1. Trở về Việt Nam tham dự SEA Games 30, Văn Hậu khiến không ít đối thủ của U22 Việt Nam phải "giật mình" bởi thể hình "dày dặn" hơn trông thấy, cũng như sức mạnh tranh chấp, tốc độ được cải thiện rõ rệt. Đấy là kết quả của quá trình rèn luyện chuyên sâu riêng biệt mà CLB Heerenveen "đo ni đóng giày" cho hậu vệ người Việt Nam này.

Kết quả, không phải Quang Hải hay Trọng Hoàng, Hùng Dũng - hai cầu thủ trên 22 tuổi được thầy Park chọn, mà chính Văn Hậu mới là ngôi sao sáng nhất của U22 Việt Nam với điểm nhất là hai bàn thắng ghi trong trận chung kết, đem về chức vô địch mà người hâm mộ Việt Nam đã chờ đợi từ rất lâu rồi.

Hai bàn thắng mà Văn Hậu ghi được trong trận chung kết SEA Games lịch sử, liệu có phải là tình cờ?

Nhìn lại, những bàn thắng được ghi trong các trận chung kết quan trọng của bóng đá Việt Nam, ở AFF Cup 2008 và 2018 đều được ghi bởi những cầu thủ có thể hình "tương đối", với lới chơi tì đè, chiếm lĩnh không gian rất tốt. Đấy là bàn thắng bằng đầu của Công Vinh trước người Thái, cũng như của Anh Đức bằng cú ra chân bắt volley tuyệt đẹp tung lưới Malaysia.

Văn Thanh, Hồng Duy và Xuân Trường đều từng là những "công thần" dưới thời HLV Park Hang-seo, song rốt cuộc cho đến hiện tại, những cầu thủ HAGL này đều đang "mất chỗ" trên đội tuyển Việt Nam, thay thế vào đó là Trọng Hoàng, Văn Hậu và Tuấn Anh - những cầu thủ đang có thể lực cực tốt, cùng lối chơi tranh chấp quyết liệt, đầy sức mạnh.

Thể hình và sức mạnh vốn là điểm yếu của các cầu thủ HAGL lứa U19 lừng lẫy mà bầu Đức đã dày công tạo nên. Họ có kỹ thuật khéo léo, lối chơi phối hợp nhỏ ăn ý từng làm nức lòng người hâm mộ. Song càng ngày, khi va vấp với môi trường bóng đá đỉnh cao, khiếm khuyết về thể hình và sức mạnh cơ bắp, ảnh hưởng đến tốc độ xử lý của họ càng được thể hiện rõ.

Cầu thủ duy nhất của đội bóng phố Núi vẫn còn chiếm được suất đá chính dưới tay thầy Park chính là Tuấn Anh. Bình phục chấn thương, tiền vệ này trở lại với lối chơi hoàn toàn khác so với phong cách "lãng tử" ngày nào, thay vào đó là lối chơi chịu khó va chạm, tranh chấp quyết liệt, cùng tốc độ xử lý bóng trong khoảng hẹp cực tốt, đến từ việc cải thiện thành công thể lực, cũng như thể hình của mình.

2. Trong một tâm sự gần đây của Trần Hữu Đông Triều, người từng cùng Tuấn Anh, Xuân Trường và Công Phượng được chọn cho chuyến đi đến Arsenal 8 năm về trước, cầu thủ này từng than thở: "Tôi chưa quên những ngày tháng phải đá trung vệ hồi ấy. Tôi nổi tiếng là nhờ vị trí ấy ở U19 Việt Nam. Nhưng đấy à U19, còn đây là V.League. Tôi chỉ cao 1m70, đá trung vệ khiến tôi gặp nhiều khó khăn trước các tiền đạo to cao. Tôi ngại tranh chấp bóng bổng.

Không phải tôi sợ, không phải tôi không chơi được, chỉ là làm sao tôi đá được khi các tiền đạo đối phương cao to hơn hẳn? Mà đội nào ở V.League cũng có tiền đạo như thế. Tôi vẫn chơi được nhưng chỉ thể hiện nỗi 6, 7 phần năng lực. Không trận nào tôi đạt nổi điểm 10. Bạn bè tôi cũng gặp khó khăn tương tự".

Chỉ cao có 1m58, song Chanathip Songkrasin khiến cả châu Á phải công nhận đẳng cấp của mình.

Rõ ràng sự thua kém về chiều cao đem lại khá nhiều bất lợi trong bóng đá, nhưng sự bất lợi về mặt thể hình hoàn toàn có thể bù đắp bằng thể lực và tốc độ. N'Golo Kanté chỉ cao có 1m68, nhưng khiến cả Premier League phải kinh hoàng vì sức càn lướt của mình. Gần hơn, Chanathip Songkrasin thậm chí chỉ cao có 1m58, nhưng vẫn khiến cả J.League "phải ngước nhìn".

Siêu sao thế giới Cristiano Ronaldo từng khiến cả thế giới phải choáng váng với những cú bật cao đánh đầu "không tưởng", mà điển hình nhất là cú đánh đầu tung lưới Sampdoria với cú bật nhảy cao đến 2,56m. Nhưng để có được điều đó, là rất nhiều mồ hôi phải đổ ra trong phòng gym, trên sân tập với nhiều năm trời "đi sớm, về muộn" ở những buổi tập từ Manchester United, đến Real Madrid rồi Juventus, cũng như chế độ ăn cực kỳ khắc nghiệt, để tạo nên thể hình lý tưởng, cũng như sức mạnh cơ bắp đạt mức "hoàn hảo".

Văn Hậu đang đi theo con đường ấy, khi thể hình và sức mạnh cơ bắp được cải thiện cực kỳ đáng kể. Ở Hà Lan, hậu vệ người Thái Bình tăng đến 7 cân, nhưng vẫn cực kỳ thanh thoát, chạm ngưỡng thể hình của Ronaldo không chỉ bởi giáo án thể lực cực kỳ chuyên nghiệp, mà còn ở chế độ ăn khắc nghiệt của các ngôi sao bóng đá đỉnh cao.

Với các cầu thủ Việt Nam, phòng gym là khái niệm khá xa lạ, chế độ ăn uống của vận động viên chuyên nghiệp với tinh bột dành cho vận động viên thể thao đỉnh cao như khoai tây, bánh mì đem, spaghetti... thay cơm là điều càng hiếm thấy.

Trần Hữu Đông Triều, Lương Hoàng Nam hay Phan Thanh Hậu đều từng là những cầu thủ giàu tiềm năng của HAGL, song rốt cuộc đều đang phải "đánh vật" cực kỳ khó khăn với "giấc mơ" V.League, bởi điểm yếu về thể hình, sức mạnh. Xuân Trường từng mang theo kỳ vọng lớn của bầu Đức đến Hàn Quốc, Thái Lan, rốt cuộc cũng đang tụt lùi so với những Tuấn Anh, Quang Hải, Văn Hậu... vì điểm yếu về thể lực ngày càng rõ rệt.

Sau lứa U19 "đời đầu" với những Công Phượng, Tuấn Anh, Xuân Trường... học viện bóng đá của HAGL đã cho ra đời không ít lứa cầu thủ mới, song chưa có ai khả dĩ bật lên để đủ sức chơi "sòng phẳng" ở đấu trường V.League, chứ chưa nói đến chuyện lọt vào tầm mắt của thầy Park.

Việc bầu Đức "gửi" đến 9 cầu thủ của mình, trong đó có những tài năng trẻ đã được phát lộ như Hoàng Nam, Thanh Bình xuống chơi cho đội hàng Nhì là giải pháp hợp lý để "rèn quân", nhưng như thế cũng đồng thời khiến họ mất đi cơ hội được rèn luyện trong môi trường chuyên nghiệp, và quan trọng hơn là bỏ qua "thời khắc vàng" mà Văn Hậu có được để cải thiện thể hình, thể lực, cũng như lối chơi để thích nghi với bóng đá đỉnh cao.

Trước Văn Hậu, bóng đá Việt Nam chưa từng được chứng kiến thành quả của việc đầu tư chuyên nghiệp và chuyên biệt được thể hiện rõ ràng đến như vậy. Thành công của Văn Hậu ở châu Âu là điều chưa thể nói được, nhưng những gì mà đội bóng Hà Lan mang lại cho hậu vệ Việt Nam từ sự đầu tư cực kỳ chuyên nghiệp là thứ mà không chỉ Văn Hậu, mà bóng đá Việt Nam phải nói lời cảm ơn.

Đã đến lúc bầu Đức phải thay đổi, để những "đứa con cưng" có được tương lai xán lạn hơn, để HLV Park Hang-seo có được dồi dào hơn những tài năng trẻ, kiến tạo nên thế hệ kế cận xứng đáng với "thế hệ vàng" của những Công Phượng, Tuấn Anh, Quang Hải, Văn Hậu...