"Hàng cũ" của Ukraine
Theo Army Recognition, vào ngày 10/6/2024, các lực lượng Ukraine đã công bố một bức ảnh tiết lộ việc sử dụng khẩu sơn pháo OTO Melara Model 56 105 mm, do Tây Ban Nha cung cấp vào năm 2022 để tấn công vào các vị trí của Nga.
Mặc dù đã cũ nhưng pháo Model 56 vẫn có khả năng di chuyển rất linh hoạt vì nó có thể được tháo dỡ thành 12 mảnh và được vận chuyển bằng động vật hoặc phương tiện hạng nhẹ, rất phù hợp để khẩu sơn pháo này hoạt động trên những địa hình khó khăn.
OTO Melara Model 56 có tầm bắn tối đa chỉ đạt khoảng 10,5 km, nhưng khẩu pháo này lại có khả năng triển khai nhanh chóng và dễ dàng ở những địa hình hiểm trở, khó khăn và khắc nghiệt. Chính ưu điểm này đã giúp OTO Melara Model 56 trở thành một lựa chọn có giá trị cho lực lượng vũ trang Ukraine.
Điều đáng chú ý là trong hai năm 2022 - 2023, Tây Ban Nha đã viên trợ 6 khẩu pháo OTO Melara Model 56 cho Ukraine. Các lực lượng vũ trang Tây Ban Nha có 161 đơn vị pháo này trong biên chế của lục quân và 24 đơn vị trong lực lượng thủy quân lục chiến. Trong quá trình hiện đại hóa quân đội, Tây Ban Nha đã bắt đầu thay thế OTO Melara Model 56 bằng pháo hạng nhẹ L118.
Model 56, còn được gọi là Mod. 56, là loại pháo kéo có cỡ nòng 105 mm do nhà sản xuất quân sự OTO Melara của Italia phát triển và còn được gọi là sơn pháo. Model 56 có thể được tháo rời thành 12 bộ phận để vận chuyển bởi các động vật như la, ngựa hoặc lạc đà, khiến nó rất phù hợp với những khu vực khó thể tiếp cận bằng đường bộ, điển hình là ở những vùng núi chỉ có đường mòn.
Sơn pháo Mod. 56
Mod. 56 được thiết kế vào năm 1956 bởi vị tướng pháo binh Salvatore Fuscaldi của Italia. Khẩu sơn pháo này đã đáp ứng được những yêu cầu quan trọng mà Lữ đoàn sơn cước "Alpini" của Quân đội Italia đặt ra, đó là một loại pháo nhẹ, cơ động và nhỏ gọn phù hợp với địa hình đồi núi hiểm trở.
Tầm bắn tối đa của Mod. 56 chỉ là 10,5 km, nhưng khẩu pháo rất linh hoạt và có thể hoạt động như súng chống tăng hoặc súng cối. Hệ thống giảm độ giật thủy lực dưới nòng súng cho phép nòng pháo có thể đạt góc tầm lên tới +65 độ, tức là Mod. 56 có khả năng bắn đạn pháo theo quỹ đạo parabol gần như thẳng đứng.
Pháo được trang bị phanh đầu nòng năm vách ngăn tích hợp và hai đường ray có thể gập lại, được kết nối trực tiếp với trục nòng pháo, giúp mang lại độ ổn định cao hơn khi bắn. Pháo có khả năng điều chỉnh góc hướng sang phải, sang trái 18 độ, rất lý tưởng cho việc bắn thẳng vào mục tiêu. Mod. 56 cũng được trang bị cơ chế an toàn với tấm thép dày giúp che chắn và bảo vệ cho kíp chiến đấu.
Trọng lượng pháo khoảng 1.200 kg, nhờ vậy mà Mod. 56 có thể được kéo bằng các phương tiện cơ giới hạng nhẹ với tốc độ lên tới 70 km/h và cũng có thể được vận chuyển bằng đường không, đặc biệt là bằng trực thăng UH-1 Iroquois. Mod. 56 cũng có thể được kéo bởi động vật hoặc vận chuyển theo kiểu tháo rời thành từng bộ phận, với bộ phận lớn nhất nặng 125 kg, mang lại sự linh hoạt cao trong trường hợp nguồn lực vận chuyển hạn chế. Thời gian tháo dỡ pháo chỉ trong 3 phút, Mod. 56 cũng có thể xếp vừa vào bên trong xe bọc thép chở quân M113 sau khi tấm chắn phòng thủ của nó được tháo bỏ.
Chi phí sản xuất thấp, dễ bảo trì và sửa chữa, Mod. 56 đã trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Vào những năm 1950, Mod. 56 được NATO lựa chọn làm pháo dã chiến hạng nhẹ, nó vượt trội hơn hệ thống pháo binh 105/22 của Pháp trong quá trình thử nghiệm và được sử dụng để thay thế cho khẩu sơn pháo M1 75 mm của Mỹ.
Mod. 56 được các cường quốc quân sự như Đức và Anh sử dụng rộng rãi, thậm chí đây là thiết bị quân sự đầu tiên được hai quốc gia này mua từ Italia. Mod. 56 được xuất khẩu sang các quốc gia như Argentina, Australia, Canada và New Zealand, nó đã được hơn 30 quốc gia mua lại và vẫn được sử dụng ở hầu hết các quốc gia đó. Trung Quốc cũng dựa trên thiết kế của Mod. 56 và đã sản xuất ra phiên bản sơn pháo nội địa của mình.