Xuân tóc đỏ đến gặp tôi khi vừa kết thúc làm việc trong ngày ở Nhà hát Tuổi trẻ Hà Nội. Từ sau khi đóng bộ phim truyền hình Trò đời diễn viên Việt Bắc thường được mọi người gọi bằng cái tên: Xuân tóc đỏ, Xuân nhặt banh... Ngoài đời, Việt Bắc khá trẻ trung với lối nói chuyện dí dỏm và rất "xì tin". Được biết đến với một số vai diễn trong các phim truyền hình: Ông tơ hai phẩy; Ba đám cưới, một đời chồng. Tuy nhiên, chỉ đến khi vào vai Xuân trong phim Trò đời, Việt Bắc mới "lột xác" được vai diễn đã từng “đo ni đóng giày” này.
Uống thuốc béo để vào vai
Tôi gặp Việt Bắc tại quán cà phê trên đường Láng, Hà Nội. Khi anh mới vào quán, cô bé phục vụ reo lên: "A, anh Xuân tóc đỏ phải không chị?", khiến nhiều khách có mặt ở quán ngoái lại nhìn. Được biết, Việt Bắc vừa chuyển công tác từ Nhà hát Kịch Trung ương về Nhà hát Tuổi trẻ (11 Ngô Thì Nhậm, Hà Nội). Đã 10 tháng kể từ bộ phim Trò đời đóng máy nhưng những kỷ niệm, những cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật trong phim vẫn làm Việt Bắc bồi hồi.
Việt Bắc cho biết: "Cái duyên vào vai Xuân tóc đỏ của tôi rất tình cờ. Trước đó, tôi đã vào vai Vĩnh trong bộ phim Ông tơ hai phẩy - đó cũng là một nhân vật láu lỉnh và nhí nhảnh". Sau khi phim lên sóng, Việt Bắc được đồng nghiệp là diễn viên Tuấn Hằng bật mí việc phim Trò đời đang casting (thử vai) nhân vật trong phim. Anh không nghĩ, mình sẽ được chọn bởi khi đó có rất nhiều diễn viên tên tuổi cũng đến thử vai Xuân tóc đỏ. Lúc thử vai, Việt Bắc phải đóng cùng cô hàng mía ở sân quần vợt, vì khi đó không có diễn viên nữ, Việt Bắc phải đóng cùng diễn viên Tuấn Hằng, khi đó anh đã đọc câu thơ: "Lẳng lơ thì cũng chẳng mòn, chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ...". Diễn xong, đạo diễn Nhuệ Giang nhận xét là diễn được. Tuy nhiên, về hình thể, đạo diễn nhận xét hơi gầy, về tẩm bổ thêm, nếu được chọn vai diễn chính. Mấy hôm sau, Việt Bắc nhận được điện thoại là anh đã được chọn vào vai Xuân tóc đỏ.
Việt Bắc tâm sự về công cuộc tăng cân: "Nhận được điện thoại, tôi mua rất nhiều thuốc về để uống cho người béo lên. Thậm chí, nghe theo lời của diễn viên Chiến Thắng, tôi lên tận phố cổ Hà Nội mua thuốc tích nước về để uống cho mình lên cân nhanh. Ngay khi được nhận vào một vai "nặng ký", tôi bị nhiều người hoài nghi và cho rằng, tôi khó có thể diễn thành công với dạng vai diễn này. Thực tế, tôi chưa từng đóng vai chính phim nào, sẽ không có đủ trải nghiệm để làm ra một Xuân tóc đỏ mới, khác, lạ. Tuy nhiên, chính sự tin tưởng và động viên của đạo diễn Nhuệ Giang đã làm tôi tự tin và quyết tâm làm việc tốt hơn".
Việt Bắc tếu táo với tôi rằng, vai Xuân tóc đỏ là một cái áo "vừa vặn" với mình, bởi vai diễn cũng là một sự trải nghiệm của anh với cuộc sống đã từng trải qua, cộng với sự học hỏi cách diễn xuất từ những diễn viên đi trước. Theo Việt Bắc, được làm việc với đoàn làm phim Trò đòi là một điều may mắn của anh, bởi ở đoàn làm phim, mọi người thường giúp đỡ nhau trong các vai diễn, như hướng dẫn cách diễn xuất, nhắc lời thoại... nhất là việc được làm việc với những nghệ sỹ tên tuổi như Minh Hằng, Quang Thắng, Chiến Thắng, Phú Đôn... đã giúp anh trưởng thành hơn rất nhiều.
Diễn viên Việt Bắc quê ở Vinh, Nghệ An. Năm học lớp 4, anh đã tham gia diễn văn nghệ ở trường, niềm đam mê điện ảnh hình thành từ đó. Học xong lớp 12, Việt Bắc tham gia học lớp diễn xuất do diễn viên Hương Dung mở, tại Hà Nội. Cả nhà Việt Bắc, không ai theo nghệ thuật, ba của anh là cán bộ ngành an ninh và mẹ là nữ y tá của ngành quân đội, đều đã nghỉ hưu. Cha mẹ là những người đầu tiên kịch liệt phản đối chuyện Việt Bắc theo học một ngành học "thiếu thực tế" là sân khấu - điện ảnh. Tuy nhiên, anh vẫn theo học khoa Diễn viên điện ảnh để thắp sáng ước mơ của mình. Khi biết cậu con út được tham gia vào một bộ phim truyền hình trên giờ vàng của VTV, bố mẹ và người thân rất vui, thường xuyên động viên Việt Bắc cố gắng hoàn thành tốt vai diễn của mình.
Sợ "cái bóng" NSƯT Quốc Trọng
Kỷ niệm nhớ nhất đối với Việt Bắc khi đóng phim Trò đời là phim được quay vào mùa đông, nhiệt độ có hôm xuống dưới 8 độ C, vai Xuân tóc đỏ ở giai đoạn nghèo khổ, anh phải đi chân đất, mặc áo phong phanh. Những hôm trời lạnh dưới 10 độ C, đoàn làm phim phát cho tất cả diễn viên một miếng dán nóng sau lưng để chống lạnh. Kỷ niệm ấy, để lại cho những diễn viên cảm xúc rất đặc biệt và họ coi đoàn làm phim như một ngôi nhà lớn của mình.
Việt Bắc bảo rằng, được vào vai Xuân tóc đỏ đầy áp lực, nhưng cũng thấy rất hạnh phúc, vì đã trưởng thành lên rất nhiều từ vai diễn này. Được làm việc với vợ chồng đạo diễn Nguyễn Thanh Vân - Phạm Nhuệ Giang - những người có tiếng là nghiêm khắc, Bắc được học hỏi rất nhiều. Khi biết, Việt Bắc làm đóng phim của đạo diễn Nhuệ Giang, nhiều người đã nói với anh: "Ôi, chị Nhuệ Giang khó tính lắm, làm việc sẽ rất căng thẳng đấy!". Nhưng chàng Xuân tóc đỏ lém lỉnh ấy cho biết: "Tôi thấy biết ơn những tháng ngày làm phim với cô Nhuệ Giang, cô quan tâm tôi như con. Có những lúc, cô rất nghiêm khắc, nhưng tôi hiểu rằng, đó là cách để diễn viên hoà nhập nhân vật của mình tốt nhất".
Việt Bắc kể lại kỷ niệm về cảnh Xuân tóc đỏ chữa bệnh cho cụ Cố sắp chết trong phim bằng một loại thuốc "đặc biệt". Vì đấy là một loại thuốc được lấy từ đền Pia pha với nước tiểu trẻ con nên đạo diễn yêu cầu phải là màu xanh, các diễn viên và những người làm đạo cụ đã phải giã cả lá ra để làm thuốc hay dùng quả chanh tươi, nhưng vẫn không đúng như yêu cầu đạo diễn. Đạo diễn Thanh Vân phải đi luộc rau để lấy nước thì mới ra màu thuốc mà đoàn làm phim yêu cầu. Chỉ là một cảnh nhỏ thôi, nhưng sự chuẩn bị của đoàn làm phim rất chu đáo, kỹ càng khiến cho những cảnh quay đạt chất lượng tốt.
Hỏi Việt Bắc, đây là một vai diễn mà trước đó NSƯT Quốc Trọng đã thể hiện khá thành công, Bắc có xem lại những cảnh đó không? Việt Bắc cho biết: "Chỉ khi phim Trò đời đóng máy, tôi mới có "can đảm" để xem những cảnh phim mà NSƯT Quốc Trọng đã từng đóng trước đó. Tôi sợ "cái bóng" ấy, sợ cách diễn của NSƯT Quốc Trọng ảnh hưởng đến cách diễn của tôi. Nhưng có một điều rất vui là sau khi Trò đời đã phát sóng, nhiều người nhận xét là Xuân tóc đỏ của tôi có một lối diễn rất mới, rất khác. Điều khác đều tiên là Trò đời là kịch bản phim của 3 tác phẩm: Số đỏ, Cơm thầy cơm cô và Kỹ nghệ lấy Tây... nên nội dung phim phải xuyên suốt 3 tác phẩm ấy. Hơn nữa, tôi cũng muốn được tự do sáng tạo với những cảnh diễn của mình nên đã xin đạo diễn Nhuệ Giang là được tự nói lời thoại, không cần người nhắc để tự tin hơn trong diễn xuất...".
Tình yêu thầm kín
Có một cảnh quay mà giờ nhắc lại, những diễn viên trong phim Trò đời thấy rất ấn tượng, là cuộc gặp gỡ giữa Xuân tóc đỏ với Văn Minh trong xe ô tô. Lúc ấy, xe không ở trường quay, trên xe chỉ có Việt Bắc, diễn viên Chiến Thắng (đóng vai Văn Minh), người lái xe và người quay phim. Sau khi diễn xong, mọi người đưa máy quay về cho đạo diễn Nhuệ Giang duyệt, xem đến một đoạn diễn chưa hài lòng, đạo diễn Nhuệ Giang hô "cắt, cắt!" mà không để ý rằng, đây là một cảnh được xem lại, chứ không phải là một cảnh diễn đang diễn ra, khiến cho đoàn làm phim được một trận cười sảng khoái.
Bộ phim Trò đời lên sóng đã nhận được rất nhiều cảm tình của khán giả. Việt Bắc gặp rất nhiều tình huống "đặc biệt" của những người hâm mộ như đi đâu anh cũng "bị" nhận ra và được nhiều khán giả trẻ... xin chữ ký. Việt Bắc cho hay, thậm chí một người bạn cũ của anh, hiện đang ở cách Hà Nội khá xa, cũng gọi điện về và nói là rất thích cách đóng của Việt Bắc, cả tuần chỉ chờ đến khi Trò đời được phát sóng để xem. Theo Việt Bắc, Xuân tóc đỏ trong Trò đời là một hình ảnh khác: Dù có ma cô, lém lỉnh nhưng Xuân tóc đỏ phiên bản hai này vẫn có một cái gì đó rất “sang” với tính nghĩa hiệp và tình yêu thầm kín với con sen Đũi.
Việt Bắc cho biết, qua 32 tập phim Trò đời, anh đã có một chuyến du lịch thực sự khi được vào vai Xuân tóc đỏ. Từ khi nhận được kịch bản phim, anh đã cố gắng thuộc hết lời thoại trong các cảnh diễn để không cần đến sự giúp đỡ của người nhắc thoại. Thậm chí, khi đánh răng, anh cũng nhẩm lại lời thoại để chuẩn bị cho mình một sự chủ động nhất. Anh đã đưa nụ cười thường ngày của Việt Bắc vào phim. Đặc biệt, để có một bộ tóc đỏ như trong phim, Việt Bắc đã phải nhuộm 7 lần mới được màu tóc mà đạo diễn ưng ý. Đầu tiên phải tẩy trắng tóc, sau đó, nhuộm tiếp màu nâu, vàng… cho đến khi màu tóc được như trong phim.
