Binh lính Ukraine trải qua liệu pháp laser tại một trung tâm phục hồi chức năng ở vùng Kharkiv, Ukraine, ngày 30/12/2022. Ảnh: AP
Nhưng đây không phải là một spa. Các binh sĩ Ukraine mặc đồng phục đang nghỉ ngơi tại trung tâm phục hồi chức năng ở vùng Kharkiv này để hồi phục cơ thể và tinh thần trước khi quay trở lại tiền tuyến.
Cuộc xung đột kéo dài hơn 10 tháng không ngừng nghỉ đã thôi thúc một chỉ huy quân sự địa phương biến một viện điều dưỡng thời Liên Xô thành một trung tâm phục hồi cho các quân nhân để điều trị cả về tinh thần lẫn thể chất.
Trung tá Lực lượng Vũ trang Ukraine Oleksander Vasylkovskyi cho biết: “Việc phục hồi chức năng này giúp các binh sĩ tìm lại sự cân bằng".
Ông Vasylkovskyi nhớ lại những người lính đã phải âm thầm chịu đựng như thế nào sau khi trở về nhà sau cuộc xung đột ở Donbass vào năm 2014. Tỷ lệ tự tử của các cựu chiến binh này đã tăng lên trong những năm tiếp theo, với nhiều trường hợp mắc chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương không được điều trị. Ông hy vọng một trung tâm như ở Kharkiv có thể nâng cao nhận thức về nhu cầu chăm sóc sức khỏe tâm thần và ngăn chặn các vụ tự tử trong tương lai.
Binh lính Ukraine trong một buổi trị liệu trong hồ nước nóng tại trung tâm phục hồi ở Kharkiv, ngày 30/12/2022. Ảnh: AP
Tại đây, các binh sĩ được cung cấp nhiều phương pháp điều trị: liệu pháp thủy sinh trong hồ nước nóng để chữa đau cơ; liệu pháp ánh sáng đỏ để cải thiện tim và tuần hoàn máu, phòng xông đá muối giúp hô hấp tốt hơn; và đối với những người gặp ác mộng thì có liệu pháp ngủ điện - một liệu pháp điện tần số thấp thời Liên Xô được cho là có tác dụng thư giãn hệ thần kinh và làm dễ ngủ.
Các nhà tâm lý học cũng luôn sẵn sàng tại đây, không chỉ phục vụ người lính mà còn cả gia đình họ, những người cũng phải đối mặt với những tổn thương của cuộc xung đột.
Trung tá Vasylkovskyi giải thích rằng các quân nhân cũng trải qua kiểm tra y tế. “Đó là điều quan trọng nhất bởi vì họ có thể phát sinh một số bệnh do căng thẳng chiến đấu”.
Ngoài những vết sẹo tâm lý của chiến trận, những người lính còn đến đây để điều trị bệnh viêm màng não, nhiễm trùng, cắt cụt chi, viêm phổi và viêm dây thần kinh, rối loạn giấc ngủ, các bệnh ngoài da, bệnh tim mạch, và nhiều bệnh khác.
ANH Ivan Moroz, bị thương khi đang làm việc tại một cơ sở khí đốt, tập luyện phục hồi cùng các binh lính Ukraine tại trung tâm. Ảnh: AP
Artem, một nhà vật lý trị liệu làm việc tại trung tâm, cho biết: “Nếu ai đó bị chấn thương và không thể đi lại, chúng tôi sẽ giúp họ đứng vững trở lại".
Hơn 2.000 binh sĩ đã được điều trị tại đây kể từ khi trung tâm mở cửa vào tháng 6/2022. Nơi đây nhận được sự hỗ trợ từ các đối tác quốc tế ở Latvia, Litva, Romania, Ba Lan, Mỹ và Tây Ban Nha. Theo ông Vasylkovskyi, chi phí một ngày phục hồi chức năng cho một người lính là khoảng 20 euro. Nhưng vẫn cần thêm kinh phí, ông nói, “bởi vì xung đột vẫn chưa kết thúc.”
Một người lính tên Viktor, từng làm thợ mỏ trước khi gia nhập quân đội, cho biết anh đã tham gia vào chiến dịch đẩy lùi lực lượng Nga ra khỏi khu vực Kharkiv.
Trong nhiều tháng, Viktor ngủ trong những chiến hào đầy bùn và lạnh giá. “Chúng tôi đã chiến đấu trong điều kiện có hại cho sức khỏe. Thật tệ, đầy bùn lầy, ẩm ướt", anh lính giải thích khi ngồi trong căn phòng nơi tường và sàn phủ đầy muối để làm sạch lá phổi bị tổn thương của mình. “Chúng tôi bị đau lưng, đau chân, vì thường phải mang theo những thiết bị nặng", anh nói thêm.
Anh lính Viktor nghe nhạc thiền thư giãn cùng đồng đội tại trung tâm. Ảnh: AP
Bốn ngày sau khi vào trung tâm phục hồi chức năng, Viktor đã cảm thấy tràn đầy năng lượng. “Tôi đã sẵn sàng tiến xa hơn, tiếp tục nhiệm vụ của mình, tiêu diệt kẻ thù và đưa chúng ta đến gần hơn với chiến thắng", anh nói.
Nhưng có lẽ điều hấp dẫn nhất của trung tâm phục hồi chức năng này không phải là liệu pháp mà là cả gia đình một người lính có thể được cùng ở đây trong vài ngày.
Anh lính Maksym đã không gặp vợ và con trai mình trong 5 tháng. Anh nói, một trong những phần khó khăn nhất của cuộc xung đột này là khi “bạn không thể kết nối và nói chuyện với những người thân yêu của mình”.
Maksym cảm thấy nhẹ nhõm khi họ có thể cùng anh tham gia vài ngày tại trung tâm phục hồi chức năng và thư giãn cùng nhau. Không có những kỳ nghỉ chính thức, đây là cách duy nhất để nhiều người lính có thể được nghỉ ngơi thật hợp lý.
“Tôi thấy đồng đội trở lại đơn vị sau một tuần, được nghỉ ngơi, lấy lại sức. Và những suy nghĩ tệ hại mà họ có trước đó biến mất", Maksym nói. Trong những suy nghĩ ám ảnh họ có nhiều ký ức về những người đồng đội đã chết trên chiến trường.
Khi được hỏi đã mất bao nhiêu đồng đội, Maksym cụp mắt xuống trả lời: “Quá nhiều”.