Làng nghề cây cảnh Điền Xá (Nam Trực, Nam Định) có tuổi đời hơn 800 năm, ông tổ nghề cây của nơi đây là Tô Trung Tự, một vị quan thời Lý. Giới chơi cây cảnh trong và ngoài nước không ai không biết đến giống cây gắn liền với tên gọi của địa phương này, đó là "sanh Nam Điền".
Trong đó, cây sanh dáng long (rồng) nổi tiếng hơn cả. Không gia đình nào trong xã Điền Xá không trồng một vài cây sanh như thế này, thậm chí là cả một vườn.
Nghệ nhân Đỗ Duy Quân, Phó Chủ tịch Hội Sinh vật cảnh xã Điền Xá, với hơn 30 năm làm cây cảnh, đang sở hữu cả một vườn cây sanh. Ông Quân cho biết, 2024 là năm Thìn, nhiều người sành cây đã chuyển sang chơi cây hình rồng. Do đó, cây sanh dáng long cũng được nhiều người tìm mua.
Trong 12 con Giáp, con rồng đại diện cho sự uy quyền, thịnh vượng, là một linh vật tối cao. Để sở hữu những cây sanh dáng long có tuổi đời từ hàng chục cho đến hàng trăm năm, nhiều người đã tìm về đất tổ của nghề cây cảnh.
Ông Quân cho hay, cây cảnh hình rồng có nhiều thế như: long giáng, long thăng, long cuốn thủy, lưỡng long tranh châu…Tuy nhiên, hiện nay, thế long giáng và thế long thăng được nhiều người lựa chọn hơn cả. Một đặc điểm khiến sanh Nam Điền rất được ưa chuộng là lâu phá thế, một khi cây đã đẹp thì sẽ có tính ổn định rất cao.
Trải qua hàng nghìn năm, đất Nam Điền (xã Điền Xá ngày nay) trồng đa dạng các loại cây cảnh với nhiều thế cây phong phú, ẩn chứa những ý nghĩa sâu sắc.
Cây dáng rồng có điểm chung là thân dài, uốn khúc nhiều lần, uốn liên tục, mềm mại, uyển chuyển linh hoạt như rồng đang chuyển động. Các cành cây được uốn thành chân rồng. Tán lá làm bàn chân rồng, lá nhỏ và thưa. Gốc cây thường là đầu rồng nên phải to và có nhiều u bướu. Đầu, thân và đuôi phải lột tả được vẻ oai phong của rồng.
Để có được một cây sanh dáng long, người dân xã Điền Xá phải mất từ 10 năm cho đến vài chục năm uốn nắn giúp cây thành hình, mang tính ổn định. Nhiều người nói vui về việc tạo hình này: "Đời ông trồng cây, đến đời con cháu mới được hưởng".
Cận cảnh một đôi cây sanh dáng long có giá hàng tỷ đồng, tuy nhiên chủ nhân không muốn bán bởi nó đã gắn liền cùng gia đình ông từ đời này sang đời khác.
Người dân Điền Xá phải mất nhiều năm chăm chút, uốn nắn mới có thể có được một cây sanh thành hình, được nhiều người yêu thích.
Nghệ nhân Phan Văn Thái đứng bên cạnh cây sanh dáng long thăng (rồng bay lên) có tuổi đời hơn 60 năm tuổi được định giá tới 12 tỷ đồng.