Bệnh khá phổ biến
Bệnh nhân Đặng Văn L., Nam, 54 tuổi đến từ Yên Lạc, Vĩnh Phúc nhập viện tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu-Bệnh viện Bạch Mai vì lý do đau đầu kèm yếu nửa người phải.
Theo bệnh nhân L, 1 tháng trước vào viện, bệnh nhân bị đau đầu, nôn nhiều kèm yếu ½ người bên phải tăng dần. Bệnh nhân đi khám tại Bệnh viện Bạch Mai, được chẩn đoán u não vùng đỉnh trái, đã được tiến hành phẫu thuật lấy u tại khoa Ngoại - Bệnh viện Bạch Mai.
Giải phẫu bệnh sau mổ chẩn đoán là: Glioblastoma grade IV. Sau phẫu thuật, bệnh nhân chuyển sang Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu để điều trị tiếp.
Sau mổ, bệnh nhân liệt nửa người bên phải, do vậy các bác sĩ đã tiến hành điều trị nội khoa chống phù não. Sau khi tình trạng bệnh nhân ổn định, đỡ đau đầu và buồn nôn, tiến hành phương pháp điều trị hóa - xạ trị đồng thời cho bệnh nhân.
Sau 7 tháng điều trị liên tục, tình trạng bệnh nhân cải thiện tốt, bệnh nhân không còn đau đầu, không liệt, sinh hoạt bình thường.
Hình ảnh u não qua phim chụp. Ảnh minh hoạ
Với việc điều trị u não đa mô thức hiện nay, người bệnh có cơ hổi điều trị khỏi bệnh cao hơn. Giống như các bệnh lý khác, các chuyên gia cho rằng u não phát hiện sớm điều trị tốt hơn.
U não là nguyên nhân tử vong đứng thứ 3 trong các nguyên nhân ung thư gây tử vong ở lứa tuổi trung niên, và là nguyên nhân tử vong thứ 2 ở trẻ em. Khối u não ác tính nguyên phát (không tính tới ung thư di căn não) chiếm khoảng 2% ung thư các cơ quan khác nhưng tiên lượng thường xấu, tỷ lệ tử vong cao.
U nguyên bào thần kinh đệm ác tính (glioblastoma) là một loại u não nguyên phát của hệ thần kinh trung ương, chiếm khoảng 12-15% các loại u nội sọ và 60 - 75% các loại u sao bào. Glioblastoma được Tổ chức y tế thế giới xếp loại ác tính nhất (độ IV).
Hiện 688.000 người Mỹ đang sống với u não, trong đó 130.000 u ác tính, và 550.000 u não lành tính. Mỗi năm có khoảng 98.000-170.000 u não di căn được chẩn đoán.
Tại Việt Nam (khoảng 90 triệu dân), chúng ta không có số liệu chính thức chẩn đoán khối u não và tỉ lệ người mắc bệnh u não mỗi năm. Tính riêng Bệnh viện Việt Đức mỗi năm nhận khám và điều trị 2.500 người bệnh u não.
Ở trẻ em, u não là nguyên nhân tử vong cao nhất trong số các loại ung thư ở trẻ em. U não chiếm 1/4 số bệnh nhân do ung thư dưới 19 tuổi. U não cũng là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 2 trong số các bệnh ung thư ở lứa tuổi từ 20 -39. U não di căn chiếm 30-50% các loại u não và đây cũng là loại u não hay gặp nhất.
Theo TS Phạm Thị Việt Hương – Bệnh viện K trung ương u não có thể có nhiều biểu hiện khác nhau và khá đa dạng. Người bị u não có thể có dấu hiệu nhẹ nhất như đau đầu và nặng nhất có thể hôn mê.
TS BS Phạm Thị Việt Hương
Não bộ có những chức năng khác nhau và mỗi phần của não bộ chịu những chức năng khác nhau. Chính vì vậy, khối u não ở phần nào thì phần chức năng đó bị ảnh hưởng và có những bệnh nhân sẽ có biểu hiện tương ứng. Khi bị u não, người bệnh có thể bị chẩn đoán nhầm với rất nhiều loại bệnh thần kinh khác và ngược lại, vô số bệnh thần kinh cũng bị nhầm với u não.
Phương pháp chẩn đoán tốt nhất để xác định ai đó có bị khối u não hay không là chụp cắt lớp vi tính sọ não và/hoặc chụp cộng hưởng từ sọ não.
Những dấu hiệu gợi ý của u não
TS Việt Hương đưa ra gợi ý về những dấu hiệu sau đây có thể do khối u não gây nên:
- Co giật, động kinh: nếu là co giật xuất hiện lần đầu tiên ở người lớn hoặc mới xuất hiện ở người không có tiền sử co giật thì khả năng co giật do khối u não là rất cao.
- Mất hoặc giảm cảm giác ở tay, hoặc chân hoặc cả tay và chân cùng bên.
- Mất hoặc giảm vận động ở tay, hoặc chẩn hoặc cả tay và chân.
- Mất thăng bằng, đứng không vững hoặc đi không vững. Dấu hiệu này rất giá trị nếu kèm theo biểu hiện đau đầu.
- Giảm thị lực một mắt hoặc hai mắt, nếu thị lực hai mắt giảm dần thì khả năng bị u não càng cao.
- Nhìn đôi (nhìn một hình thành hai hình), lác mắt. Nếu kèm theo biểu hiện đau đầu thì khả năng có khối u não càng cao.
- Nghe kém một bên tai hoặc hai bên, nhất là kèm theo biểu hiện ù tai, chóng mặt.
- Nói khó, nói ngọng hoặc không nói được thành lời. Dấu hiệu này càng giá trị nếu nói khó tăng dần.
- Nôn, buồn nôn vào buổi sáng.
- Đau đầu, đau đầu tăng dần, đau đầu nhiều và sử dụng thuốc giảm đau không khỏi. Đau đầu là gợi ý của u não nếu kèm theo dấu hiệu nôn, buồn nôn, yếu chi hay rối loạn nhìn.
- Giảm trí nhớ, mất tập trung, khó tập trung khi học hay làm việc
- Thay đổi tính tình, hay cáu giận, dễ bị kích thích, dễ nổi nóng
- Mất định hướng, hay lơ mơ
- Rối loạn kinh nguyệt và tiết sữa ở phụ nữ (mặc dù không nuôi con, không đẻ), vô sinh, bất lực ở đàn ông.
TS Hương nhấn mạnh khi bị u não, người bệnh có thể bị nhiều biểu hiện rất khác nhau. Những dấu hiệu nặng dần là dấu hiệu gợi ý quan trọng cho chẩn đoán u não. Khi bị những dấu hiệu như vậy, hãy tới gặp bác sỹ của bạn. Bác sỹ sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác bạn có bị khối u não hay không. Nếu chẩn đoán u não càng sớm, khả năng chữa khỏi bệnh cao hơn.
Xem thêm:
Cận cảnh quy trình mổ loại bỏ khối u não