Tuyên bố "Tôi là Diva": Thu Minh ngộ nhận hay khán giả đang hiểu chưa đúng?

Thời gian gần đây, Thu Minh bất ngờ gây xôn xao dư luận khi tung ra teaser của MV mới của mình, mang tên I am Diva (Tôi là Diva). Trong teaser, Thu Minh hát "Ai là Diva, tôi không biết". Ngay sau câu hát đó là dòng chữ "But... I am Diva" (Nhưng… tôi là Diva) hiện lên.

Teaser này được tung ra như một lời tuyên bố đầy ngạo nghễ và tự tin của Thu Minh rằng, cô là Diva. Lời tuyên bố này lập tức vấp phải sự tranh cãi trong công chúng. Vậy, Thu Minh có phải Diva, hay đây chỉ là một sự ngộ nhận?

Diva là gì? Ca sĩ Việt có xứng đáng là Diva?

Diva xuất phát từ một từ cổ trong tiếng Ý, có nghĩa là "nữ thần âm nhạc". Nó được sử dụng đầu tiên ở Opera, để chỉ những Prima Donna (nữ ca sĩ hát chính) đỉnh cao trong giới âm nhạc hàn lâm.

Người đầu tiên được xưng danh diva là "kinh thánh Opera" Maria Callas, từ thập niên 50. Bà chính là chuẩn mực và định nghĩa về danh xưng này. Tuy nhiên, bản thân Maria Callas lại không mặn mà lắm với từ Diva và muốn được gọi là Prima Donna hơn.

Sau Callas, một số Prima Donna khác cũng được gọi là Diva như Joan Sutherland, Leontyne Price, Birgit Nilsson, Montserrat Caballe, Kirsten Flagstad, Beverly Sills…

Vào cuối thế kỉ XX, danh xưng Diva "lấn sân" sang nhạc pop, với sự xuất hiện của Whitney Houston. Kể từ Whitney, một số nữ ca sĩ pop khác cũng được gọi là Diva như Mariah Carey, Aretha Franklin, Barbra Streisand…

Như vậy, theo định nghĩa hoàn chỉnh nhất, Diva là danh xưng để chỉ một số ít nữ ca sĩ có giọng hát trời phú, kĩ thuật điêu luyện, tài năng âm nhạc xuất chúng và mang tầm ảnh hưởng lịch sử, cống hiến to lớn với âm nhạc của nhân loại.

Theo đó, 5 điều kiện tiên quyết để trở thành Diva là:

- Phải có một giọng hát xuất chúng và quý hiếm, hoặc là rất đẹp, hoặc là rất đặc biệt.

- Phải thực hiện được hàng loạt những kỹ thuật thanh nhạc tinh xảo ở mức điêu luyện.

- Phải có một tư duy, khả năng cảm nhạc, thẩm mỹ âm nhạc xuất chúng.

- Phải có sự sáng tạo, cách tân và cống hiến to lớn với dòng nhạc, lĩnh vực âm nhạc mình theo đuổi.

- Phải có ảnh hưởng lớn tới công chúng và một bộ phận thế hệ ca sĩ sau đó.

Ở Việt Nam, nếu xét theo đúng nghĩa của danh xưng này, sẽ chẳng có ai là Diva. Ngay cả trên thế giới hiện nay vẫn chưa có thêm Diva nào sau thế hệ của Whitney Houston và Mariah Carey.

Những nữ ca sĩ hàng đầu như Beyonce, Christina Aguilera, Jessice J, Leona Lewis… dù rất tài năng, nhưng vẫn thiếu hụt điều kiện để trở thành Diva đúng nghĩa.

Nhưng nếu chỉ giới hạn trong nội hàm nhạc Việt, thì cũng có một số ít nữ ca sĩ tạm gọi là đủ điều kiện để trở thành "Diva Việt".

Trong các quan điểm về Diva Việt hiện nay, hợp lí nhất vẫn là ý kiến của Mỹ Linh khi cho rằng, Việt Nam chỉ có 2 Diva là Lê Dung và Thanh Lam. Hai nữ ca sĩ này hội tụ đủ các yếu tố về giọng hát, kĩ thuật, tài năng và cống hiến to lớn với dòng chảy nhạc Việt.

Nếu Lê Dung được mệnh danh là "chim sơn ca" của nhạc Việt, với chất giọng nữ cao trong sáng, ngọt ngào thì Thanh Lam lại được gọi là "người đàn bà hát", với chất giọng trung trầm nội lực, man dại.

Cả hai nữ ca sĩ này đều có một trường phái âm nhạc của riêng mình và có ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều thế hệ ca sĩ sau này.

Nhưng câu chuyện không dừng lại ở đó. Kể từ khi 4 nữ ca sĩ Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Hà Trần được báo giới xưng tụng là Diva, đã có rất nhiều tranh cãi nổ ra.

Fan của dòng nhạc xưa cho rằng, phải Thái Thanh, Khánh Ly, Bảo Yến mới xứng là Diva.

Fan của dòng nhạc trẻ cũng không kém cạnh, đòi hỏi Mỹ Tâm, Hồ Quỳnh Hương, Thu Minh, Hương Tràm, Lệ Quyên, Uyên Linh là thế hệ Diva kế tiếp.

Các cuộc tranh cãi diễn ra khắp nơi, từ âm thầm tới gay gắt, dẫn tới tình trạng loạn Diva ở Việt Nam từ nhiều năm trước. Đâu đâu cũng nhìn thấy Diva.

Thậm chí, bản thân ca sĩ cũng tự nhận mình là Diva theo nhiều cách khác nhau. Lệ Quyên một thời gian tự ghi "Diva" trước tên mình ở một số video trên Youtube (nay đã bỏ). Mỹ Tâm từng nói muốn trở thành Diva trên một tờ báo giấy.

Mỹ Lệ và Thu Minh từng tổ chức một đêm nhạc mang tên Diva’s night. Bản thân Thu Minh không ít lần bày tỏ mong muốn trở thành Diva.

Thời gian gần đây, các tranh cãi về Diva đã hạ nhiệt. Đa số ca sĩ đều né tránh khi nhắc đến danh xưng này. Trong 4 người được phong Diva Việt, không ai dám tự nhận mình là Diva.

Bản thân Thu Minh suốt hơn chục năm qua cũng không còn nhắc tới Diva. Vậy nên, lời tuyên bố đường đột này đã một lần nữa khuấy lên tranh cãi.

Thu Minh có phải Diva Việt?

Về giọng hát, Thu Minh có lẽ khó có thể phù hợp với tiêu chí một Diva. Âm sắc giọng của cô khá xấu, chua và nhão, không đẹp như các ca sĩ khác. Nó cũng không quá đặc biệt. Nhưng không sao, nhiều Diva cũng có giọng không đẹp như Maria Callas, Patti Labelle…

Xét trong nhạc nhẹ Việt Nam, kĩ thuật của Thu Minh cũng được xem là khá tốt, nhưng chưa thực sự chuẩn mực, thiên về bản năng. Ở thời điểm phong độ nhất, Thu Minh có thể support belt tới F5, lại sở hữu quãng giọng khá rộng trên phần head voice và whistle. Những nữ ca sĩ cùng thế hệ với Thu Minh ít làm được điều này.

Thu Minh hát phần lớn theo bản năng nên khó tránh khỏi việc đánh mất kĩ thuật ở từng thời điểm khác nhau. Các note belt cao của cô không ổn định. Đôi khi, Thu Minh support E5, F5, nhưng nhiều lúc cũng strain, xuất hiện glottal tension, tới G5 là mất support hoàn toàn.

Chẳng hạn, Thu Minh thường chỉ cộng hưởng ở nguyên âm mở /a/, chuyển sang các âm đóng khó hơn như /i/, cô sẽ mất vị trí âm thanh và cộng minh. Vì vậy, nếu chỉ xét về kĩ thuật, Thu Minh cũng khó khăn cho vị trí Diva.

Chưa kể, lối nhả chữ của Thu Minh cũng chưa đẹp và đôi khi xử lí bài hát khá lạ lùng, chưa thực sự tinh tế và bị lặp lại. Cách hát "na na na" khi belt cao lặp lại ở quá nhiều ca khúc không thể hiện được sự sáng tạo của cô.

Tuy nhiên, Thu Minh lại vượt trội hơn hẳn ở phong thái trình diễn và bản lĩnh sân khấu. Rất ít nữ ca sĩ Việt Nam hiện nay có phong cách trình diễn tự tin, "điên" một cách táo bạo, nhiệt huyết và căng tràn như cô.

Sự tự nhiên và cá tính độc đáo trong lối trình diễn của cô đã truyền cảm hứng cho nhiều ca sĩ và hoàn toàn phù hợp với một Diva.

Thu Minh cũng tự định hướng được cho mình một phong cách, dòng nhạc và lối đi rõ ràng. Cô sở trường nhạc Dance và R&B nên dù hát Ballad hay bất cứ thể loại nào cũng đều có dấu ấn R&B trong đó, thể hiện qua các câu phiêu và cách xử lí ca khúc.

Đối với nhiều người, có thể Thu Minh đang làm lố. Nhưng nhìn tổng thể, đó lại là sự định hình phong cách và bản lĩnh nghệ sĩ. Cũng giống Patti Labelle, Aretha Franklin, hay Thanh Lam… Thu Minh "phá" nhạc bằng cách riêng của mình, để tạo nên bản ngã riêng cho âm nhạc của cô.

Về cống hiến và tầm ảnh hưởng, Thu Minh hoàn toàn có một di sản riêng của mình trong dòng chảy nhạc Việt. Đó không đơn giản là cái gọi là "nữ hoàng nhạc Dance", mà sâu hơn là dấu ấn riêng về một lối hát, kĩ thuật hát trong âm nhạc.

Ở giai đoạn cách đây chục năm, Thu Minh được xem là người tiên phong trong việc phổ biến lối phô diễn giọng hát trên những quãng cao trào theo xu hướng Âu Mỹ. Cô tạo được sự kịch tính bằng cách gằn giọng nổ (growl) và belt mạnh crescendo, mang tính dynamic cao.

Sự bùng nổ trong giọng hát Thu Minh là một điểm khá mới mẻ với nhạc Việt khi ấy. Cũng có một số nữ ca sĩ belt cao tốt như Hồ Quỳnh Hương, Hà Trần, nhưng họ không dùng nhiều lực dynamic nên không đem lại cảm giác bùng nổ, căng tràn khí thế như cô.

Thu Minh đem đến một làn gió mới hơn theo dòng nhạc của mình, cùng trào lưu cover nhạc Diva Âu Mỹ với nhiều kĩ thuật khó hơn mức thông thường của ca sĩ Việt.

Nói tóm lại, Thu Minh thổi vào nhạc Việt cơn gió mới của sự dương tính, phô diễn như Aretha Franklin, Patti Labelle, Chaka Khan, Fantasia, Yolanda Admas… chứ không đi theo những cái được là "tinh tế", "sâu lắng" thông thường kiểu nhạc nhẹ Việt Nam.

Có thể nhiều khán giả sẽ chưa quen được cách hát của Thu Minh nên cho rằng cô đang phá bài, phô diễn quá mức, nhưng không phải ai cũng "phá bài" một cách bùng cháy, quyện theo dấu ấn riêng được như vậy.

Tuy nhiên, những dấu ấn của Thu Minh vẫn chưa đủ lớn và gây ảnh hưởng mạnh để trở thành một Diva như Lê Dung, Thanh Lam.

Nếu Thu Minh muốn trở thành Diva nhạc Việt, cô sẽ cần những cú hích lớn hơn và sâu hơn nữa. Nó đòi hỏi một sự chuyển biến lớn về phong cách, tư duy và chiều sâu.

Đến thời điểm hiện tại, Thu Minh gần như chững lại sau những cú nổ lớn cách đây nhiều năm. Cô không còn bài hit hay sự đổi mới nào đáng gây chú ý trong âm nhạc. Nếu cứ giữ phong độ như vậy, Thu Minh chắc chắn không thể vượt qua Thanh Lam, Hà Trần để trở thành Diva nhạc đại chúng Việt Nam.

Khán giả đang rất mong chờ sự đột phá từ sản phẩm sắp tới của cô.

Tuyên bố "Tôi là Diva", Thu Minh có đang ngộ nhận?

Nếu nhìn một cách khắt khe, nhiều người sẽ nói Thu Minh đang làm lố, ngộ nhận khi tuyên bố "Tôi là Diva". Tuy nhiên, nếu nhìn rộng hơn, sẽ thấy câu nói này khá dễ thương.

Diva trong tiếng Anh còn được dùng để chỉ những quý cô sang chảnh, sành điệu và quyền lực theo kiểu "Lady Mamalade".

Trong đời sống hàng ngày, người ta vẫn dùng "Diva" như một tính từ để gọi nhau, khen nhau. Chẳng hạn, khi thấy bạn mình bỗng nhiên ăn mặc sành điệu hơn, họ có thể nói: "Hôm nay nhìn Diva thế".

Hay, khi trông thấy một phụ nữ quý phái, đầy thần thái bước qua, họ sẽ thốt lên: "Cô ấy Diva quá".

Bởi vậy, việc Thu Minh tuyên bố "Tôi là Diva" có thể chẳng liên quan gì tới danh xưng Diva trong âm nhạc, mà chỉ đơn giản là câu nói khẳng định bản thân, cá tính của mình, thể hiện một chút nữ quyền trong đó.

Tuy nhiên, mọi thứ vẫn chỉ là phỏng đoán, công chúng chưa thể biết rõ ý đồ của Thu Minh khi tự nhận "Tôi là Diva".