Buổi sáng ngày 28/8, trước giờ thử xe của Thủ tướng Malaysia, những người VinFast tỏ ra khá lo lắng. "Ông ấy đã 94 tuổi và còn muốn cầm lái", họ nhắc nhở lẫn nhau về một thực tế rất khó có thể gặp ở Việt Nam, mà dường như quên mất rằng mỗi ngày, người đàn ông ở tuổi U100, hiện mang kỷ lục "Thủ tướng tại vị lớn tuổi nhất thế giới", vẫn đều đặn tự lái xe hơn 30km từ nhà đến văn phòng Quốc hội.
Cũng chỉ một năm trước đó, ở tuổi 93, vị Thủ tướng đã này tự điều khiển một chiếc SUV mang thương hiệu Malaysia là Proton Perdana (có giá khoảng 28.000 USD) vừa xuất xưởng, đi trên đường phố quê hương và dễ dàng vượt qua rất nhiều phương tiện 4 bánh khác đang lưu thông ở tốc độ 80km/h. Bây giờ, ông sẵn sàng làm việc đó trên một chiếc xe mới xuất xưởng khác, của một "đứa trẻ" trong ngành ô tô quốc tế nếu xét theo tuổi đời.
10 phút trước khi Mahathir Mohamad rời hội thảo ra khu vực thử xe, một người trong phái đoàn hộ tống của ông gặng hỏi một quản lý của VinFast về cách thức tạo ra chiếc ô tô mang thương hiệu Việt. "Chúng có giá bao nhiêu?". "Chiếc sedan có giá 60.000 USD và chiếc SUV là 80.000 USD" – câu trả lời nhận được khiến người này trầm ngâm một lúc trước khi gật đầu tỏ ý xứng đáng.
Trên thực tế, cảm giác của vị nhân viên phái đoàn không khác nhiều so với phản ứng của Thủ tướng Malaysia. Ông đứng bên chủ tịch VinGroup và lắng nghe những lời giới thiệu ngắn gọn của ông Phạm Nhật Vượng về nguồn gốc của thiết kế, động cơ và công nghệ sản xuất với một nụ cười trên môi, đôi lúc gật gù. Mất khoảng 15 giây cho những hướng dẫn về chân ga, chân phanh ban đầu từ trợ lý, ông rẽ đoàn người, tự tay cầm lái chiếc xe chở theo một phiên dịch viên và ông Phạm Nhật Vượng phía sau.
Quãng đường 3km từ F-ville tới nhà máy Vinsmart không quá dài, nhưng đủ để nhà lãnh đạo 94 tuổi của Malaysia thử nghiệm cảm giác lái ở tốc độ hơn 100km/h. "Thiết kế đẹp, máy khoẻ, xe chạy êm như xe điện. Rất tiếc tôi chỉ lái được 100km/h vì quãng đường quá ngắn", ông bày tỏ sư tiếc nuối với người đứng đầu tập đoàn VinGroup khi không thể tăng tốc lên cao hơn nữa. Nhưng có lẽ, Mahathir Mohamad chưa biết rằng, tốc độ mà ông thử đã gần như ở mức cao nhất cho phép trên mọi con đường (bộ) ở Việt Nam hiện tại.
"Tôi rất ấn tượng với Proton và mong một ngày nào đó VinFast cũng được một phần như vậy", ông Phạm Nhật Vượng nói với Thủ tướng Malaysia về sự cảm phục của mình trước thương hiệu xe hơi nổi tiếng của xứ sở dầu cọ. Đáp lại, Mahathir Mohamad giơ ngón cái khen ngợi về phía chủ tịch VinGroup sau khi lái thử xe VinFast.
Xét về khía cạnh lịch sử, Proton và VinFast đều mang trên mình khát khao ở tầm quốc gia về việc làm chủ một trong những ngành công nghiệp và công nghệ then chốt. Nếu Proton được tạo nên từ tâm huyết và lòng ưu ái của Mahathir Mohamad ở tuổi 58 trong nhiệm kỳ đầu tiên làm Thủ tướng (từ năm 1981 đến 2003) thì VinFast cũng được người đứng đầu Chính phủ Việt Nam gọi bằng cái tên "kỳ tích" và coi "sự thành công của VinFast có ý nghĩa đặc biệt không chỉ đối với Vingroup mà cả đối với Việt Nam, đối với ngành công nghiệp của Việt Nam".
Tương tự người đồng cấp ở Việt Nam, với Mahathir Mohamad, một chiếc xe quốc gia sẽ cho phép Malaysia có nhiều cơ hội phát triển hơn từ những áp lực mà chính bài toán sản xuất đặt ra. "Đây không chỉ là về chiếc xe, mà còn là những công nghệ kỹ thuật mà chiếc xe có thể đem đến cũng như khả năng thúc đẩy sự phát triển các lĩnh vực kinh tế khác", ông nói thêm.
Thậm chí, có được một thương hiệu xe hơi quốc gia còn là con đường mà Malaysia buộc phải đi để có thể trở lại thành "con hổ châu Á" dưới quan điểm điều hành của vị lãnh đạo U100. Vào thời kỳ rực rỡ nhất, dù Proton đang phát triển thành công, Mahathir Mohamad vẫn nhanh chóng thúc đẩy kế hoạch "mùa xuân thứ hai của ngành công nghiệp ô tô Malaysia" thông qua việc bắt tay với người Nhật để hình thành nên hãng xe Perodua.
Giờ đây, khi một lần nữa tại vị ở chức vụ cao nhất trong chính quyền Malaysia, "Bác Tun" không ngần ngại nhấn nút khởi động lần ba với tuyên bố: "Malaysia sẽ sản xuất một chiếc xe quốc gia mới". Nguyên mẫu mô hình đầu tiên, có khả năng là một chiếc xe hybrid, sẽ được trình làng vào tháng 3/2020, một năm trước khi xe thương mại được ra mắt.
Việt Nam cũng đang nỗ lực trở thành một con hổ châu Á – vị thế tương tự những gì Malaysia đã từng có được. Và con đường chúng ta đi chắc chắn sẽ phải được củng cố bởi một thương hiệu ô tô thuần Việt, nơi mà "chiếc ô tô không chỉ là ô tô, mà còn là thương hiệu quốc gia". Ở thời điểm hiện tại, VinFast, "cậu bé" mới tròn 2 tuổi, đứng trước áp lực cạnh tranh từ một loạt người khổng lồ quốc tế và những ông lớn lắp ráp trong nước, là đại diện tiềm năng nhất, bởi chính "ngón tay cái khen ngợi" đến từ "Cha đẻ của hiện đại hóa Malaysia"./.