Có thể nói việc khai quật Định Lăng của Hoàng đế Vạn Lịch – vị vua thứ 13 của nhà Minh là một trong những quyết định sai lầm nhất trong ngành khảo cổ Trung Quốc. Thậm chí câu chuyện về cuộc khai quật này đã trở thành giai thoại khảo cổ nổi tiếng nhất tại Trung Quốc.
Mọi chuyện bắt đầu kể từ năm 1955, khi Quách Mạt Nhược được phân công nhiệm vụ khai quật khu lăng mộ của triều đại nhà Minh và cải tạo thành một bảo tàng ngầm dưới lòng đất. Mặc dù lúc bấy giờ kỹ thuật khảo cổ tại Trung Quốc còn rất non kém, khó có thể ứng phó với công việc khai quật tại khu lăng mộ to lớn như thế nhưng một ủy ban khai quật vẫn được tổ chức.
Quân số của ủy ban này có thêm hơn 60 nông dân sống quanh khu vực lăng mộ nhà Minh. Do các lăng mộ quá lớn nên họ quyết định tiến hành đào Minh Định Lăng.
Bức tường chắn lối vào địa cung của Minh Định Lăng.
Dù Định Lăng không lớn nhưng việc xây dựng vẫn hết sức quy củ, vì thế phải hơn 1 năm, đoàn khảo cổ mới tìm được lối vào. Lối vào địa cung lại bị phong tỏa bởi một bức tường cao 8,8m và dày 1,6m.
Để đẩy nhanh tiến độ, Quách Mạt Nhược đã cho trực tiếp sử dụng thuốc nổ. Hành động liều lĩnh này đã khiến cho toàn bộ cấu trúc của lăng mộ cũng các di vật quý giá bên trong bị ảnh hưởng.
Hơn nữa, sau khi vào được chủ thất của hoàng đế, đoàn khảo cổ đã tìm được một số lượng lớn những bảo vật bên trong. Theo số liệu công bố, vật tùy táng bên trong có tới hơn 3.000 văn vật gồm rất nhiều đá quý, trân châu cùng nhiều vật phẩm và tơ lụa.
Không có kinh nghiệm, đoàn khảo cổ đã mở cửa khiến cho không khí ùa vào bên trong mộ.
Sau đó, đoàn khảo cổ lại mắc phải sai lầm thứ 2 là vội vàng mở cửa khiến cho môi trường chân không bên trong bị phá hoại, đặc biệt là tơ lụa bị tiếp xúc với không khí đột ngột nên ngay lập tức đã hóa thành tro.
Thậm chí long bào của vua Vạn Lịch được dệt theo kỹ thuật đã thất truyền, 10 năm mới có thể hoàn thành cũng bị hủy vì oxy hóa. Ngoài ra, đoàn khảo cổ còn thu thập các mẫu văn vật bằng tay không, đồng thời sử dụng thuốc bảo quản không tốt khiến cho nhiều thứ không còn phục hồi lại hình dạng ban đầu.
Nhiều bảo vật quý giá đã bị hủy hoại hoàn toàn.
Rất nhiều những vật phẩm bằng gỗ, giấy khác bị trải qua nhiệt độ thất thường và hơi ẩm nên cũng bị mục rữa nhanh chóng.
Ngay cả quan tài làm bằng gỗ quý của vua và hoàng hậu cũng bị đoàn khảo cổ vứt ra khe núi vì cho rằng không có giá trị gì. Kỳ lạ hơn, sau này những người từng tham gia vào việc khai quật hay có liên quan tới vụ việc này đều gặp phải tai họa khủng khiếp mà không rõ nguyên nhân.
Qua những sai lầm chết người này, có thể thấy, không có kinh nghiệm cũng như sự thiếu hiểu biết đã khiến cho hàng nghìn cổ vật quý báu bị hủy hoại, quả thực rất đáng tiếc cho thế hệ sau này.
Tham khảo: Sohu