Trên đời không ai là hoàn hảo và cũng không ai tránh khỏi việc mắc sai lầm. Có một số sai lầm sẽ khiến bạn tỉnh ra, nhận được những bài học quý giá. Tuy nhiên, lại có một số sai lầm, một khi phạm phải, sẽ mang lại tai họa ngập đầu, thậm chí thay đổi cả quỹ đạo nhân sinh.
1. Sai lầm trong thấu hiểu
Người xưa từng nói: "Kẻ biết người là kẻ khôn, người tự biết mình là người sáng suốt."
Có thể hiểu và biết người khác mới gọi là trí tuệ, có thể biết và hiểu được chính mình mới là thông minh.
Môi trường xung quanh mỗi chúng ta đều phức tạp và rất khác nhau. Điều này dẫn đến đôi khi, chúng ta không hiểu rõ về khả năng của mình. Đôi khi lầm tưởng một phương diện nào đó trở thành tài năng nổi trội, lấy đó kiêu căng tự đại, đem tới tai họa cho chính mình.
Có câu chuyện kể rằng: Vào thời xa xưa, có một cậu bé ăn xin hàng ngày phải lang thang khắp nơi kiếm sống. Một ngày nọ, cậu đến một quán ăn nhỏ. Ông chủ nhà hàng thấy cậu đáng thương nên nhận cậu vào cửa hàng làm việc, đặt tên là Phú Quý và cho cậu ăn nghỉ tại quán luôn.
Phú Quý rất biết ơn ông chủ, ngày nào cũng làm việc chăm chỉ. Thấy cậu làm việc nghiêm túc nên dần dần giao phó nhiều trách nhiệm của nhà hàng hơn. Công việc kinh doanh của quán ngày càng tốt đẹp.
Sau vài năm, công việc ngày càng lớn mạnh, Phú Quý cũng trở nên nổi tiếng ở khu phố này.
Mỗi lần đi ra ngoài, luôn có thể nghe thấy người khác khen: “Phú Quý giỏi quá nhỉ?”, “Không có Phú Quý thì nhà hàng làm sao thành công được như hôm nay!”, “Phú Quý này, hay cậu đến quán nhà chúng tôi làm quản lý nữa nhé!”
Dần dần, Phú Quý cũng tin rằng việc kinh doanh nhà hàng tốt đẹp như vậy là nhờ vào chính mình. Anh ta trở nên kiêu ngạo, bắt đầu đối xử lạnh nhạt với chủ quán.
Cuối cùng, một ngày nọ, người chủ nhà hàng nổi cơn thịnh nộ trách mắng. Phú Quý giận dữ bỏ việc. Anh ta nghĩ thầm: “Mình cũng không còn là tên ăn mày hồi đó nữa rồi, thiếu gì chỗ để đi, thiếu gì nơi nhiệt tình mời mọc mình về làm quản lý!"
Tuy nhiên, Phú Quý đã nhầm. Khi lần lượt tới xin việc ở những quán ăn từng mời mọc ngày xưa, họ đều thẳng thừng từ chối.
Một người trong số đó nói thẳng: “Trước đây cậu là quản lý nhà hàng, chúng tôi còn muốn làm ăn hợp tác nên khách sáo đôi lời vậy thôi. Cậu cứ thế mà tưởng thật đấy hả?”
Cuối cùng, Phú Quý không tìm được việc làm, lại trở thành một kẻ ăn xin lang thang.
Phải biết rằng, sai lầm dại dột nhất của con người là không nhận ra vị trí thực sự của bản thân, cũng không nhận ra ý tứ thực sự của người khác.
Những người thực sự khôn ngoan và bản lĩnh phải có khả năng hiểu thấu năng lực bản thân một cách khách quan. Họ không kiêu ngạo, cũng không tự ti, chỉ lấy một trái tim bình thường để giao du với người khác. Như vậy, con đường đời mới ngày càng rộng mở.
2. Sai lầm trong tính cách
Cổ nhân từng nói: "Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh."
Tức là, nước là tốt nhất, nước đem lại lợi ích cho muôn vật mà lại không tranh giành.
Câu nói này dạy cho chúng ta biết rằng, cần phải học cách kiểm soát tính cách của mình mềm mỏng như nước.
Chắc hẳn xung quanh chúng ta luôn có những người có thể nổi trận lôi đình dù gặp vấn đề rất nhỏ. Bất cứ khi nào được mọi người khuyên can, họ đều nói: "Hết cách rồi, tính cách của tôi thẳng thắn bộc trực như thế đấy."
Thế nhưng, tính cách được hình thành và rèn luyện từng ngày. Người tốt tính sẽ khiến người đối diện thoải mái như tắm gió xuân. Người nóng nảy lại đem tới cảm giác khó chịu cho mọi người xung quanh, cũng sẽ mang đến tai ương cho chính mình.
“Luận ngữ” của Khổng Tử viết: “Người bản lĩnh có năng lực, không có tức giận. Người bình thường có năng lực, cũng có tức tối. Người không có bản lĩnh không có năng lực, chỉ biết tức giận.”
Tức giận là bản năng, và biết cách kiềm chế cơn tức đó là bản lĩnh. Một người khôn ngoan sẽ không để cảm xúc nhất thời của mình ảnh hưởng đến người khác. Suy cho cùng, cuộc sống thắng ở hòa khí, thua ở nóng nảy.
3. Sai lầm trong kết giao
Bạn ở bên người như thế nào, dần dần bạn sẽ trở thành người như thế. Bạn bè xung quanh sẽ có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc đời một người, thậm chí quyết định vận mệnh của bạn.
Trong thời Xuân Thu, Quỷ Cốc Tử có bốn đại đệ tử: Tôn Tẫn, Bàng Quyên, Tô Tần, Trương Nghi. Trong số đó, Tôn Tẫn và Bàng Quyên có mối quan hệ tốt nhất, kết thành huynh đệ.
Một ngày nọ, vua Ngụy chiêu mộ nhân tài khắp thiên hạ về làm quan làm tướng. Tin tức truyền đến, Bàng Quyên nghe xong quyết định xuống núi, còn Tôn Tẫn chọn đi theo ông để học tiếp, cuối cùng cả hai mỗi người một phương.
Sau khi xuống núi, Bàng Quyên đến nước Ngụy, dùng kiến thức nhiều năm học tập của mình để giúp sức, được vua Ngụy đánh giá cao và trọng dụng.
Nhiều năm sau, Tôn Tẫn đã hoàn thành tốt việc học của mình, cũng xuống núi và đến nước Ngụy, Bàng Quyên đích thân lấy lễ nặng ra chào đón huynh đệ của mình.
Thế nhưng, sau khi biết Tôn Tẫn đi theo Quỷ Cốc tiên sinh học đủ Tôn Võ binh pháp, Bàng Quyên sinh lòng ghen tỵ, lo lắng địa vị của mình bị đe dọa, bèn âm thầm tung tin Tôn Tân tư thông với nước Tề. Tin tức truyền tới tai vua Ngụy, Tôn Tẫn nguy tới tính mạng, phải giả ngây giả dại, ra vẻ khùng điên mới tránh thoát họa sát thân.
Cho nên mới nói, bạn bè cũng có phân chia ra làm ba bảy loại. Nếu coi nhầm bạn xấu thành bạn thân, nhẹ thì mắc mưu dối lừa, nặng thì tai ương ngập đầu, tính mạng cũng bị đe dọa.
Tổng kết lại, sai lầm về hiểu biết có thể khiến bạn tự cao tự đại, đánh giá bản thân quá cao, đánh giá người khác quá thấp, gây thù chuốc oán khắp nơi.
Sai lầm về tính cách sẽ làm bạn “nuôi dưỡng” những cơn giận của mình, sớm muộn cũng xúc phạm tới người khác, bị xa lánh ghét bỏ.
Sai lầm khi kết giao khiến bạn đặt niềm tin nhầm chỗ, coi kẻ xấu như tri kỷ, cuối cùng rơi vào kết cục bị phản bội đau lòng hoặc rước họa ngập đầu.
Vì ván cờ cuộc đời không được diễn tập, cũng không thể đi lại mỗi nước đi sai. Do đó, chúng ta phải suy ngẫm thật kỹ, cân nhắc đúng sai trước khi đặt bước quyết định.
Nhân sinh không dễ, đời người trắc trở. Đi thật chậm mà chắc còn hơn đi nhanh rồi vấp chân. Không phạm phải ba sai lầm trên, bạn mới có thể thuận buồm xuôi gió.