Ông Trump nói Mỹ nghiên cứu vắc xin từ 11/1
Vụ việc là diễn biến mới nhất trong căng thẳng thời gian vừa qua giữa Mỹ và Trung Quốc xoay quanh vấn đề nguồn gốc của đại dịch Covid-19. Giới chức chính quyền Trump cáo buộc virus corona chủng mới (SARS-Cov-2) bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm ở Viện virus học Vũ Hán (WIV), trong khi Bắc Kinh bác bỏ và đặt nghi vấn chính quân đội Mỹ "tuồn" virus vào nước này.
"Các nhà khoa học tại Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) đã bắt đầu phát triển vắc xin 'ứng viên' đầu tiên vào ngày 11/1," tổng thống Trump phát biểu từ Nhà Trắng ngày 15/5 (giờ địa phương) khi đề cập tiến triển nghiên cứu vắc xin phòng Covid-19.
"Hầu hết mọi người còn chưa nghe ngóng được gì về những điều xảy ra trong ngày 11/1. Và chúng ta đã bắt đầu nỗ lực phát triển vắc xin, ngay cả khi chưa biết mình đang chống lại điều gì."
Trong khi đó, tờ Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) ngày 16/5 nói rằng ông Trump đã tự tiết lộ việc Mỹ nói dối từ đầu về đại dịch Covid-19 bằng tuyên bố về thời gian phát triển vắc xin đầu tiên.
Li Haidong, giáo sư tại Viện quan hệ quốc tế thuộc Học viện ngoại giao Trung Quốc, nói với Hoàn Cầu: "Phát biểu cá nhân của ông Trump đã hé lộ ý định của chính quyền ông trong việc lợi dụng Trung Quốc làm 'vật tế thần' cho sự lây lan virus ở Mỹ là 'vô căn cứ', và ông [Trump] chỉ đang cố gắng đánh lạc hướng quan tâm của công chúng khỏi những thất bại của chính Mỹ."
Phát biểu ngày 15 của tổng thống Trump làm cộng đồng mạng Trung Quốc giận dữ. Nhiều người cho rằng giới chức Mỹ đã không có biện pháp ứng phó kịp thời với Covid-19 dẫn đến thất bại trong nỗ lực kiểm soát dịch bệnh lây lan trong nước thời gian qua, biến Mỹ thành quốc gia bị đại dịch ảnh hưởng tồi tệ nhất thế giới.
"[Phát biểu của Trump] đồng nghĩa Mỹ thừa nhận virus được tìm thấy đầu tiên ở lãnh thổ của họ?", "Hãy cho chúng tôi câu trả lời",... - cộng đồng mạng Trung Quốc chất vấn.
Người Trung Quốc nghi Mỹ biết thông tin sớm về dịch nhưng "che đậy"
Thời điểm 11/1 mà ông Trump đề cập là hai tháng trước khi dịch Covid-19 được báo cáo bùng phát tại Mỹ (giữa tháng 3). Ca bệnh đầu tiên được xác nhận ở Mỹ vào ngày 21/1, cũng sau mốc thời gian nói trên.
Theo thống kê của Đại học John Hopkins, chỉ mất 50 ngày để Mỹ chứng kiến số ca Covid-19 từ 1 lên đến 1.000, và 8 ngày sau đó để số ca nhiễm được xác nhận vượt 10.000 (từ 11-19/3). Một tuần sau đó, vào ngày 27/3, Mỹ đã ghi nhận trên 100.000 ca mắc. Đến nay, số ca nhiễm đã là gần 1.468.000.
Một báo cáo của Business Insider hôm 12/5 đề cập khả năng dịch bệnh do virus corona có thể tiềm ẩn tại Mỹ từ tháng 12, song Washington "quá bận rộn quan sát Trung Quốc nên không chú ý".
Nhà chức trách Trung Quốc tuyên bố nước này đã chia sẻ thông tin về mã gen của virus SARS-Cov-2 với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vào ngày 12/1 - chậm hơn 1 ngày so với tuyên bố của ông Trump về việc Mỹ bắt đầu phát triển vắc xin.
Giáo sư Li Haidong cho rằng các quan chức Mỹ đã nắm được thông tin liên quan về virus từ sớm nhưng "không ngăn chặn trước hoặc cảnh báo cộng đồng, cuối cùng dẫn đến hàng triệu người dân Mỹ bị ảnh hưởng nặng nề bởi thảm họa".
Bằng việc che giấu thông tin về vắc xin và sử dụng nó như một tài sản chiến lược, chính quyền ông Trump có thể gây trở ngại hơn cho nỗ lực ứng phó của toàn cầu - ông Li nêu cảnh báo trong bối cảnh Mỹ hạn chế chia sẻ thông tin về nghiên cứu vắc xin với thế giới.
Tổng biên tập tờ Hoàn Cầu, ông Hu Xijin cũng lên Twitter chất vấn và "gắn thẻ" ông Trump: "Tổng thống Trump nói rằng Mỹ bắt đầu phát triển vắc xin từ ngày 11/1, song Mỹ không có một ca bệnh xác nhận mắc Covid-19 nào vào thời điểm đó, vậy họ phát triển thế nào? Liệu có phải dữ liệu đến từ Trung Quốc hay là Mỹ đã che giấu rất nhiều ca nhiễm?"
President Trump said the US began developing vaccine on January 11, but the US didn’t have a single confirmed COVID-19 case at that time, how could it develop? Did the data come from China or did the US conceal many confirmed cases? @realDonaldTrump please explain to the world. pic.twitter.com/Toqv8ca6MM
— Hu Xijin 胡锡进 (@HuXijin_GT) May 16, 2020
Bộ An ninh nội địa Mỹ (DHS) và Cục điều tra liên bang (FBI) ngày 13 đã ban hành một "Thông báo dịch vụ công", cảnh báo rằng Trung Quốc nhiều khả năng đang phát động các cuộc tấn công mạng nhằm đánh cắp dữ liệu về SARS-Cov-2 có liên quan đến phát triển vắc xin và điều trị Covid-19 của các tổ chức nghiên cứu và công ty dược phẩm.
Trong khi người dùng mạng Trung Quốc tức giận trước phát biểu của Trump, cộng đồng mạng Mỹ cũng bày tỏ nghi vấn về vụ việc.
Nickname David Tam bình luận trên Twitter: "Vậy là ông ấy (Trump) nói rằng đã nắm được tình hình từ ngày 11/1, nhưng trong 2 tháng sau đó vẫn không làm gì?"