Gặp khó khăn trong cản bước quân Nga trên chiến trường, Ukraine hiện đang gia tăng những cuộc tấn công vào sâu bên trong lãnh thổ Nga nhằm phá rối các chiến dịch quân sự của Nga và gây áp lực lên nền kinh tế của nước này. Cụ thể, Ukraine đang tập trung sử dụng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) để đánh vào sân bay, trung tâm hậu cần và các cơ sở năng lượng trọng yếu của Nga.
Một cơ sở dầu Nga bốc cháy do bị UAV Ukraine tấn công. Ảnh: Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga.
Bước leo thang mới trong lối đánh của Ukraine
Chiến lược đánh vào hậu cứ như thế này của Ukraine đã được thể hiện khá rõ vào ngày 17/5/2024, khi một loạt vụ nổ xảy ra tại các kho nhiên liệu cơ sở dầu và một trạm điện bên trong vùng Tây Nam nước Nga và trên bán đảo Crimea được Nga sáp nhập từ Ukraine vào năm 2014.
Một ngày trước đó (16/5), tên lửa Ukraine đã đánh trúng một sân bay ở Crimea, phá hủy ít nhất 3 máy bay phản lực.
Bộ Quốc phòng Nga thông báo họ đã bắn hạ hơn 100 UAV Ukraine vào ngày 17/5 - con số này cho thấy đây là một trong các cuộc tấn công đường không lớn nhất của Ukraine nhằm vào Nga trong nhiều tháng qua. Một quan chức an ninh Ukraine đã xác nhận Ukraine đứng sau vụ tập kích UAV này.
Hiện chưa rõ hết quy mô thiệt hại tại Nga do cuộc tấn công bằng UAV nói trên. Tuy nhiên, giới chức Nga cho biết, một trạm điện đã bị đánh trúng ở thành phố Sevastopol (Crimea), dẫn tới tình trạng mất điện.
Cách Crimea 112km về phía Đông, hỏa hoạn đã xảy ra tại một số cơ sở dầu của Nga, bao gồm cảng Novorossiysk, nơi vận hành một kho dầu quan trọng. Bán đảo Crimea và các cảng gần đó của Hạm đội Biển Đen đã từ lâu trở thành mục tiêu chính cho quân đội Ukraine.
Các cuộc tấn công này có 3 mục tiêu chính: 1- Làm suy giảm năng lực của Nga trong việc sử dụng Crimea làm bệ phóng cho các cuộc tập kích bằng tên lửa và UAV; 2- phá rối tuyến tiếp tế nhiên liệu và đạn dược cho chiến trường; và 3- làm suy yếu hạm đội Nga đậu trong khu vực này để từ đó giảm áp lực lên các hoạt động của Ukraine ở khu vực Biển Đen.
Giới phân tích quân sự nhận định, Ukraine đang nỗ lực gây khó cho hậu cần quân đội Nga bằng cách tấn công các cơ sở cung cấp nhiên liệu cho xe tăng, tàu chiến và máy bay Nga.
Giới chức Ukraine cũng hy vọng các cuộc tấn công đó có thể phá hoại ngành năng lượng Nga - vốn đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và hoạt động quân sự nước này khi chiếm tới 1/3 ngân sách liên bang của Nga.
Vụ tấn công vào Novorossiysk có thể xem như đánh dấu một sự leo thang trong chiến lược của Ukraine.
Damien Ernst - một chuyên gia năng lượng tại Đại học Liège (Bỉ) nhận định, mặc dù Kiev trước đó đã tấn công các chiến hạm ở Novorossiysk, vụ tấn công vào ngày 17/5 là lần đầu tiên Ukraine nhằm vào các cơ sở dầu tại đó.
Novorossiysk là một cảng xuất khẩu dầu chính của Nga. Có khoảng 1,5 triệu thùng dầu Nga đi qua cảng này mỗi ngày, theo ông Ernst. Đây cũng kho dầu của một trong các đường ống lớn nhất thế giới, xuất phần lớn dầu của Kazakhstan (khoảng 1,3 triệu thùng/ngày).
Video đã kiểm chứng cho thấy một vụ nổ lớn tại kho dầu này của thành phố Novorossiysk.
Vụ tấn công trên có thể gây quan ngại cho Mỹ. Chính quyền Tổng thống Biden đã hối thúc Kiev chớ tấn công các nhà máy lọc dầu của Nga để khỏi ảnh hưởng đến thị trường dầu thế giới. Ngoài ra, các công ty Mỹ cũng có vốn đầu tư vào kho dầu này. Chẳng hạn, hãng Chevron là một cổ đông lớn của đường ống vận chuyển dầu từ Kazakhstan.
Các cuộc tấn công của Ukraine vào Crimea (trung tâm quân sự và hậu cần quan trọng của quân đội Nga) có tần suất ngày càng lớn.
Thiệt hại và xáo trộn bên phía Nga
Mikhail Razvozhaev - thị trưởng thành phố Sevastopol (trên bán đảo Crimea), nơi có nửa triệu người sinh sống, thông báo qua mạng Telegram rằng các trường học đã đóng cửa trên khắp thành phố này do vụ tập kích của Ukraine. Ông cho biết, cần mất khoảng một ngày để sửa chữa trạm điện bị tấn công, và tình trạng thiếu điện sẽ buộc giới chức địa phương phải cắt điện luân phiên trên diện rộng.
Đây là vụ tấn công thứ 3 trong 2 ngày nhằm vào Sevastopol. Một ngày trước đó, giới chức địa phương thông báo xảy ra các vụ tập kích tên lửa của Ukraine vào sân bay quân sự Belbek ở ngoại ô thành phố. Hình ảnh vệ tinh cho thấy 3 máy bay phản lực Nga bị phá hủy, một chiếc khác bị hư hại.
Hồi đầu năm 2024, Tổng thống Ukraine Zelensky nói rằng tấn công các cơ sở của Nga ở Crimea là cách quan trọng để làm giảm các cuộc tấn công của Nga từ đây. Hiện nay, mục tiêu đó càng quan trọng hơn nữa đối với Ukraine giữa lúc quân Ukraine đang mất đất trên chiến trường Đông Bắc.
Tuần qua, Nga phát động cuộc tiến công mới ở Đông Bắc, nhanh chóng chiếm ở một số lãnh thổ ở tỉnh Kharkov và buộc Kiev phải điều thêm quân tới đây một cách nhanh chóng.
Hôm 17/5, ông Zelensky nói với các nhà báo Ukraine rằng quân Nga đã tiến 9,6km vào lãnh thổ Ukraine từ biên giới Ukraine.
Giới chức Ukraine cho rằng cuộc tiến công mới của Nga là nhằm căng mỏng lực lượng Ukraine vốn đã thiếu nhân lực trầm trọng . Tổng tư lệnh quân đội Ukraine, tướng Oleksandr Syrsky, cho biết các lực lượng Nga đã mở rộng tiền tuyến thêm khoảng 72,5km.
Trong khi đó, Tổng thống Nga Putin giải thích rằng chiến dịch tiến công lần này là nhằm đẩy quân Ukraine ra xa biên giới để ngăn họ pháo kích vào thành phố và làng mạc của Nga. Nói cách khác, Nga đang tạo ra "vùng đệm" ở tỉnh Kharkov.