượng phosphenes không chỉ là một minh chứng thú vị về cách mắt và não bộ phối hợp mà còn nhắc nhở chúng ta rằng, ngay cả trong bóng tối, cơ thể vẫn hoạt động theo những cách kỳ diệu mà ta chưa từng nghĩ tới.
