Tờ Kommersant ngày 17/6 đưa tin, Ủy ban Điều tra Liên bang Nga và Cơ quan phản gián quân sự của FSB đã xác định được chính xác ai là thủ phạm đã bắn hạ chiếc máy bay cảnh báo sớm A-50U trị giá 300 triệu USD (tương đương hơn 7.600 tỷ đồng) của lực lượng Không quân Nga.
Do phương tiện này bị tấn công ngay trên lãnh thổ Nga, khi không trực tiếp tham gia chiến sự nên Ủy ban Điều tra Nga đã quyết định mở vụ án hình sự liên quan tới hành vi khủng bố, và chỉ huy Lữ đoàn tên lửa phòng không số 138 Ukraine – Đại tá Nikolai Dzyaman – đã chính thức bị đưa vào danh sách truy nã khi để cấp dưới của mình phóng tên lửa vào chiếc A-50U.
Kommersant cho biết, tòa án quận Khamovnichesky của Moscow đã chấp nhận đơn yêu cầu của Cục điều tra quân sự trung ương - Ủy ban Điều tra Liên bang Nga và bắt giữ vắng mặt Đại tá Dzyaman.
Dzyaman bị buộc tội vi phạm điểm b khoản 3 Điều 205 Bộ Luật Hình sự Liên bang Nga (trong đó đề cập các hành vi khủng bố gây chết người) và bị đưa vào danh sách truy nã liên bang.
Nga xác nhận Ukraine đã nã tên lửa bắn hạ chiếc A-50U, khiến 10 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng. Ảnh: The Times
Theo các nhà điều tra Nga, vào ngày 23/2/2024, chiếc A-50U của Không quân Nga đã tiến hành nhiệm vụ tuần tra trên vùng lãnh thổ Krasnodar của Nga. Đây là mẫu máy bay được phát triển dựa trên vận tải cơ IL-76, và còn được gọi là "radar bay" hay "mắt thần" độc nhất vô nhị của Nga.
Thiết bị tiên tiến được lắp đặt trên máy bay cho phép A-50 theo dõi hàng chục mục tiêu trên bầu trời và trên mặt đất, bao gồm cả những vụ phóng tên lửa và xuất kích máy bay.
Nhận thấy chiếc máy bay này đang không trực tiếp tham gia nhiệm vụ chiến đấu, không có vũ khí, Dzyaman đã ra lệnh cho cấp dưới bắn tên lửa tấn công.
Tên lửa từ phía Ukraine đã khiến chiếc máy bay bị phá hủy và 10 thành viên phi hành đoàn thiệt mạng.
Ông Viktor Abashin – Luật sư do tòa án chỉ định cho "bị cáo vắng mặt" Nikolai Dzyaman nói với Kommersant rằng, ông "phản đối" việc bắt giữ công dân Ukraine.
Khi được hỏi về lý do phản đối, ông Abashin nói rằng "đó là lập trường riêng" của mình và "không cần giải thích vào thời điểm này".
"Thân chủ của tôi bị cáo buộc trong lúc vắng mặt, và không thể sử dụng các quyền được quy định của mình. Do đó, tôi không thể không phản đối lại các hành động mà cơ quan điều tra đã tiến hành" – Ông Abashin nói, đồng thời cho biết ông đang có kế hoạch nộp đơn khiếu nại lên Tòa án thành phố Moscow trong vòng 3 ngày để phản đối quyết định được đưa ra.
Theo tờ Kyiv Independent (Ukraine), Cơ quan tình báo quân sự Ukraine đã kết hợp với Không quân nước này bắn rơi chiếc A-50U của Nga vào ngày 23/2/2024. Tình báo Ukraine tuyên bố vụ bắn hạ là "một đòn giáng mạnh" vào năng lực quân sự của Nga. Thời điểm đó, Bộ Quốc phòng Nga không đưa ra bình luận nào.
Trước đó, vào ngày 14/1/2024, Ukraine tuyên bố đã bắn rơi một chiếc A-50 khác của Nga trên biển Azov. Đại tá Rosanna Clemente - trợ lý tham mưu trưởng Bộ Tư lệnh Phòng không và Tên lửa thuộc Lục quân Mỹ - mới đây tiết lộ rằng, Ukraine đã dùng tên lửa Patriot của Mỹ để bắn rơi chiếc máy bay này.