Uống trà đá trả tiền qua di động
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành chỉ thị về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội, ứng phó với dịch Covid-19. Trong đó, Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước trình ngay quyết định cá biệt về việc thí điểm Tiền di động (Mobile Money), nhằm thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.
Mobile Money là một loại tiền điện tử, do tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán kinh doanh dịch vụ viễn thông phát hành và định danh khách hàng thông qua cơ sở dữ liệu thuê bao di động. Người dùng dịch vụ tiền di động, có khả năng chuyển tiền, thanh toán cũng như nhận tiền thông qua tài khoản của điện thoại di động.
Mobile Money sắp được triển khai thí điểm, kỳ vọng sẽ là cú huých thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam.
Với cú pháp đơn giản, không đòi hỏi người dùng phải có hiểu biết về Internet và các ứng dụng trên smart phone, Mobile Money sẽ giúp người dân nông thôn, vùng sâu vùng xa có thể tham gia vào nền kinh tế số.
Theo Báo cáo của Hiệp hội Di động Thế giới (GSMA) 92 quốc gia đã và đang triển khai dịch vụ tiền di động với gần 844 triệu tài khoản được đăng ký, giao dịch trung bình hơn 1,3 tỷ USD/ngày. Tiền di động đang ngày càng tăng trưởng nhanh và trở thành xu hướng tất yếu trên thế giới.
Trong khi đó, theo thống kê, hơn 50% dân số Việt Nam hiện chưa có tài khoản thanh toán tại ngân hàng và có tới 99% các giao dịch dưới 100.000 đồng là bằng tiền mặt. Vì vậy, Mobile Money phát triển sẽ góp phần cung ứng cho toàn bộ người dân một kênh giao dịch, phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt nhanh chóng và thuận tiện.
Để thúc đẩy kinh tế số, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng kiến nghị cho thí điểm Mobile Money trong quý I/2020, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, rất cần các giao dịch không tiếp xúc.
Theo các chuyên gia, nếu Chính phủ cho phép sử dụng Mobile Money để thanh toán các loại dịch vụ và hàng hóa có mệnh giá nhỏ thì số lượng người tham gia sẽ rất lớn. Từ những hàng hóa như cốc trà đá, vé gửi xe, bánh xà phòng, gói mì tôm, cho đến hóa đơn điện, nước, giáo dục, y tế, vay tín dụng,... người dân sẽ rút điện thoại ra để thanh toán.
Có thể nói, bất cứ người dân nào cũng có thể sử dụng điện thoại để chi tiêu thanh toán không dùng tiền mặt. Từ đó sẽ tiết kiệm được đáng kể các chi phí và thời gian.
Hơn nữa, điều này sẽ thúc đẩy thương mại điện tử, các sàn giao dịch hàng hoá nông nghiệp, nhất là với vùng sâu vùng xa. Đa phần người nông dân hiện bán nông sản vẫn dùng thanh toán tiền mặt và họ cũng không thể bán hàng cho những người ở xa.
Mobile Money giúp người ở nông thôn, miền núi, có thể bán một nải chuối ở vườn của mình cho mọi khách hàng trên toàn quốc, với giá tốt nhất. Nhiều người dân bị gạt ra ngoài hệ thống tài chính chính thống, sẽ được tiếp cận các dịch vụ mang tính đổi đời trên nền tảng Internet.
Các nhà mạng lớn đã chính thức đề xuất Chính phủ sớm có chính sách cho doanh nghiệp viễn thông tham gia vào thanh toán điện tử Mobile Money.
Thúc đẩy kinh tế phát triển
Mobile Money cũng sẽ làm xuất hiện nhiều doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực số, những công ty khởi nghiệp công nghệ. Đó sẽ là phương thức thanh toán phổ biến nhất được chấp nhận bởi các công ty khởi nghiệp. Vì thế, có thể kỳ vọng Mobile Money sẽ góp phần bùng nổ các start-up Việt Nam, giúp tăng trưởng kinh tế.
Đối với các doanh nghiệp viễn thông sẽ tận dụng được mạng lưới phủ sóng rộng khắp cả nước để phát triển và đa dạng hóa cơ cấu sản phẩm, dịch vụ. Do vậy, có thể mở rộng dư địa để tăng doanh thu và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Đến thời điểm này, các nhà mạng lớn là Viettel, VNPT và MobiFone đã chính thức đề xuất Chính phủ sớm có chính sách cho doanh nghiệp viễn thông tham gia vào thanh toán điện tử Mobile Money.
Ngay sau khi các doanh nghiệp viễn thông được Ngân hàng Nhà nước cấp phép cung cấp dịch vụ Mobile Money, chỉ sau một đêm, 100% thuê bao di động của Việt Nam có thể tham gia thanh toán điện tử một cách thuận lợi theo phương thức mới.
Phát triển thanh toán qua di động sẽ là một cú huých cho sự phát triển thanh toán điện tử tại Việt Nam. Mobile Money là một giải pháp mới để hỗ trợ chuyển đổi số và là một trong những phần quan trọng của Cách mạng công nghiệp 4.0. Tất cả các quốc gia cho phép Mobile Money hoạt động đều tạo ra tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia tài chính ngân hàng, Việt Nam cần nhận diện một số rủi ro, thách thức để có cơ chế, chính sách phù hợp khi triển khai Mobile Money. Chẳng hạn, việc định danh, xác thực (KYC) khách hàng do các doanh nghiệp viễn thông tự thiết lập phải đảm bảo độ chính xác cao, đặc biệt trong tình trạng SIM rác vẫn còn khá phổ biến.
Bởi, từ đó sẽ dẫn tới các hành vi mạo danh khách hàng trong việc mở và sử dụng Mobile Money, thực hiện các giao dịch giả mạo, gian lận, giao dịch bất hợp pháp. Bên cạnh đó là rủi ro trong công tác phòng, chống rửa tiền; rủi ro trong trường hợp các khách hàng không đủ khả năng chi trả.