Cùng với mâm lễ mặn hoặc chay với các món ngày Tết, gia chủ cần chuẩn bị nhang, đèn, nến, rượu, trầu cau, ngũ quả, bánh kẹo để làm lễ tạ năm mới, còn gọi là lễ hóa vàng. Có gia đình chuẩn bị cả 2 cây mía.
Chuyên gia phong thủy Nguyễn Hồng Sơn chia sẻ trên Người đưa tin, ngày làm lễ hóa vàng có thể từ mùng 3 Tết đến mùng 10 Tết Nguyên đán. Có nhiều ghi chép về ngày nên hóa vàng, tuy nhiên, thường thời gian hợp lý được cho là trong khoảng từ mùng 3 đến mùng 5 Tết.
Theo một số chuyên gia, trong ngày làm lễ, gia chủ phải chuẩn bị đồ cúng từ sáng sớm để kịp làm lễ hóa vàng trong buổi sáng, không nên để quá trưa mới tiến hành. Sau khi bày biện mâm cúng, gia chủ thắp hương và khấn bài khấn hóa vàng. Khi hương cháy hết hoặc qua 1 tuần hương thì chắp tay vái 3 vái xin phép ông bà mang vàng mã đi hóa.
Lưu ý khi hạ lễ phải hạ từ bậc thần rồi mới tới bậc tổ tiên. Vàng mã phải được hóa ở nơi sạch sẽ, thoáng mát, có đồ hóa riêng. Hóa vàng xong, người ta vẩy mấy giọt rượu cúng xuống tro. Hai cây mía được hơ trên tiền vàng đã hóa, dân gian quan niệm vật này để "làm đòn gánh tiền, gánh vàng cho về cõi âm, không bị lũ quỷ cướp đi".
Dưới đây là 2 bài khấn lễ hóa vàng được ghi trong cuốn Văn khấn Nôm truyền thống và Văn khấn cổ truyền Việt Nam, các gia đình có thể tham khảo sử dụng:
1. Văn khấn lễ tạ năm mới (lễ hóa vàng) trong cuốn Văn khấn Nôm truyền thống (cố Thượng tọa Thích Viên Thành - NXB Thanh Hóa)
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn Thần.
Ngài Đương niên, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các Ngài Thổ Địa, Táo Quân, Long mạch, Tôn thần.
Các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ nội ngoài tiên linh.
Hôm nay là ngày mồng….. tháng Giêng năm.........
Tín chủ chúng con…………………………………
Ngụ tại………………………………………………
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật phù tửu lễ nghi, cung trần trước án.
Kính cẩn thưa trình: tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn Thần, rước tiễn tiên linh trở về âm giới.
Kính xin: Lưu phúc lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm mộ, mọi chỗ tốt lành. Cháu con được giữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Lòng thành kính cẩn lễ bạc tiễn dâng, lượng cả xét soi. Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
2. Văn khấn lễ tạ năm mới (lễ hóa vàng) theo cuốn Văn khấn cổ truyền Việt Nam
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Ngài Đương niên, ngài Bản cảnh Thành hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch, Tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại Tiên linh.
Tín chủ (chúng) con là:……………………..
Ngụ tại:……………………………
Hôm nay là ngày.... tháng Giêng năm.....
Tín chủ con thành tâm sắp sửa hương hoa nước quả, kim ngân vàng bạc, phẩm vật trà, tửu dâng lên trước án, kính cẩn thưa trình:
Tiệc xuân đã mẵn Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn tiên linh về âm giới.
Kính xin phù hộ độ trì cho con cháu được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng. Chúng con lễ bạc cúi xin chứng giám.
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần).
(Tổng hợp)