Bộ Tư pháp đang thẩm định Dự án Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ (sửa đổi) do Bộ Công an chủ trì soạn thảo. Đáng chú ý, một trong những điểm mới của dự thảo là đề xuất bổ sung "dao có tính sát thương cao" vào nhóm vũ khí thô sơ.
Công an thu giữ nhiều dao kiếm. Ảnh: Công an TP Hà Nội
Bộ Công an định nghĩa dao có tính sát thương cao là dao sắc, nhọn, sắc nhọn, có chiều dài lưỡi từ 20 cm trở lên, hoặc dưới 20 cm nhưng được hoán cải, lắp ráp để có công năng, tác dụng tương tự dao có tính sát thương cao.
Theo thống kê của Bộ Công an, trong 5 năm triển khai thực hiện Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017, các lực lượng chức năng đã phát hiện 27.161 vụ, bắt giữ 46.693 đối tượng sử dụng súng tự chế, vũ khí thô sơ, các loại dao và phương tiện tương tự dao gây án, nhiều vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, sử dụng vũ khí thô sơ có 8.537 vụ, 17.632 đối tượng (chiếm 31,4% tổng số vụ, 37,7% tổng số đối tượng).
"Thống kê cho thấy tội phạm sử dụng các loại dao và phương tiện tương tự dao gây án chiếm tỉ lệ rất cao, có chiều hướng gia tăng, năm sau cao hơn năm trước. Trong đó, nhiều vụ là các băng, nhóm tội phạm có tổ chức gây án với tính chất rất manh động, dã man, coi thường pháp luật, gây bức xúc dư luận xã hội, hoang mang, lo lắng trong nhân dân"- Bộ Công an thông tin.
Theo Bộ Công an, thực tế quá trình điều tra các vụ án này, cơ quan điều tra chỉ xử lý hình sự được khi có đủ căn cứ kết luận đối tượng phạm tội về các tội danh khác như giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích; không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vì Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017 không quy định dao, phương tiện tương tự dao là vũ khí.
Bộ Công an đánh giá việc xử lý hình sự đối với các hành vi chế tạo, sản xuất, mua bán, vận chuyển, tàng trữ và sử dụng trái phép các loại súng tự chế, vũ khí thô sơ cũng gặp rất nhiều khó khăn.
Trong hồ sơ gửi tới Bộ Tư pháp, cơ quan soạn thảo nêu rõ quan điểm các loại dao có tính sát thương cao không được coi là vũ khí khi người dân sở hữu để sử dụng trong lao động, sản xuất, sinh hoạt. Việc quy định như dự thảo được kỳ vọng sẽ điều chỉnh được hành vi của người sử dụng dao đúng quy định pháp luật, không gây nguy hại đến tính mạng, sức khỏe của con người và là căn cứ để xử lý những hành vi vi phạm.
Bộ Công an khẳng định việc quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh dao có tính sát thương cao bảo đảm thuận tiện, thủ tục đơn giản, không phát sinh thủ tục hành chính.
Về việc này, trước đó, hồi tháng 9-2023, Chính phủ đề nghị cơ quan chức năng tiếp tục nghiên cứu, phân biệt rõ công cụ, dao được coi là vũ khí (có tính sát thương cao) với công cụ, dao sử dụng cho mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt để có cơ chế quản lý phù hợp, khả thi, tránh gây khó khăn cho sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân.
Tại văn bản góp ý nội dung này, Ủy ban Dân tộc cũng cho rằng đồng bào các dân tộc thiểu số ở miền núi, vùng sâu, vùng xa thường rèn thủ công các loại dao nhọn và sắc, dài từ 20 cm trở lên để phục vụ lao động, sản xuất. Chiếu theo dự thảo, các loại này là dao có sát thương cao, là vũ khí thô sơ. Do đó, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cần đánh giá kỹ lưỡng nội dung này.