Xe điện bị ngập nước ở Florida
Bão Ian (Hurricane Ian) tấn công Bờ biển Vịnh Florida, Mỹ vào ngày 28 tháng 9 năm 2022, gây thiệt hại nghiêm trọng, khiến ít nhất 136 người thiệt mạng và thiệt hại ước tính có trị giá hơn 50 tỷ đô la. Tính đến ngày 26 tháng 10 năm 2022, USA TODAY xác nhận được 11 trường hợp xe điện bốc cháy ở Florida sau trận lũ từ bão Ian. Tất cả các vụ cháy đều được cho là do bộ pin của xe bị chập sau khi bị ngập trong nước mặn hoặc do pin bị hư hỏng vật lý trong trận lũ.
Heather Mazurkiewicz, nhân viên thông tin công cộng của North Collier Fire Control Rescue District, cho biết sáu vụ cháy được báo cáo bởi North Collier Fire Rescue District và bốn vụ cháy khác được báo cáo bởi các sở cứu hỏa khác của quận Collier. Một vụ cháy khác được báo cáo tại đảo Sanibel. Không có trường hợp tử vong nào liên quan đến các vụ cháy, tuy nhiên sự cố ở đảo Sanibel đã gây ra một vụ hỏa hoạn thiêu rụi ngôi nhà nơi chiếc xe đỗ và ngôi nhà bên cạnh.
Pin lithium-ion là nguồn năng lượng chính cho xe điện. Tuy nhiên, nước và pin lithium-ion lại là "kẻ thù không đội trời chung". Khi nước xâm nhập vào pin, nó có thể dẫn đến hiện tượng đoản mạch, gây ra sự gia tăng nhiệt độ đột ngột, kích thích phản ứng hóa học và dẫn đến cháy nổ.
Mặc dù nguy cơ hỏa hoạn do ngập nước ở xe điện đã được các chuyên gia biết đến ít nhất từ siêu bão Sandy năm 2012, nhưng bão Ian đã đưa vấn đề này trở thành tâm điểm chú ý của công chúng. John Linkov, phó biên tập viên ô tô của Consumer Reports, cho biết: "Đây thực sự là lần đầu tiên chúng tôi bị ngập lụt ở một khu vực có nhiều xe điện". Đươc biết, Florida có số lượng xe điện cao thứ hai ở Hoa Kỳ, sau California.
Nguyên nhân xe điện bị ngập nước bốc cháy
Nếu pin của xe điện bị hỏng do va chạm hoặc nước tràn vào từ lũ lụt, có thể xảy ra hiện tượng đoản mạch, khiến cell pin giải phóng năng lượng và nóng lên. Điều này có thể dẫn đến sự kiện gọi là "nhiệt độ tăng đột biến", trong đó nhiệt lan truyền từ cell pin này sang cell pin khác, khiến chúng bốc cháy. Trong một số ít trường hợp khi xe điện bị ngập trong nước, chất gây ô nhiễm hoặc muối trong nước có thể gây ra hiện tượng đoản mạch, đặc biệt là sau khi nước chảy ra khỏi pin.
Nước, đặc biệt là nước biển, có chứa nhiều muối khoáng. Khi xe điện ngập nước, các muối này có thể xâm nhập vào pin và các bộ phận điện khác, gây ra hiện tượng ăn mòn. Theo thời gian, lớp vỏ pin bị ăn mòn có thể dẫn đến rò rỉ điện, đoản mạch và cháy nổ.
Các chuyên gia cho biết các bài đăng trên mạng xã hội khẳng định xe điện bắt lửa "thường" phóng đại vấn đề. Stan Cross, giám đốc chính sách vận tải điện của Liên minh miền Nam vì Năng lượng sạch của Hoa Kỳ, cho biết tính đến tháng 7 năm 2021, quận Collier, bao gồm thành phố Naples, đã có 2.490 xe điện được đăng ký. Điều đó có nghĩa là chỉ một phần nhỏ phần trăm số xe điện trong quận này bốc cháy sau trận lũ. Tại quận Lee, nơi có đảo Sanibel, có 2.683 xe điện được đăng ký vào năm 2021. Một xe điện bị cháy ở đó có nghĩa là ít hơn 0,04% xe điện trong quận bị cháy.
Hướng dẫn khi xe điện bị ngập nước
Sự ăn mòn điện có thể không nhìn thấy được và xe điện có thể bị mất kiểm soát nhiệt độ trong nhiều giờ hoặc thậm chí nhiều ngày sau khi nước lũ rút. Điều này có nghĩa là những chiếc xe điện bị ngập nước đỗ trong gara hoặc nhà để xe bên cạnh nhà phải được di chuyển ra xa các tòa nhà. Những chiếc xe này không được lái mà phải được kéo đi. Các chuyên gia cảnh báo rằng không nên lái bất kỳ chiếc xe nào, dù là xe điện hay xe chạy bằng xăng, sau khi bị ngập nước cho đến khi được một chuyên gia kiểm tra.
Pin lithium-ion cháy rất khó dập tắt. Các phương pháp chữa cháy truyền thống như sử dụng nước hoặc bình cứu hỏa CO2 có thể không hiệu quả. Việc dập tắt đám cháy xe điện có thể tốn nhiều thời gian và nguồn lực, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cháy trở lại.
Haresh Kamath, giám đốc bộ phận tài nguyên năng lượng phân tán tại Viện nghiên cứu điện lực ở Palo Alto, California, cho biết: "Không một phương tiện giao thông đường bộ nào được coi là đủ điều kiện lưu thông sau khi bị ngập nước, đặc biệt là nước mặn, dù là xe điện hay bất kỳ loại xe nào khác. Nếu bạn đã từng gặp phải tình trạng này, bạn không nên lái xe hoặc cố gắng lái xe, thậm chí khởi động xe đó".
Trên thực tế, cháy xe điện khó dập tắt hơn cháy xe chạy bằng xăng và đòi hỏi các kỹ thuật chữa cháy khác nhau. Pin lithium-ion tự tạo ra nhiệt và oxy, do đó, để dập lửa, cần đổ nước vào vỏ pin để làm mát. Hầu hết pin EV đều nằm bên dưới xe, vì vậy việc đổ nước lên nóc xe hoặc vào khoang động cơ đều không có tác dụng.
Xe điện ngập nước có nguy cơ cháy cao hơn so với xe động cơ đốt trong do một số yếu tố chính như: nước và pin lithium-ion không tương thích, nguy cơ ăn mòn, cháy khó dập tắt và nguy cơ cháy nổ kéo dài. Việc sử dụng xe điện cần lưu ý đến những rủi ro tiềm ẩn này, đặc biệt là trong khu vực có nguy cơ ngập nước cao.
Kamath cho biết pin EV được thiết kế đặc biệt để khiến hiện tượng mất kiểm soát nhiệt độ trở nên "rất, rất hiếm". Kamath, người đã làm việc về các vấn đề về pin trong hơn 20 năm, cho biết: "Các hệ thống an toàn bên trong pin lithium-ion thường ngăn chặn những sự cố như vậy xảy ra trừ khi pin bị hư hỏng vật lý đáng kể".
