Ung thư máu (ung thư bạch cầu) là loại ung thư thường gặp nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên. Khi đó, số lượng tế bào máu trắng bất thường được sản xuất trong tủy xương.
Chúng nhanh chóng xâm lấn tủy xương và tràn ngập vào dòng máu nhưng lại không thể thực hiện vai trò bảo vệ cơ thể chống lại bệnh, vì chúng là những tế bào khiếm khuyết.
Một đứa trẻ bị ung thư là một điều rất không hay nhưng may mắn là hầu hết trẻ em và thanh thiếu niên mắc ung thư máu đều được điều trị thành công.
Nguyên nhân gây bệnh ung thư máu ở trẻ em
Các bác sĩ không biết chính xác nguyên nhân gây ra hầu hết các trường hợp bệnh ung thư máu ở trẻ, nhưng điều chắc chắn là có nhiều nguy cơ tăng khả năng bị bệnh này.
Mọi người nên nhớ rằng có một trong những điều dưới đây không có nghĩa là đứa trẻ đó sẽ bị ung thư máu. Thực tế, hầu hết bệnh nhân nhi mắc ung thư máu không có bất kỳ yếu tố được liệt kê.
Có rất nhiều yếu tố nguy cơ gây bệnh ung thư máu ở trẻ em như:
- Rối loạn di truyền như hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Down, hoặc hội chứng Klinefelter - Vấn đề hệ thống miễn dịch do di truyền như mất điều hòa giãn mao mạch
- Có anh chị em bị bệnh ung thư máu, đặc biệt là một đôi song sinh cùng trứng
- Có lịch sử tiếp xúc với nồng độ bức xạ cao, hóa trị liệu hoặc các hóa chất như benzen (một dung môi)
- Có lịch sử hệ miễn dịch bị ức chế như cấy ghép cơ quan
Những dấu hiệu của bệnh ung thư máu ở trẻ em
Do các tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng bị khiếm khuyết, trẻ em bị bệnh bạch cầu có thể bị nhiễm virus hoặc vi khuẩn nhiều hơn bình thường.
Trẻ cũng có thể bị thiếu máu do bệnh bạch cầu ảnh hưởng đến việc sản xuất tế bào hồng cầu vận chuyển oxy của tủy xương. Trẻ trở nên nhợt nhạt, mệt mỏi bất thường và khó thở trong khi chơi.
Trẻ bị bệnh bạch cầu có thể bị bầm tím và chảy máu rất dễ dàng, chảy máu cam thường xuyên hoặc bị chảy máu trong một thời gian dài bất thường dù với một vết cắt nhỏ vì bệnh ung thư máu phá hủy khả năng sản xuất tiểu cầu (có chức năng đông máu) của tủy xương.
Các triệu chứng khác của bệnh ung thư máu có thể bao gồm:
- Đau ở xương hoặc khớp, đôi khi gây ra dáng đi khập khiễng
- Hạch bạch huyết ở cổ, háng, hay ở nơi khác sưng to (đôi khi được gọi là sưng hạch)
- Mệt mỏi bất thường
- Chán ăn
- Sốt không kèm các triệu chứng khác
- Đau bụng (do các tế bào máu bất thường tích tụ trong các cơ quan như thận, gan, hoặc lách)
Các loại ung thư máu và tiên lượng
Hầu hết các trường hợp ung thư máu ở trẻ em là cấp tính, nghĩa là chúng phát triển rất nhanh. Một số ít là là mãn tính, phát triển chậm.
- Bệnh bạch cầu dòng lumpho cấp tính (ALL): Loại này chiếm 3/4 trong các các trường hợp bệnh bạch cầu ở trẻ em. Tiên lượng sống 5 năm là 85%
- Bệnh bạch cầu dòng tủy cấp tính (AML): Tiên lượng sống trên 5 năm là 60%-70%
- Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính (CML): Loại này hiếm gặp ở trẻ em. Tiên lượng sống trên 5 năm 60% - 80%
- Bệnh bạch cầu lymphô mãn tính (CLL): Loại này rất hiếm ở trẻ em.
- Bệnh bạch cầu myelomonocytic (JMML): Đây là một loại bệnh bạch cầu hiếm, không phải là mãn tính hay cấp tính, thường xảy ra ở trẻ em dưới 4 tuổi. Tiên lượng sống trên 5 năm là 50%.
Xét nghiệm ban đầu để xác định bệnh ung thư máu ở trẻ em
- Xét nghiệm máu để đo số lượng các tế bào máu và xem hình dạng của nó
- Chọc hút tủy xương và sinh thiết, thường được lấy từ xương chậu, để chẩn đoán xác định bệnh ung thư máu.
- Chọc dịch não tủy để kiểm tra độ lây lan của các tế bào bạch cầu trong dịch bao quanh não và tủy sống.
Những phương pháp nào dùng để điều trị bạch cầu ở trẻ em
Nên có một cuộc nói chuyện thẳng thắn với bác sĩ và các thành viên khác trong nhóm chăm sóc bệnh ung thư về các lựa chọn điều trị tốt nhất cho các bệnh nhi. Việc điều trị tùy thuộc chủ yếu vào loại bệnh bạch cầu cũng như những vấn đề khác.
Tiên lượng sống cho hầu hết các loại bệnh bạch cầu ở trẻ em đã tăng lên theo thời gian. Và điều trị tại các trung tâm chuyên biệt cho trẻ em và thanh thiếu niên có những lợi thế của dịch vụ chăm sóc đặc biệt.
Ung thư ở trẻ có xu hướng đáp ứng với điều trị tốt hơn so với ung thư ở người lớn và cơ thể của trẻ em thường chịu đựng việc điều trị tốt hơn.
Trước khi việc điều trị ung thư bắt đầu, đôi khi trẻ cần được điều trị các biến chứng trước.
Ví dụ, những thay đổi trong các tế bào máu có thể dẫn đến nhiễm trùng hoặc chảy máu nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến lượng oxy tại các mô trong cơ thể. Điều trị có thể bao gồm thuốc kháng sinh, truyền máu hoặc các biện pháp khác để chống nhiễm trùng.
Hóa trị là phương pháp điều trị chính cho bệnh ung thư máu ở trẻ. Trẻ sẽ nhận được thuốc chống ung thư bằng đường uống, truyền tĩnh mạch hoặc dịch não tủy. Để phòng tái phát, trẻ có thể điều trị duy trì trong chu kỳ 2 hoặc 3 năm.
Đôi khi, điều trị nhắm mục tiêu cũng được sử dụng. Liệu pháp này nhắm vào các phần cụ thể của các tế bào ung thư, khác với hóa trị liệu thông thường. Phương pháp này hiệu quả đối với một số loại bệnh bạch cầu ở trẻ em và ít gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng.
Các phương pháp điều trị khác có thể bao gồm xạ trị. Xạ trị là sử dụng bức xạ năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư và thu nhỏ các khối u. Xạ trị cũng có thể giúp ngăn ngừa hoặc điều trị sự lây lan của bệnh ung thư máu đến các bộ phận khác của cơ thể. Phẫu thuật hiếm khi được chọn để điều trị bệnh ung thư máu ở trẻ.
Nếu điều trị thông thường cho hiệu quả thấp, cấy ghép tế bào gốc có thể là lựa chọn tốt nhất. Nó liên quan đến việc cấy ghép tế bào gốc tạo máu sau khi xạ trị toàn thân kết hợp với hóa trị liều cao để tiêu diệt tủy xương bệnh của trẻ.
Liệu pháp tế bào T sử dụng một số tế bào miễn dịch của riêng bạn, được gọi là các tế bào T, để điều trị ung thư của bạn. Bác sĩ lấy tế bào ra khỏi máu và thay đổi chúng bằng cách thêm gen mới. Các tế bào T mới có thể tìm và tiêu diệt các tế bào ung thư.
* Theo WebMD
Em bé bị ung thư máu bên bờ vực cái chết