Vai Nga "Con chim vành khuyên" và sự lỡ làng với nghệ thuật
Nghệ sĩ Tố Uyên nổi tiếng với Nga trong "Con chim vành khuyên". Bộ phim "Con chim vành khuyên" (đạo diễn Nguyễn Văn Thông và đạo diễn Trần Vũ) được sản xuất vào năm 1961, thời kỳ đầu của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam.
Sau khi bộ phim ra mắt, nghệ sĩ Tố Uyên đã trở thành cái tên được khán giả nhớ đến và ấn tượng cho tới tận bây giờ. Bà kể, sau thành công của "Con chim vành khuyên", bà được Nhà nước cử đi học tại trường múa.
Nghệ sĩ Tố Uyên nổi tiếng vai Nga trong "Con chim vành khuyên".
Đến năm 1966, sau khi tốt nghiệp trường múa, Tố Uyên được điều về Xưởng phim truyện Hà Nội. Một thời gian ngắn sau, bà tiếp tục được chuyển công tác về Nhà hát Ca múa nhạc. Nói về thời gian ở nhà hát, nghệ sĩ Tố Uyên chia sẻ: "Ở nhà hát, tôi tham gia vào nhiều vở diễn lớn như Núi rừng hãy lên tiếng, Hòn Đất, Cô Sao. Vừa múa lại vừa dẫn chương trình", Tố Uyên nhớ lại.
Năm 1968, nghệ sĩ Tố Uyên được điều trở lại Xưởng phim truyện, để tham gia bộ phim Cô giáo vùng cao - là bộ phim thứ 2 bà đảm nhận vai chính. Bộ phim đầu tiên - Con chim vành khuyên đã giành giải đặc biệt của Ban giám khảo Liên hoan phim Quốc tế Karlovy Vary, đây cũng là giải thưởng lớn quốc tế đầu tiên của điện ảnh Việt Nam.
Nghệ sĩ Tố Uyên cùng nhà thơ Lưu Quang Vũ và con trai Lưu Minh Vũ. Ảnh internet.
Vai diễn Nga trong phim là dấu hiệu cho thấy một tài năng điện ảnh. Bộ phim Cô giáo vùng cao đã giành giải "Bông sen vàng" tại LHP Việt Nam năm 1970, với sự đóng góp công sức lớn của Tố Uyên.
Bên cạnh đó, Tố Uyên cũng để lại nhiều ấn tượng dù chỉ với các vai diễn phụ trong Nổi gió, Ngày lễ thánh, Biển gọi, Ngôi sao biển... Ánh hào quang của người nghệ sĩ ấy nhiều người mong có được.
Khi sự nghiệp đang ổn định thì nữ nghệ sĩ gặp phải nhiều chuyện bất cập ở xưởng phim, đến mức bà phải rời khỏi đây, về làm việc tại Fafilm. Từ đó, bà dần xa điện ảnh, chỉ tham gia vài vai diễn nhỏ trong các phim ngắn của truyền hình công an, còn công việc chính hằng ngày của bà là thuyết minh phim, sửa morat, đôi khi viết báo cộng tác.
Sống cô đơn sau những sóng gió cuộc đời
Nghệ sĩ Tố Uyên có được những thành công lớn trong nghề nhưng cuộc đời của bà lại lắm những trắc trở. Bà kết hôn với nhà thơ Lưu Quang Vũ vào năm 1969. Khi nghệ sĩ Tố Uyên mang bầu bé Kít (sau này là nhà báo Lưu Minh Vũ), mỗi ngày Lưu Quang Vũ đèo vợ đi làm bằng chiếc xe đạp cà tàng. Hai vợ chồng thường ghé vào quán cafe ngồi nhâm nhi. Lưu Quang Vũ ngắm Tố Uyên say đắm rồi làm thơ tặng vợ.
Diễn viên Tố Uyên và các con cháu. Ảnh internet.
Thế nhưng niềm hạnh phúc không kéo dài. Khi con trai đầu lòng ra đời cũng là lúc chuyện tình Tố Uyên - Lưu Quang Vũ đối mặt với giông bão cuộc đời. Nghệ sĩ Tố Uyên kể khi đó chồng mình mới xuất ngũ chưa có việc làm còn bà thì xa nhà đóng phim liên miên. Đồng lương diễn viên không đủ trang trải cuộc sống, việc chăm lo cho con trai phải nhờ nhiều vào sự giúp đỡ của hai bên gia đình.
Cuối cùng bà và nhà thơ Lưu Quang Vũ chia tay. Trong bài thơ tặng nghệ sĩ Tố Uyên trước giờ chia tay, cố nhà thơ đề cập đến lý do tan vỡ của hai người: "Những gì em cần, anh chẳng có. Em không màng những ngọn gió anh trao".
Sau khi hôn nhân tan vỡ, nghệ sĩ Tố Uyên nuôi con một mình. Bà kể bản thân làm bất cứ việc gì để sống và nuôi con. Nghệ sĩ Tố Uyên tâm sự: "Họ bảo gì thì tôi làm nấy, im lặng mà sống thôi. Tiền lương chẳng đủ nuôi con, tôi tìm thêm việc để làm, đi thuyết minh chỗ nọ chỗ kia, rồi đi đưa băng phim.
Cứ giữa trưa nắng chang chang là tôi lại chở một thùng hàng trăm cái băng đưa đến các đại lý", bà nhớ lại, giọng xót xa: "Cuộc đời có nhiều cái không công bằng với tôi".
Về chuyện riêng tư, nghệ sĩ Tố Uyên nói sau khi ly hôn, có vài cuộc tình thoảng qua nhưng Lưu Quang Vũ vẫn là người đàn ông khiến bà đau đáu mỗi ngày. Trong chiếc túi ngổn ngang đồ đạc của Tố Uyên, có rất nhiều ảnh cả gia đình ba người cười rạng rỡ bên nhau. Nghệ sĩ cho biết bà luôn mang theo ảnh chồng cũ và con trai như một cách để thấy họ mãi ở bên mình.
Hình ảnh tuổi xế chiều của nghệ sĩ Tố Uyên.
Hiện tại, ở tuổi xế chiều bà sống một mình. Dù cô đơn nhưng nghệ sĩ không muốn phiền con cháu. "Tôi đang sống một mình trong một ngôi nhà nhỏ ở phố Tô Hiến Thành - Hà Nội. Vợ chồng con trai Lưu Minh Vũ và các cháu sống riêng. Quả thật là nhiều khi cũng cảm thấy cô đơn nhưng tính tôi lại không thích làm phiền con cái", bà kể với Dân trí cách đây 4 năm.