Nếu điều này thực sự diễn ra, sự thay đổi mang tính chiến lược đó có thể cho thấy cách tiếp cận hẹp hơn nhưng mạnh mẽ hơn của Nga trong tương lai gần.
Binh sỹ Ukraine lái xe thiết giáp FV103 Spartan trên một tuyến đường tại Chasiv Yar ở Donetsk. Nguồn: AFP
Những động thái quân sự đáng chú ý của Nga
Theo ISW, khu vực xung quanh Avdiivka – thành phố quan trọng dọc theo chiến tuyến ở tỉnh Donetsk, hiện đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga từ tháng 2/2024 nhiều khả năng sẽ trở thành tâm điểm của hoạt động quân sự tăng cường. Suy đoán này được củng cố bằng việc Nga đã triển khai một số lượng lớn tiểu đoàn xe tăng, báo hiệu quyết tâm thực hiện các hoạt động tấn công quyết liệt trong khu vực.
Không thể phủ nhận vai trò chiến lược của Avdiivka và các vùng lân cận. Avdiivka nằm ở giao điểm quan trọng, vì thế bất cứ chuyển động nào của Nga tại thành phố này cũng đều được xem xét kỹ lưỡng để tìm ra manh mối về chiến lược rộng lớn hơn.
Đánh giá của ISW thu hút sự chú ý vào cuộc chiến ngày 30/3 khi quân đội Ukraine được cho là đã đẩy lùi cuộc tấn công cơ giới lớn của Nga. Đây là cuộc tấn công cơ giới lớn đầu tiên mà Nga thực hiện sau khi giành quyền kiểm soát Avdiivka vào tháng 10/2023, với việc triển khai 36 xe tăng và 12 xe chiến đấu bộ binh. Giao tranh diễn ra gần làng Tonenke, phía Tây Avdiivka.
ISW cho biết, quân đội Ukraine đã phải huy động các nguồn lực mạnh mẽ để chống lại cuộc tấn công của Nga và đạt được một số thành công bước đầu. Theo ISW, việc Ukraine chống lại cuộc tấn công quy mô lớn như vậy một cách hiệu quả là minh chứng cho khả năng phục hồi và sự nhạy bén trong chiến thuật của Kiev. Tuy nhiên, Ukraine vẫn cần được cung cấp thêm nhiều đạn dược và vũ khí hơn để có thể đạt được những bước tiến đáng kể.
Triển vọng ảm đạm đối với tuyến phòng thủ của Ukraine
Trong khi sự chú ý đang tập trung vào khu vực Donetsk, tình hình trên toàn bộ chiến tuyến vẫn phức tạp và thiếu ổn định. Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrskyi cho rằng, nhiều khả năng Nga sẽ tấn công ở những khu vực khác, trong đó có việc gia tăng hoạt động xung quanh Kharkov. Tuy vậy, ISW lưu ý, khả năng của Nga trong việc tiến hành các cuộc tấn công quy mô lớn trên nhiều khu vực có thể bị hạn chế đáng kể. Tổng thống Ukraine Zelensky đánh giá tình hình trên chiến trường đang có sự ổn định, song ông vẫn cảnh báo trước các cuộc tấn công tiềm tàng của Nga, dự kiến diễn ra vào cuối mùa Xuân hoặc đầu mùa Hè.
Tình báo quốc phòng Anh và nhiều blogger quân sự dẫn các nguồn tin trên thực địa cho biết, một phần tuyến phòng thủ quan trọng của Ukraine ở mặt trận phía Đông dường như đã rơi vào tay Nga trong tuần qua. Tuyên bố của Anh được chia sẻ trên mạng xã hội X (Twitter) cho biết: “Các lực lượng Nga đã duy trì tiến độ dần về phía Tây Avdiivka. Vào cuối tháng 3/2024, họ gần như giành quyền kiểm soát 2 ngôi làng Tonenke và Orlivka và hiện đang tiếp tục nỗ lực chiếm giữ các ngôi làng khác trong khu vực.
Mặc dù các ngôi làng này có ít tầm quan trọng chiến lược, nhưng chúng hợp thành một phần của tuyến phòng thủ mà Ukraine phải gắng sức rất nhiều để giữ vững sau khi bị buộc phải rút lui khỏi Avdiivka”. Sự thất bại của Ukraine tại Avdiivka, khoảng 1 tháng sau các cuộc giao tranh kéo dài không chỉ cho thấy quyết tâm của Moscow mà còn thể hiện sự thiếu vững chãi của tuyến phòng thủ của Nga.
Cơ quan tình báo Anh cho biết thêm, Nga có một số lượng lớn binh sỹ và đạn dược trong khu vực, nhiều hơn đáng kể so với Ukraine. Ước tính, Moscow có thể bổ sung thêm 30.000 binh sỹ mỗi tháng. Đánh giá của Anh đã cho thấy tính chất đặc biệt nghiêm trọng về tình hình của Ukraine, vào thời điểm mà triển vọng của Kiev trong cuộc xung đột ngày càng ảm đạm.
Quân đội Ukraine đang thiếu vũ khí và kinh phí nghiêm trọng vì khoảng 60 tỷ USD viện trợ quân sự đang bị các thành viên đảng Cộng hòa ngăn chặn thông qua. Phát biểu với Washington Post, Tổng thống Ukraine cho rằng, “không có viện trợ của Mỹ, chúng tôi sẽ phải quay trở lại, rút lui từng bước một”.
Các binh sỹ Ukraine ở tiền tuyến đang rất cần đạn dược để chống lại các cuộc tấn công mới nhất của Nga. Trong khi đó, Liên minh châu Âu chưa thể lấp đầy khoảng trống do Mỹ để lại vì phải khắc phục những bất đồng nội bộ về viện trợ quân sự cho Kiev.
Bộ Tổng tham mưu Ukraine hiện chưa bình luận về đánh giá của tình báo Anh, song cho biết, Nga đã giành quyền kiểm soát làng Tonenke “trong thời gian ngắn”. Nhà báo Ukraine Yuriy Butusov nhận định: “Tiền tuyến trong khu vực chưa bị phá vỡ, nhưng nó đang bị đẩy lùi và dần dịch chuyển trở lại nơi Nga đã thành công”.
Ukraine cho biết thêm, các lực lượng nước này đã đẩy lùi các cuộc tấn công của Nga ở các khu vực Berdychi, Semenivka, Pervomaiske và Nevelske khi Moscow cố gắng xuyên thủng hệ thống phòng thủ của Ukraine. Tuy vậy, các đơn vị của Ukraine trên tiền tuyến đã nhiều lần bày tỏ quan ngại về việc thiếu các vị trí phòng thủ, nhân sự và đạn dược.
Ngoài ra, còn một số dấu hiệu khác cho thấy tình hình ngày càng ảm đạm của Ukraine xuất hiện khi các blogger quân sự cho biết, Nga đã đạt được những bước tiến đáng kể về phía Chasiv Yar - thành trì chính của Ukraine bên ngoài thành phố Bakhmut mà Moscow đã chiếm được sau một trận chiến kéo dài nhiều tháng.
Theo giới phân tích, việc quân đội Ukraine thiếu các phòng tuyến nhiều lớp và vững chắc là một trong những lý do khiến quân đội Nga có thể tấn công ổn định và giành các vùng lãnh thổ dọc chiến tuyến trải dài 1.000km.