Sau 10 ngày xét xử và nghị án, chiều 12/1, TAND TP Hà Nội tuyên án đối với 38 bị cáo trong vụ án Việt Á.
HĐXX tuyên phạt cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Chu Ngọc Anh 3 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Cùng tội danh trên, cựu Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc lãnh 3 năm tù.
Bị cáo Nguyễn Thanh Long, cựu Bộ trưởng Y tế nhận mức án 18 năm tù về tội Nhận hối lộ.
Trong vụ án này, bị cáo Chu Ngọc Anh với vai trò khi đó là Bộ trưởng Bộ KH&CN, là đại diện chủ sở hữu Nhà nước kết quả nghiên cứu Đề tài nghiên cứu khoa học cấp Quốc gia theo quy định của pháp luật; Phạm Công Tạc là Thứ trưởng Bộ này được Bộ trưởng phân công phụ trách lĩnh vực khoa học và công nghệ, được giao trực tiếp theo dõi, quản lý, tổ chức thực hiện Đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm.
Cả hai bị cáo đều biết rõ Đề tài thuộc quyền sở hữu Nhà nước nhưng khi Trịnh Thanh Hùng (khi đó là Phó Vụ trưởng, Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành Kinh tế-Kỹ thuật, Bộ KH&CN) tham mưu, Chu Ngọc Anh vẫn ký các quyết định giao Công ty Việt Á là đơn vị phối hợp nghiên cứu đề tài.
Phạm Công Tạc đã ký quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu giai đoạn 1 Đề tài trái quy định để Công ty Việt Á sử dụng biên bản nghiệm thu, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm trái quy định của pháp luật, để Công ty Việt Á sản xuất, tiêu thụ, thu lời bất chính.
Ông Chu Ngọc Anh.
Ngoài ra, hai bị cáo Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc còn thực hiện hành vi sai phạm trong việc khen thưởng; hỗ trợ truyền thông về kết quả nghiên cứu và cấp số lưu hành test xét nghiệm; quảng bá, đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho Công ty Việt Á, tạo điều kiện để Công ty Việt Á biến kit xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, gây thất thoát 18,98 tỷ đồng ngân sách Nhà nước.
Chu Ngọc Anh được Việt đưa cảm ơn 200.000 USD (tương đương 4,6 tỷ đồng); Phạm Công Tạc được Việt đưa cảm ơn 50.000 USD (tương đương hơn 1,1 tỷ đồng).
VKS xác định hành vi sai phạm của hai bị cáo Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc với vai trò đồng phạm, đã xâm phạm vào hoạt động đúng đắn của Cơ quan quản lý Nhà nước về kết quả nghiên cứu đề tài khoa học cấp Quốc gia, gây ảnh hưởng xấu đến dư luận và suy giảm niềm tin trong nhân dân, đặc biệt là trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, trong bối cảnh dịch bệnh đang bùng phát mạnh, nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của nhân dân. Sản phẩm từ kết quả nghiên cứu cấp Quốc gia bị chiếm dụng, Ngân sách Nhà nước phải chi tiền với giá test xét nghiệm nâng khống để mua sản phẩm trong khi sản phẩm đề tài phải được Nhà nước chuyển giao, sản xuất với giá thành hợp lý.
Quá trình điều tra và tại phiên tòa, hai bị cáo đã thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội, ăn năn hối cải; tích cực hợp tác với cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án, đã tác động gia đình nộp tiền để khắc phục hậu quả.
Phạm Công Tạc thành khẩn khai nhận hành vi phạm tội song chỉ khai nhận của Phan Quốc Việt 100 triệu đồng, nhưng căn cứ vào lời khai của Phan Quốc Việt, Trịnh Thanh Hùng, Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á), dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản ngân hàng của Việt, kết quả thực nghiệm điều tra và các tài liệu chứng cứ khác thấy đủ cơ sở xác định Phạm Công Tạc nhận của Phan Quốc Việt 50.000 USD.
Ông Nguyễn Thanh Long được đưa tới toà.
Cũng theo VKS, sai phạm của ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế) "gây nhức nhối trong dư luận, kéo theo hàng loạt sai phạm của các bị cáo khác".
Trong khi Chính phủ và Nhân dân đang gồng mình chống dịch, ông Long, với tư cách người đứng đầu ngành y tế, đã can thiệp, chỉ đạo các cá nhân, cơ quan có thẩm quyền giúp Công ty Việt Á từ cấp phép lưu hành đến hiệp thương giá kit xét nghiệm theo giá đã bị nâng khống.
Kết quả điều tra và thẩm vấn tại tòa đủ căn cứ xác định ông Long nhận hối lộ 2,25 triệu USD.
Tuy nhiên, VKS ghi nhận ông Long thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tác động gia đình nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ.
Ông Long được đánh giá "hợp tác tốt với cơ quan điều tra để làm rõ bản chất vụ án", quá trình công tác được tặng thưởng nhiều bằng khen nên VKS đề nghị hội đồng xét xử giảm nhẹ khi lượng hình.