Chiến thuật câu giờ của Ukraine
Giai đoạn đầu trong cuộc phản công của Ukraine nhằm giành lại các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát bắt đầu cách đây vài tuần nhưng không thu về thành quả đáng kể. Ngoài việc tuyên bố quân đội vẫn đang tiến công, Ukraine không cung cấp thông tin chi tiết về diễn biến cuộc phản công.
Giao tranh ở phía Đông và phía Nam Ukraine hiện đang diễn ra ác liệt giữa lực lượng Kiev được tăng cường vũ khí phương Tây và quân đội Nga đã dành nhiều tháng để củng cố phòng tuyến và mài giũa các chiến thuật.
Quân đội Ukraine khai hỏa súng cối gần Bakhmut. Ảnh: Reuters
Giao tranh đã leo thang tại nhiều điểm dọc tiền tuyến trải dài 1.500km. Các lực lượng của Ukraine tuyên bố họ đang duy trì ổn định đà tiến công dọc các sườn phía Bắc và phía Nam Bakhmut - thành phố Nga giành được quyền kiểm soát từ tháng 5.
Tình hình cũng diễn biến phức tạp ở tiền tuyến phía Nam Zaporizhzhia - nơi quân đội Ukraine chỉ đạt được thành quả hạn chế.
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar gần đây cho biết quân đội nước này đã phá hủy 6 kho đạn dược của Nga trong 24h. Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov thông báo nước này đã xóa sổ kho đạn dược của Lữ đoàn Phòng thủ mặt đất 126 của Ukraine, đánh chặn 3 tên lửa HIMARS, 2 tên lửa S-200 và bắn hạ 13 UAV của đối phương trong 24h qua. Ngoài ra, phía Moscow cũng cho biết các lực lượng nước này đã chặn đứng cuộc tấn công của đối phương theo hướng Zaporizhzhia.
Đô đốc Tony Radakin, Tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Anh đầu tháng này cho biết, mục tiêu đầu tiên của Ukraine là làm kiệt quệ nguồn cung hậu cần và lực lượng tăng cường của Nga bằng cách tấn công vào các tuyến tiếp tế và trung tâm chỉ huy, sử dụng tên lửa tầm xa Storm Shadow do Anh cung cấp. Kiev cũng đang cố gắng kéo căng các nguồn lực của Nga bằng cách tấn công cùng lúc vào nhiều vị trí trên tiền tuyến.
Ông dự đoán, cuộc phản công toàn diện của Ukrai ne sẽ diễn ra khi một điểm trên tiền tuyến sụp đổ. Các lực lượng dự bị của Kiev sẽ nhân cơ hội đó dồn lực xuyên thủng phòng tuyến của Moscow.
"Tôi sẽ gọi đó là chiến thuật làm kiệt quệ, kéo căng và tấn công", ông Radakin đánh giá. Theo ông, Ukraine thiếu sự bảo vệ trên không để tiến hành tấn công. Kiev đã nhận được cam kết từ các nước phương Tây về việc hỗ trợ tiêm kích F-16 nhưng các phương tiện tiên tiến này chưa thể đến tay Kiev cho tới năm sau. Ukraine cũng đang hối thúc Mỹ và đồng minh hỗ trợ thêm vũ khí tầm xa và đạn dược.
Mới đây, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã quyết định cung cấp đạn chùm để hỗ trợ Ukraine phản công. Tổng thống Biden cho biết ông hy vọng loại vũ khí này sẽ mang đến giải pháp tạm thời để ngăn chặn xe tăng Nga bởi "Ukraine đang cạn đạn dược". Các lực lượng của Nga cũng đang sử dụng số lượng lớn mìn chống tăng để làm chậm các chiến dịch phản công ở phía Nam Ukraine. Điều này khiến các lực lượng tấn công của Kiev trở thành mục tiêu của UAV, trực thăng và pháo binh Nga.
Cuộc phản công “dài và đẫm máu”
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Mark Milley nhận định cuộc phản công của Ukraine sẽ "rất dài" và "đẫm máu". Các binh lính Ukraine cho biết tỷ lệ đạn pháo mà Nga bắn ra từ các vị trí cao một cách đáng kinh ngạc và làm chậm đà tiến công của họ.
Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar xác nhận các lực lượng của Nga đang chủ động tiến công theo hướng Kupyansk.
"Đối phương chủ động tiến công từ cuối tuần trước theo hướng Kupyansk ở khu vực Kharkov. Hiện nay, đối phương đang tìm kiếm điểm yếu trong phòng tuyến của chúng tôi, tiến hành các chiến dịch tấn công. Tình hình rất phức tạp. Giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn", bà Maliar viết trên Telegram.
Thông báo trên được đưa ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin đánh giá về diễn biến chiến dịch quân sự ở Ukraine, cho biết các lực lượng vũ trang Nga đã ngăn chặn tất cả nỗ lực của đối thủ nhằm xuyên thủng các phòng tuyến của Moscow. Theo Bộ Quốc phòng Nga, quân đội Ukraine cố gắng tiến công nhưng đã thất bại dọc 3 hướng: phía Nam Donetsk, Bakhmut và Zaporizhzhia.
Trên các cánh đồng ở Zaporizhzhia - nơi mà việc tìm kiếm chỗ ẩn nấp trở nên khó khăn, các chỉ huy hầu như điều động rất ít binh lính để hạn chế thương vong. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thừa nhận, cuộc phản công "không diễn ra nhanh chóng" như kỳ vọng.
Cuộc phản công của Ukraine bắt đầu muộn hơn so với dự đoán, dường như là bởi Kiev phải chờ vũ khí phương Tây và các binh lính hoàn thành việc huấn luyện. Điều đó đã khiến chiến dịch bắt đầu vào mùa hè thay vì mùa xuân.
Các nhà hoạch định quân sự nhận định, mùa đông bùn lầy ở Ukraine đã làm chậm việc di chuyển của xe bọc thép và binh lính. Khi thời tiết xấu, các bên tham chiến sẽ phải dự trữ vũ khí và sẵn sàng cho cuộc giao tranh tiêu hao trong mùa đông tiếp theo.
Giới quan sát phương Tây đánh giá, cuộc phản công của Ukraine thậm chí cả khi đạt tiến triển thì vẫn không thể chấm dứt xung đột. Dù vậy, nó có thể là một chương quyết định và tăng cường vị thế của Kiev trên bàn đàm phán. Kiev cũng khao khát chứng minh cho phương Tây thấy việc cung cấp vũ khí cho nước này là không vô ích.