Xe tăng M1 Abrams do Mỹ viện trợ cho quân đội Ukraine từng được ca ngợi là nhân tố thay đổi cuộc chơi trên chiến trường, tuy nhiên chiếc xe tăng này ngày càng bộc lộ nhiều điểm yếu và tỏ ra không hiệu quả như mong đợi.
Việc triển khai xe tăng M1A1 Abrams nhằm giúp quân đội Ukraine tăng cường khả năng chiến đấu trước các lực lượng Nga. Tuy nhiên thực tế chiến trường đã làm dấy lên những nghi ngờ về tính hiệu quả của chiếc xe tăng này.
Tháng 1/2023, các quan chức Ukraine đã nêu bật sự cấp thiết phải bổ sung những loại xe tăng tiên tiến cho quân đội của họ và Mỹ đã đồng ý gửi 31 chiếc Abrams tới Ukraine.
Mỗi chiếc xe tăng M1 Abrams trị giá khoảng 10 triệu USD, được cho là rất cần thiết để chọc thủng các tuyến phòng thủ của Nga. Đến tháng 10/2023, tất cả 31 xe tăng đã đến Ukraine và làm dấy lên hy vọng về việc đảo ngược tình thế chiến lược trên chiến trường.
Nga trưng bày chiếc xe tăng M1A1 Abrams bị hư hỏng, được vận chuyển từ vùng Avdiivka ở Ukraine.
Ý kiến của những người lính xe tăng Ukraine
Tuy nhiên, chiếc xe tăng này đã gặp thách thức lớn khi phải đối mặt với máy bay không người lái của Nga. Trong cuộc phỏng vấn mới nhất với CNN, các kíp lái xe tăng Ukraine được huấn luyện ở Đức đã chia sẻ mối quan ngại của họ về hiệu suất của xe tăng Abrams. Họ nói rằng lớp giáp của xe tăng không đủ chắc chắn để đối phó với những loại vũ khí hiện đại của Nga.
Một thành viên của kíp lái đang huấn luyện ở Đức, có biệt danh là Dnipro chỉ ra rằng, xe tăng Abrams là “mục tiêu số một” trên chiến trường. Anh ta nói thêm, “ không có các biện pháp phòng thủ chắc chắn, kíp lái xe tăng sẽ không thể sống sót trên chiến trường ”. Những chia sẻ này nhấn mạnh về điểm yếu của xe tăng Abrams và nguy cơ cao đối với những người lính vận hành chúng.
Mặc dù các báo cáo trước đó chỉ ra rằng Ukraine đã rút xe tăng Abrams ra khỏi tiền tuyến, nhưng các chỉ huy của Lữ đoàn cơ giới 47, đơn vị được biên chế loại xe tăng này, đã khẳng định rằng tất cả xe tăng Abrams vẫn đóng quân gần mặt trận phía đông.
Ngoài hạn chế về lớp giáp bảo vệ, xe tăng Abrams cũng tồn tại các vấn đề về kỹ thuật. Trong chuyến thăm của các phóng viên CNN tới Ukraine, một chiếc Abrams đã không thể di chuyển do trục trặc động cơ dù mới được vận chuyển từ Ba Lan.
Các thành viên kíp lái cũng báo cáo rằng, mưa hoặc sương mù có thể gây ra hiện tượng ngưng tụ hơi nước, khiến các thiết bị điện tử của xe nhanh hỏng. Ngoài ra, kíp lái xe còn phải đối mặt với các vấn đề về đạn dược, do nguồn cung cấp hiện tại không bảo đảm được nhu cầu chiến đấu của họ.
Binh sĩ Ukraine với xe tăng M1 Abrams.
Những trận chiến giữa xe tăng với xe tăng rất ít khi xảy ra trên chiến trường Ukraine, thay vào đó các xe tăng thường được tận dụng trong vai trò yểm trợ hỏa lực, vì vậy cần rất nhiều đạn dược để bắn, nhưng nguồn cung đạn dược của Ukraine đang gặp nhiều khó khăn.
Lý do khiến Abrams thất bại ở Ukraine
Không thể phủ nhận vai trò quan trọng của xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) trong chiến tranh hiện đại. Cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine đã chứng minh rằng, không thể tiến hành các hoạt động tấn công quy mô lớn mà thiếu sự hỗ trợ của những chiếc xe tăng.
Tuy nhiên, do một số yếu tố chủ quan và khách quan đã gây ra sự khó khăn trong việc sử dụng xe tăng Abrams trên tiền tuyến Ukraine. Một số nguồn tin phương Tây đã chỉ trích giới lãnh đạo Ukraine vì lập kế hoạch tác chiến kém. Tuy nhiên, thực tế là Lực lượng Vũ trang Ukraine đang gặp bất lợi nghiêm trọng trước Quân đội Nga được trang bị tốt và có tuyến phòng thủ kiên cố.
Hiệu quả của xe tăng Abrams cũng bị cản trở đáng kể do thiếu sự hỗ trợ từ trên không, một yếu tố quan trọng trong chiến tranh hiện đại. Trong cuộc phỏng vấn, các kíp lái xe tăng Ukraine đã nhắc lại nhiều lần về sự khác biệt của điều kiện chiến đấu ở Ukraine so với các nước NATO.
Xe tăng Abrams được thiết kế theo phong cách tác chiến của NATO, trong đó sức mạnh không quân và pháo binh đóng vai trò then chốt trong việc chuẩn bị chiến trường trước khi xe tăng và bộ binh tiến lên. Tuy nhiên Quân đội Ukraine không thể đáp ứng các yếu tố này.
Hình ảnh xe tăng Abrams của Lữ đoàn cơ giới số 47 của Ukraine được bổ sung thêm lưới chống FPV và gạch Kontakt-1 ERA.
Joker, một người lính lái xe tăng khác của Ukraine chia sẻ rằng, “ Quân đội NATO sẽ không bao giờ tấn công vào chiến tuyến của đối phương trong điều kiện thiếu sự hỗ trợ của pháo binh và không quân. Trong khi đó, chúng tôi không có máy bay và pháo binh, chúng tôi chỉ có xe tăng và đó là vấn đề ”.
Hệ thống phòng thủ kiên cố chỉ có thể bị chọc thủng bằng sức mạnh không quân, pháo binh áp đảo và số lượng lớn thiết giáp hạng nặng. Tuy nhiên, tình trạng hiện tại của Quân đội Ukraine là rất khó khăn. Ukraine không duy trì được lực lượng không quân và kho xe tăng, xe bọc thép hiện tại của họ lại là sự chắp vá của nhiều phương tiện chiến đấu khác nhau.
Washington chỉ cung cấp 31 xe tăng Abrams cho Ukraine và một số tính năng chính của xe tăng đã bị tháo gỡ để tuân thủ các hạn chế xuất khẩu. Các chuyên gia cho rằng Ukraine cần ít nhất hai lữ đoàn xe tăng Abrams với khoảng 200 chiếc để có thể tạo ra tác động đáng kể trên chiến trường.
Xe tăng, không giống như máy bay chiến đấu hay tên lửa tầm xa, không thể gây ra được mối đe dọa trực tiếp nào đối với lãnh thổ Nga, trừ khi chúng được bố trí trong khu vực tranh chấp. Tuy nhiên, số lượng xe tăng Abrams hạn chế của Ukraine cũng khó có thể vượt qua được hệ thống phòng thủ kiên cố của Nga.
Ukraine đã trở thành nghĩa địa của xe tăng. Bất chấp thiết kế và công nghệ tiên tiến, những chiếc xe tăng hiện đại nhất của phương Tây vẫn phải chịu chung số phận như nhiều chiếc xe tăng khác trước đó và phải khuất phục trước thực tế khắc nghiệt của chiến trường.