Hà Nội mỗi mùa hạ đến, cả một vùng hồ Tây lại ngập trong hương sen thơm ngát. Trong khi các bạn trẻ nô nức rủ nhau lên chụp ảnh với hoa sen thì cũng là lúc các cô, các chú ở đây miệt mài với công việc ướp trà sen.
Không phải tự nhiên mà trà sen được ví là "thiên cổ đệ nhất trà", hay "vua của các loại trà". Để có được những ấm trà thơm ngát hương sen, mang trong mình hương thơm của loài hoa quốc hồn quốc tuý là cả một quá trình công phu, mà người thợ ướp phải thật sự nhẫn nại, điệu nghệ và tinh tế.
Có lẽ cũng vì thế mà loại trà ướp từ loài hoa biểu tượng dân tộc này còn gây ấn tượng với bạn bè quốc tế, khiến cho hãng tin AFP của Pháp từng phải lặn lội đến Hà Nội để tìm hiểu và đưa tin.
Có nhiều cách để ướp trà sen. Cách người ta thường thấy, đó là cho trà vào trong những bông sen, buộc kín lại cho ngấm hương thơm, đến ngày hôm sau lấy ra. Kiểu ướp này thì nhanh hơn, nhưng không đậm hương bằng.
Cách làm trà sen để giữ hương lâu, cũng là cách mà những người thợ ướp trà ở hồ Tây hay áp dụng thì cầu kỳ và phức tạp hơn nhiều.
Để làm được 1kg trà sen thôi cũng đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức. Ướp trà sen được xem như một nghề đòi hỏi sự cầu kỳ, tỉ mỉ và phải thật sự cẩn thận. Bởi hương hoa sen là thứ cao quý, tinh khiết, phải nâng niu và giữ gìn kỹ lắm mới có thể ướp được những ấm trà thơm. Có lẽ cũng bởi thế mà người xem công việc ướp trà sen như một nghệ thuật.
Loại trà được ưa chuộng nhất để ướp trong những bông sen là trà mạn. Những người thợ thường lựa chọn trà tuyết san, một loại trà quý mọc trên núi cao, hứng những giọt sương sớm đầu ngày, mang hương vị đặc biệt của núi rừng, để ấm trà sen có được những gì tinh tuý nhất từ đất trời.
Chọn sen để ướp cũng là một công việc hết sức tỉ mẩn, đòi hỏi sự chính xác cao. Những bông sen được hái vào lúc đầu ngày, đó là lúc hương sen giữ được trọn vẹn sự tinh tuý. Việc hái sen cũng cần phải nhanh gọn để không làm bay mất hương thơm.
Sau đó, người ta tách riêng phần gạo sen, chính là phần đầu nhị hoa - những hạt màu trắng li ti nằm trên đầu những sợi nhỏ như sợi tơ có màu trắng mỏng manh. Gạo sen chính là phần thơm nhất, cũng là nguyên liệu dùng để ướp trà.
Sau khi nhặt được hết gạo sen, sàng lọc đi những thứ khác là bắt đầu đến công đoạn ướp trà. Cứ rải một lớp trà thì lại đến một lớp mỏng gạo sen, rồi một lớp trà, một lớp gạo... Sau cùng là phủ lên một lớp giấy bản.
Tuỳ vào độ ẩm của gạo sen, trà sẽ được ướp trong khoảng thời gian khác nhau, nhưng thường dao động từ khoảng 18 - 24 giờ. Sau đó, lại bỏ trà ra, sàng bỏ đi phần gạo sen. Những cánh trà khi đó đã ngấm đượm hương thơm, giờ chỉ cần sấy cho trà khô, hương thơm đọng lại là được.
Trà sen có thể ướp thêm một lần, hai lần nữa... Trà ướp càng nhiều thì càng thơm. Thời gian, công sức bỏ ra cũng nhiều hơn...
Để có được 1kg gạo sen thì phải dùng tới khoảng 1400 bông sen, và số gạo đó cũng chỉ ướp được độ 5kg trà... Chính bởi vậy mà giá trà sen cũng lên tới vài triệu đồng 1 kg. Thậm chí, có loại trà sen chính gốc Tây Hồ còn được bán với giá tận 6 triệu đồng. Âu cũng đều là có lý do của nó cả.
Ướp trà sen là cả một nghệ thuật. Người lựa chọn trà sen để thưởng thức, hẳn cũng phải yêu trà, yêu sen lắm.
Những sớm mai hay những buổi chiều ta, pha một ấm trà sen, ngồi thủ thỉ tâm tình với người tri kỷ, liệu còn gì bình yên và thắm đượm hơn thế? Hương sen hương trà hoà quyện khiến tâm hồn trở nên thư thái một cách lạ kỳ.
Người kén trà, trà kén người. Gặp được nhau, ấy là hoà hợp, ấy là tri kỷ lắm!