Một chiếc F-16 của Thổ Nhĩ Kỳ bay thấp gần một tàu chiến cũng của nước này ở Địa Trung Hải.
Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Hulusi Akar hôm 1/8 đã ra tuyên bố: "Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ sẽ tổ chức một cuộc họp kỹ thuật về thỏa thuận F-16 vào ngày 15/8.
Ông Akar cũng nhấn mạnh rằng hiện Không quân Thổ Nhĩ Kỳ (TAF) vẫn tiếp tục triển khai phi đội 18 chiếc F-16 sẵn sàng chiến đấu theo nghĩa vụ đối với NATO và TAF cần mua 40 F-16 Block 70/72 mới cũng như hiện đại hóa 79 chiếc F-16 hiện có theo chuẩn này.
Có thể nói việc F-16 Block 70/72 có thể đến với Thổ Nhĩ Kỳ hay không sẽ được quyết định sau kết quả của cuộc họp quan trọng ít ngày tới - cuộc thứ 4 sau các cuộc họp vào tháng 12/2021 và 2-3/2022. Vậy điều kiện cần để Ankara nhận được "cái gật đầu" của Washington là gì?
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan (trái) trao đổi với Bộ trưởng Quốc phòng Hulusi Akar (phải).
Vào giữa tháng 7, Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua một dự luật về những hạn chế trong việc bán F-16 Block 70/72 cho Thổ Nhĩ Kỳ.
Dự luật bao gồm lệnh cấm Washington bán F-16 Block 70/72 cho Ankara trừ khi Thổ Nhĩ Kỳ đảm bảo rằng họ sẽ không xâm phạm không phận Hy Lạp - láng giềng đồng thời là đồng minh NATO nhưng lại có các tranh chấp trên Địa Trung Hải với Thổ Nhĩ Kỳ.
Điều này có nghĩa là Ankara sẽ phải nhượng bộ và đưa ra cam kết nói trên trong cuộc họp ngày 15/8 với phía Mỹ?
Tiêm kích F-16 Block 70.
Tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ sẽ "muối mặt" thực hiện bước đi như vậy. Thậm chí khi được hỏi liệu có giải pháp thay thế nào nếu Mỹ không bán F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ hay không, ông Akar đã lưu ý:
"Thế giới đã rộng mở hơn rất nhiều, các lựa chọn cũng tăng lên. Dĩ nhiên, có thể có nhiều giải pháp để thay thế..."
Cần lưu ý rằng vào ngày 11/4 tờ Milliyet của Thổ Nhĩ Kỳ đã đăng tải bài bình luận trong đó cảnh báo: "... nếu Mỹ từ chối yêu cầu về 120 tiêm kích F-16 Block 70, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ lựa chọn mua tiêm kích từ Pháp và Anh hoặc mua tiêm kích thế hệ mới như Su-57 từ Nga.
Chủ đề về Su-57, một trong những lựa chọn mạnh mẽ nhất, đã được Thổ Nhĩ Kỳ đưa vào chương trình nghị sự trước đây".
270 tiêm kích F-16 (44 F-16 Block 30, 116 F-16 Block 40, 80 F-16 Block 50 và 30 F-16 Block 50 ) hiện là "xương sống" của TAF. Do số liệu chính thức không được tiết lộ nên số lượng F-16 trong kho hiện nay ước tính vào khoảng 245 chiếc.
Thổ Nhĩ Kỳ đã lên kế hoạch thay thế F-16 bằng các tiêm kích tàng hình F-35 và TF-X do họ tự phát triển vào 2030.
Tuy nhiên do Mỹ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 do mua S-400 từ Nga, Ankara đã đưa ra một số lựa chọn khác để duy trì sức mạnh trên không trong 8 năm tới bằng cách mua thêm F-16 Block 70/72 và các bộ kit hiện đại hóa từ Mỹ.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan bước xuống cầu thang sau phần giới thiệu về tiêm kích Su-57 tại Triển lãm MAKS-2019 (Ảnh: RIA Novosti).