Tự nhận thấy mình có 4 mất mát lớn khi khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần, chỉ trong vòng 15 phút đồng hồ, Nhạc sĩ - Thiếu tướng An Thuyên đã cố gắng chuyển tải tất cả cảm xúc chất chứa trong mình thành bài hát viết về vị tướng huyền thoại của dân tộc Việt Nam.
Lần đầu tiên phóng viên liên lạc với nhạc sĩ An Thuyên ngay trong buổi chiều ngày 4/10 khi hay tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua đời, nhạc sĩ An Thuyên cho biết ông chưa thể nói điều gì cả mà chỉ dồn hết cảm xúc hiện hữu vào bài hát.
Ba ngày sau gặp lại ông tại một khách sạn lớn ở Hà Nội - nơi ông được mời làm cố vấn nghệ thuật, giữa những máy nghe nhạc, đĩa than, đồng hồ cổ... nhạc sĩ An Thuyên có vẻ khá mệt mỏi vì những ngày qua đã dồn hết sức cho sản phẩm âm nhạc đặc biệt này của mình.
Ông cho biết bài hát sẽ được phát sóng trên truyền hình quốc gia ngay trong tối 7/10, đến giờ ông và ê-kip sản xuất đang hoàn thành nốt những công đoạn cuối cùng. Bây giờ, ông đã có thể trải lòng mình bằng một cách khác ngoài âm nhạc...
- Thưa nhạc sĩ An Thuyên, ông có thể cho biết cảm xúc của mình khi hay tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần?
Không phải riêng tôi mà người Việt Nam ai ai cũng vậy, mặc dầu cũng đã biết rồi nhưng khi nó đến thật sự thì ai cũng bàng hoàng. Cảm giác đó như nghe tin người thân của mình ra đi vậy.
Đối với riêng tôi có 4 sự mất mát. Vì ngoài là một người dân Việt Nam, tôi còn là một người lính, thế hệ người lính con cháu của Đại tướng. Mà đối với người lính thì anh Văn là một hình ảnh rất đẹp, là người anh cả của lực lượng vũ trang. Với tôi, Đại tướng là người cha người chú, người thầy vĩ đại.
Thứ 3 đối với tôi, Đại tướng còn là một người nghệ sĩ. Tướng Giáp là người có công rất lớn đối với lực lượng văn nghệ sĩ quân đội nói riêng và văn nghệ cách mạng nói chung.
Thứ 4, cá nhân tôi cũng có sự thăm hỏi thường xuyên với tướng Giáp, ngày mừng thọ hay ngày lễ quân đội tôi cũng được đến thăm bác. Trường Đại học Văn hóa nghệ thuật quân đội trước tôi làm Hiệu trưởng cũng nhận được sự quan tâm, định hướng của Đại tướng.
Trước đây, tôi có lần phát biểu rằng: "Đào tạo cái gì xã hội và quân đội cần chứ không chỉ dạy cái mình biết" là phát triển từ những định hướng của cụ. Đó là một cuộc cách mạng trong đào tạo.
Tôi vừa là một người dân, vừa là người lính, cũng là một nghệ sĩ, và là hiệu trưởng của mái trường được Đại tướng dành nhiều sự quan tâm...
- Kỷ niệm khiến ông ghi nhớ về Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong quãng thời gian hoạt động nghệ thuật của mình?
Tôi vẫn còn nhớ có một lần làm chương trình nhân ngày 22/12 cho thành đoàn Hà Nội và mời cụ đến dự. Hôm đó trời rất rét, bọn tôi mặc áo trong áo ngoài mà vẫn run lẩy bẩy nên đoán là cụ sẽ không đến đâu.
Nhưng không ngờ khi sát giờ cụ xuất hiện, trên người mặc một chiếc áo dạ dài. Cảm động vô cùng. Hình ảnh đó để lại dấu ấn không thể quên với tôi.
Ca khúc "Tiếng đàn" được nhạc sĩ An Thuyên viết về Đại tướng trong vòng 15 phút sau khi khi nghe tin buồn.
- Được biết bài hát ông viết về tướng Giáp đã hoàn thành, ông có thể chia sẻ một chút về ca khúc đặc biệt này không?
Với tất cả những lý do tôi đã nói trên và những cảm xúc chất chứa có được từ trước nên tôi đã viết ngay ca khúc này ngay sau khi nghe tin cụ mất. Tuy nhiên, tướng Giáp là một người quá vĩ đại nên ban đầu tôi không biết chọn đề tài gì để viết cho tốt.
Vì nếu chỉ chọn để minh họa chung chung thì không được. Rất may mắn tôi sực nhớ môt chi tiết trong cuộc đời của cụ: Cụ rất yêu piano. Cụ yêu văn nghệ, yêu trí thức. Hình ảnh giữa chiến tranh ác liệt như vậy mà chiều thứ 7 nào cũng có một giáo viên dạy nhạc đến nhà dạy cụ chơi đàn đã gợi cảm xúc cho tôi.
Cụ chơi đàn không phải là chơi 'tay ngang', hay chơi 'làm cảnh', mà cụ thật sự muốn chinh phục một loại nhạc cụ, muốn có một cái cơ bản để sử dụng loại đàn đó. Thế nên tôi đã quyết định chọn cái đó để viết, một chi tiết rất đời thường của cụ. Và câu đầu tiên của bài hát đã bật ra trong đầu tôi bằng những suy nghĩ như vậy.
- Vậy là ông viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở khía cạnh một nghệ sĩ?
Tôi nghĩ đây là điều rất đặc biệt trong con người cụ. Bài hát này không mô tả khả năng đánh đàn hay nghệ thuật đánh đàn của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Dưới con mắt biểu diễn chuyên nghiệp thì cụ không phải là người chơi đàn xuất sắc nhưng theo tôi cụ là người chơi đàn vĩ đại.
Cả cuộc đời vĩ đại dâng hiến, hy sinh làm nên tiếng đàn của cụ chứ không phải chỉ là kỹ thuật. Đây cũng là bài học lớn cho anh em nghệ sĩ.
- Ông có thể kể một chút về quá trình sáng tác cũng như nội dung của bài hát này?
Tôi viết bài này nhanh lắm. Ngồi viết và phác thảo chỉ trong khoảng 15 phút, phần hoàn chỉnh thì mất nhiều thời gian chăm chút hơn. Nhưng thông qua "Tiếng đàn" (tên bài hát viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp của nhạc sĩ An Thuyên - PV) tôi muốn nói lên được phần nào đó nhân cách và những đóng góp của cụ. Có thể nói đó là bản tổng kết nhỏ theo quan điểm của riêng cá nhân của tôi về cụ.
Lời bài hát ngắn gọn, giai điệu cũng nhẹ nhàng sâu lắng. Tôi cũng mô tả một phần bối cảnh nỗi buồn tiễn biệt cụ những ngày hôm nay trong tiết trời mùa thu Hà Nội.
- Hình như bài hát sắp được công bố rộng rãi trên các phương tiện truyền thông?
Ngay buổi tối 7/10, bài hát sẽ được phát sóng trên Đài truyền hình Việt Nam trong một chương trình đặc biệt về tướng Giáp. Tiết mục được xây dựng trong 2 ngày, cả êkip mấy chục người đã làm việc không ngừng nghỉ trong 2 ngày để hoàn thành.
Đêm qua tôi và tốp ca sĩ đã cùng nhau thức đến 3 giờ sáng để thực hiện khâu ghi âm. Những ca sĩ làm việc rất nghiêm túc, họ hát bằng trái tim nghệ sĩ, nhiều cảm xúc. Một số người khác có lẽ đã phải thức trắng đêm. Sáng nay tôi đã nhận được bản thu âm hoàn chỉnh.
- Bài hát được viết trong thời gian ngắn như vậy, bản thu âm lẫn hình ảnh đều được thực hiện khá gấp, ông có thật sự hài lòng về tác phẩm này của mình?
Đối với tác phẩm nghệ thuật thì vô cùng lắm. Nhưng trong bối cảnh đặc biệt cùng với những cảm xúc của tôi khi sáng tác ca khúc này, rất hy vọng sẽ gặp được, đồng điệu được trong sự tiếc thương của khán giả.
Nghệ thuật đến đâu thì còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố. Nhưng có thể coi đây là 1 nén nhang của cá nhân tôi, gia đình tôi và rộng ra là anh em văn nghệ sĩ trong quân đội thắp tưởng niệm, chia sẻ nỗi đau này với mọi người.
- Xin cảm ơn nhạc sĩ!
Lời tòa soạn: Hàng triệu người dân Việt đang từng ngày từng giờ dõi theo mọi thông tin về Đại tướng Võ Nguyên Giáp với lòng thành kính và nỗi tiếc thương vô hạn. Để tiện theo dõi, bạn đọc có thể bấm vào các nội dung sau đây cho phù hợp với nhu cầu thông tin của mình:
1) Đêm đầu tiên sau tin dữ Đại tướng từ trần;
2) Đại tướng ra đi thanh thản; Bác sĩ kể về phút cuối đời Đại tướng;
3) Thông báo Quốc tang, Ban tang lễ Đại tướng; Lịch trình tang lễ;
4) Hình ảnh nơi an nghỉ đẹp như cổ tích của Đại tướng ở quê nhà Quảng Bình;
5) Mọi thông tin về nơi an táng Đại tướng;
6) Thế giới nghiêng mình trước Đại tướng Võ Nguyên Giáp;
7) Chỉ có ở Soha.vn
(Danh sách này liên tục được cập nhật khi có thông tin mới)
