Kết quả cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua ở Ukraine không gây bất ngờ nhưng vẫn rất thú vị, phản ánh được rất xác thực thực trạng tình hình chính trị xã hội hiện tại ở Ukraine nhưng lại vẫn chưa trả lời được câu hỏi về tương lai của đất nước này sẽ như thế nào.
Nếu như không có sự tham gia của danh hài Wolodimir Selensky thì cuộc bầu cử Tổng thống này ở Ukraine rất đơn điệu và tẻ nhạt bởi cho dù có tới tận gần bốn chục ứng cử viên Tổng thống đi nữa thì cuộc tranh giành quyền lực chỉ là chuyện giữa Tổng thống đương nhiệm Petro Poroshenko và cựu Thủ tướng Julia Timoshenko.
Cả hai đều chẳng mới mẻ gì về cả quan điểm chính sách lẫn phong cách cầm quyền đối với cử tri Ukraine và cả hai cho tới nay đều thành công ít mà thất bại nhiều trong cầm quyền ở Ukraine.
Cử tri Ukraine bế tắc
Nếu buộc phải lựa chọn giữa hai ứng cử viên ở vòng bầu cử thứ hai thì cử tri Ukraine không có nổi cơ hội lựa chọn giữa hai cái đều tốt hoặc giữa một cái tốt và một cái xấu đối với họ mà bị buộc phải lựa chọn cái ít xấu hơn trong hai cái cùng xấu. Khi ấy, họ đi bỏ phiếu trong tâm trạng ngán ngẩm và thất vọng hoặc sẽ không tham gia bầu cử.
Kiểm tra phiếu bầu trong cuộc bầu cử Tổng thống ở Ukraine. Ảnh: AP
Danh hài từ thế giới giải trí nhảy vào chính trường đã làm cho cuộc bầu cử Tổng thống này trở nên hoàn toàn khác, sôi động và thú vị hơn rất nhiều.
Cũng chưa từng hoạt động chính trị như ông Poroshenko nhảy từ thương trường vào chính trường cách đây 5 năm nhưng ông Selensky có ưu thế khác khi là người của công chúng và có "kinh nghiệm trị vì quốc gia trên chương trình truyền hình".
Năm xưa, ông Poroshenko đắc cử ngay ở vòng bầu cử Tổng thống đầu tiên với 55% phiếu bầu. Bây giờ, ở vòng bầu cử đầu tiên này, tỷ lệ phiếu bầu mà ông Poroshenko đã đạt được 18% chỉ bằng có 2 phần 5 tỷ lệ phiếu bầu mà cử tri dành cho ông Selensky với 30%.
Trong số 37 ứng cử viên thua cuộc, đương nhiên bà Timoshenko thất bại thảm hại hơn cả khi không còn có được cơ hội tiến vào vòng loại trực tiếp quyết định cuối cùng tiếp theo.
Vòng bầu cử này thật ra chỉ là màn kịch dở khi kết quả xác nhận chí không khác mọi dự đoán và thăm dò dư luận trước đó. Nhưng nó lại là một vở tuồng hay khi kẻ vô danh trên chính trường lại hạ được đẳng cấp của kẻ gạo cội ở đó.
Cử tri Ukraine đã giáng cú đòn nặng vào thẳng thể diện và uy danh của toàn bộ giới chính trị gia, thể hiện thái độ bất bình và phản đối của họ, biểu thị nỗi thất vọng và không còn tin tưởng vào giới chính trị gia hiện tại.
Nhưng ẩn sâu ở sau đấy còn là tình trạng bế tắc chung của đất nước này về giải pháp cho các vấn đề hiện cần phải giải quyết và về định hướng cần phải có cho đất nước trong thời gian tới.
Điều đáng được chú ý ở vòng bầu cử này không phải là ông Selensky đã đạt được tỷ lệ phiếu bầu cao bao nhiêu mà là ông Poroshenko và bà Timoshenko bị giành về tỷ lệ phiếu bầu thấp đến đâu.
Cử tri đã dùng lá phiếu của họ trong vòng bầu cử này để trừng phạt cá nhân ông Poroshenko và toàn bộ giới chính trị gia ở Ukraine. Cử tri quyết định theo sự dẫn bảo của cảm tính nhưng trong sự suy tính của lý trí là vòng bầu cử thứ hai mới quyết định.
Ngày 21/4 tới này, khi phải quyết định lựa chọn giữa ông Poroshenko và ông Selensky, cử tri Ucraine phải lựa chọn giữa cái họ biết rõ là không thể tốt và không muốn với cái mà họ biết là không phải xấu nhưng chưa tin tưởng chắc chắn là tốt hơn. Khi ấy, lý trí chứ không còn là tình cảm nữa sẽ quyết định.
Người nào đắc cử thì rồi đây cũng sẽ có cái khó và cái thuận riêng. Ông Poroshenko không được dân chúng tín nhiệm nhưng lại được Mỹ, EU và NATO ủng hộ. Ông Selensky được cử tri kỳ vọng hơn nhưng chắc chắn không phải là ứng cử viên mà các đối tác bên ngoài kia mong muốn đắc cử Tổng thống ở Ukraine.
Cương lĩnh tranh cử của ông Poroshenko thực chất là quan điểm chính sách cầm quyền cho suốt 5 năm qua trong khi ở ông Selensky thì lại khá mập mờ, tạo cảm nhận là ở một người không thấy có gì mới còn ở người kia chưa rõ mới đến đâu. Cho nên thời kỳ sau cuộc bầu cử Tổng thống này, bất kể ai sẽ trở thành Tổng thống, ít khả năng là thời kỳ mới cho UKraine.