Ukraine phóng ATACMS về phía Crimea
Lực lượng vũ trang Ukraine (AFU) được cho là đã sử dụng tổ hợp tên lửa đạn đạo lục quân (ATACMS) do Mỹ sản xuất để tấn công các căn cứ không quân và các cơ sở phòng không trên bán đảo Crimea vào sáng 30/4.
Kyiv Post cho biết, ATACMS được bắn từ Ukraine bắt đầu tấn công các cơ sở quân sự trên khắp Crimea vào khoảng 2h sáng ngày 30/4. Nhiều vụ nổ được ghi nhận và cảnh báo không kích được phát rộng rãi gần các thành phố Simferopol và Sevastopol, cũng như các thị trấn Gvardeyska, Evpatoria và Dzhankoi.
4 trong số các mục tiêu nói trên (ngoại trừ Dzhankoi) nằm ngoài tầm bắn của tất cả các loại vũ khí mà AFU từng sử dụng trước đây, ngoại trừ tên lửa tấm xa ATACMS mà Ukraine mới được chuyển giao gần đây.
Ước tính tổng số tên lửa được sử dụng trong các cuộc tấn công dao động từ 10-15 quả, một số mang theo bom chùm, Kyiv Post cho hay.
Người phát ngôn Lực lượng Không quân Ukraine đã không trả lời yêu cầu bình luận của Kyiv Post về thông tin chi tiết các cuộc tấn công và các loại vũ khí được sử dụng.
Đại tá Roman Svitun - một sĩ quan AFU đã nghỉ hưu, đồng thời là nhà phân tích quân sự Ukraine, nói với kênh tin tức truyền hình Kyiv24 trong cuộc phỏng vấn hôm 30/4 rằng, các cuộc tấn công có lẽ là một phần trong chiến lược của Kiev nhằm làm suy yếu hệ thống phòng không của Nga ở Crimea và ở phía Nam Ukraine, mục tiêu lâu dài sẽ là mở đường cho các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái hủy diệt nhằm vào các mục tiêu quân sự khác.
Nga tuyên bố bắn hạ ATACMS
Hình ảnh được đăng tải bởi blogger Vladimir Rogov hôm 30/4 cho thấy một quả bom chùm được cho là do Mỹ sản xuất bên lề đường ở Crimea.
Các nguồn tin chính thức của Nga xác nhận với Kyiv Post rằng, Ukraine đã thực hiện nhiều cuộc tấn công bằng tên lửa đạn đạo nhằm vào Crimea. Theo một số nguồn tin, tất cả vũ khí được phóng tới đều bị bắn hạ.
Đề cập tới một cuộc tấn công gần Simferopol, người đứng đầu cơ quan quản lý Crimea do Điện Kremlin bổ nhiệm, ông Sergei Aksenov cho biết, “sau khi tên lửa ATACMS bị bắn hạ, Kiev đã rải bom chùm” và cảnh báo người dân không được chạm vào chúng.
Reuters dẫn nguồn từ các quan chức Nga hôm 30/4 thừa nhận Ukraine đã tấn công Crimea bằng ATACMS trong một nỗ lực nhằm xuyên thủng hệ thống phòng không của Nga trên bán đảo nhưng 6 chiếc đã bị bắn hạ.
Mỹ bí mật chuyển giao ATACMS cho Ukraine
Một quan chức Mỹ tiết lộ vào tuần trước rằng Washington đã bí mật vận chuyển tên lửa tầm xa ATACMS tới Kiev như một phần trong gói viện trợ quân sự trị giá 300 triệu USD cho Ukraine mà Tổng thống Mỹ Joe Biden đã phê duyệt hôm 12/3.
Quan chức Mỹ nói với Reuters rằng tên lửa ATACMS được sử dụng lần đầu tiên vào rạng sáng ngày 17/4, nhằm vào một sân bay của Nga ở Crimea, cách tiền tuyến Ukraine khoảng 165km.
Lầu Năm Góc ban đầu phản đối việc triển khai tên lửa tầm xa ở Ukraine vì lo ngại rằng, sự thiếu hụt các tên lửa này trong kho dự trữ của Mỹ sẽ ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Washington.
Một số người khác lo ngại rằng Ukraine sẽ sử dụng ATACMS để tấn công các mục tiêu sâu bên trong nước Nga. Động thái này nếu xảy ra có thể dẫn đến leo thang căng thẳng theo hướng đối đầu trực tiếp giữa Nga và Mỹ.
Bệ phóng M270 bắn tên lửa ATACMS. Ảnh do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) công bố ngày 23/4.
ATACMS có thể "vô hiệu hóa" khả năng quân sự của Nga
Philip Karber, một nhà phân tích quân sự có chuyên môn về Ukraine, nói với Radio Free Europe rằng "việc chuyển giao ATACMS là một bước đột phá lớn". Ông cho biết, loại vũ khí này về cơ bản có thể khiển Crimea trở nên "vô giá trị về mặt quân sự đối với Nga".
Crimea đã được củng cố nghiêm ngặt kể từ Nga sáp nhập bán đảo này vào năm 2014. Crimea mang lại lợi ích quân sự cho Moscow cả trên bộ và trên biển. Đây là nơi có cảng Sevastopol, căn cứ của Hạm đội Biển Đen, Business Insider đánh giá.
Crimea cũng đóng vai trò là trung tâm hậu cần và tuyến đường quân sự quan trọng đến miền Nam Ukraine đồng thời là bệ phóng cho một loạt các cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái của Nga.
Ukraine trước đây đã giáng nhiều đòn vào Crimea, làm suy yếu Hạm đội Biển Đen của Nga, cảng Sevastopol và cầu Kerch - nối Crimea với Nga.
Những hoạt động này được thực hiện bằng nhiều loại vũ khí bao gồm máy bay không người lái của không quân và hải quân. Nhưng ATACMS có lợi thế hơn nhiều so với các vũ khí mà Kiev đang có do ưu thế về tốc độ.