LTS: Napoleon Bonaparte (15/08/1769-05/05/1821) là một trong những vị tướng tài ba và kiệt xuất nhất trong lịch sử thế giới. Cuộc đời và tài năng lỗi lạc của Napoleon là nguồn cảm hứng bất tận cho hàng ngàn cuốn sách ra đời trong suốt hai thế kỷ qua.
Sinh trưởng trong một gia đình có 8 người con ở hòn đảo Corsica (vùng đất từng là của Ý, sau này được chính quyền Genoa bán lại cho nước Pháp), nhưng ngay từ nhỏ Napoleon đã bộc lộ tư chất của một vị tướng tài ba, nhà quân sự và chính trị tài năng của nước Pháp so với các anh chị em trong gia đình và bạn bè đồng trang lứa.
Một cậu bé ham mê đọc sách đến mức quên ăn, bỏ chơi những trò ưa thích với bạn bè, Napoleon đã thực sự trở thành "người khổng lồ" vĩ đại trong quân đội và chính trường nước Pháp với đỉnh cao là lên ngôi Hoàng đế Pháp (1804-1815) với tên hiệu là Napoleon I.
Để hiểu hơn về Hoàng đế Napoleon, hãy đọc bài viết chia sẻ về những năm tháng thơ ấu "khác biệt" của con người kiệt xuất này.
Một trong những điều xuất hiện rất rõ nét trong thư từ của Napoleon là sự quan tâm sâu sắc và thường xuyên mà ông dành cho gia đình.
Cho dù đó là tài sản của mẹ ông ở Corse, là việc giáo dục các em trai, hay triển vọng hôn nhân cho các em gái, ông không ngừng tìm cách bảo vệ và thúc đẩy sự thăng tiến của nhà Bonaparte.
Vị tướng tài ba luôn thường trực tình yêu gia đình
“Anh là người duy nhất trên Trái đất này em dành cho một tình yêu chân thành và thường trực,” ông có lần viết cho anh trai Joseph của mình như vậy. Xu hướng miệt mài thúc đẩy lợi ích của gia đình sau này sẽ gây tổn hại đáng kể tới lợi ích của chính ông.
Xuất thân là người đảo Corse có nguồn gốc Italy của Napoleon sau này đã dẫn tới vô vàn chỉ trích từ những kẻ gièm pha.
Tuy xuất thân tầm thường nhưng Napoleon đã chứng minh cho tất cả những người coi thường ông rằng họ đã sai. Ảnh: William Dietrich
Một trong những tác giả người Anh viết tiểu sử về ông sớm nhất, William Burdon, đã nói về nguồn gốc Italy của ông: “Điều này có thể quy cho phần hung bạo tối tăm trong tính cách của ông ấy, vốn mang nhiều sự phản trắc của người Italy hơn là sự cởi mở và sống động của người Pháp.”
Tương tự, vào tháng Mười một năm 1800, nhà báo Anh William Cobbert mô tả Napoleon như “một kẻ hãnh tiến xuất thân thấp hèn đến từ đảo Corse đáng khinh bỉ!”
Khi Thượng viện Pháp đề xuất Napoleon trở thành hoàng đế vào năm 1804, Bá tước Jean-Denis Lanjuinais bình phẩm: “Cái gì! Chẳng lẽ các vị cam chịu với chủ nhân của đất nước mình xuất thân từ một chủng tộc có nguồn gốc tiện dân tới mức người La Mã còn chẳng thèm dùng làm nô lệ sao?”
Bởi ông là người Corse, nên người ta cho rằng Napoleon sẽ thù lâu nhớ dai, nhưng không có tư liệu nào ghi nhận nhà Bonaparte làm điều đó, và Napoleon đặc biệt nhân từ với một số người đã phản bội ông, như Bộ trưởng Ngoại giao Charles Maurice de Talleyrand và Bộ trưởng Cảnh sát Joseph Fouché.
Đứa trẻ khác biệt, bộc lộ sự "xuất chúng" ngay từ thuở thơ ấu
Napoleon mắc phải chứng ho khan khi còn là một đứa trẻ, đây có thể là triệu chứng nhẹ của bệnh lao không được phát hiện; việc giải phẫu tử thi sau khi ông qua đời cho thấy phổi trái của ông có dấu vết của bệnh lao đã khỏi từ lâu.
Tuy nhiên, hình ảnh quen thuộc vẫn được biết đến về một đứa trẻ yếu đuối sống thu mình lại thật khó tương thích với biệt danh trong gia đình của ông, “Rabulione” hay kẻ gây rắc rối.
Xét đến sự ít ỏi của những nguồn tư liệu đáng tin cậy, phần lớn giai đoạn đầu thời thơ ấu của Napoleon sẽ vẫn chỉ là phỏng đoán, tuy nhiên khó có thể nghi ngờ về việc ông đọc sách từ rất sớm và đọc rất nhiều, từ khi còn nhỏ đã quan tâm tới lịch sử và tiểu sử danh nhân.
Napoleon bộc lộ sở thích và thói quen khác lạ so với bạn bè đồng trang lứa ngay từ khi còn nhỏ. Ảnh: Pinterest
Letizia Ramolino (mẹ của Napoleon) từng nói với một vị bộ trưởng trong chính quyền rằng con trai mình “không bao giờ tham gia các trò chơi của những đứa trẻ cùng trang lứa, nó luôn cẩn thận tránh xa chúng, và tìm cho mình một căn phòng nhỏ trên tầng ba của ngôi nhà, ở lại đấy và ít khi xuống dưới, dù để ăn với gia đình.
Ở trên đó, nó đọc không ngừng, nhất là những cuốn sách lịch sử.” Napoleon tuyên bố hồi 9 tuổi lần đầu tiên ông đọc cuốn La Nouvelle Héloïse (Nàng Héloïse mới) của Jean-Jacques Rousseau, một tiểu thuyết dày 800 trang về tình yêu và sự trả giá, và nói: “Nó đã làm thay đổi đầu óc tôi.”
“Tôi không hề nghi ngờ về ảnh hưởng mạnh mẽ của việc đọc sách từ sớm tới xu hướng và tính cách hồi nhỏ của cậu ấy,” người anh trai Joseph của ông sau này nhớ lại.
Napoleon từ một cậu bé yếu đuối, hay bị trêu chọc trở thành người thay đổi cả lịch sử.
Người anh mô tả hồi ở trường tiểu học, khi học sinh được yêu cầu tới ngồi dưới cờ La Mã hoặc cờ Carthage, Napoleon luôn khăng khăng đòi đổi chỗ với anh trai và nhất quyết không chịu gia nhập bên Carthage thua cuộc. (Cho dù kém Joseph 18 tháng tuổi, nhưng Napoleon luôn có ý chí mạnh mẽ hơn.)
Trong cuộc đời sau này, Napoleon thường hối thúc các sĩ quan cao cấp của ông “đọc đi đọc lại về các chiến dịch của Alexander Đại đế, Hannibal, Julius Caesar, Gustavus Adolfus, Hoàng tha Eugene và Frederick Đại đế.
Đây là cách duy nhất để trở thành một vị tướng vĩ đại.” Lịch sử cổ đại cung cấp cho ông một bách khoa thư về các chiến thuật quân sự và chính trị, cùng những lời trích dẫn mà ông sẽ rút ra sử dụng trong suốt đời mình.
Nguồn cảm hứng này sâu sắc tới mức khi ngồi làm mẫu vẽ, thỉnh thoảng ông vẫn đút tay vào áo khoác, bắt chước những người La Mã mặc áo toga.
Đam mê lịch sử về các danh tướng vĩ đại đã giúp Napoleon có những chiến thuật quân sự độc đáo và tài năng chỉ huy kiệt xuất. Ảnh: Biography
Tiếng mẹ đẻ của Napoleon là Corse, một thổ ngữ địa phương khá giống tiếng Genoa.
Ông được dạy đọc và viết bằng tiếng Italy ở trường, và học tiếng Pháp khi gần 10 tuổi, thứ tiếng ông luôn nói với giọng Corse rất nặng, với ‘ou’ cho ‘eu’ hay ‘u’ khiến ông phải đón nhận mọi lời trêu chọc tại trường học và trong quân đội.
Kiến trúc sư Pierre Fontaine, người trang trí và tân trang cho nhiều cung điện của Napoleon, từng nghĩ “thật không thể tin nổi một người ở địa vị của ông ấy” lại nói với khẩu âm nặng đến thế.
Napoleon không mấy thành thạo về ngữ pháp hay phát âm tiếng Pháp, cho dù vào thời kỳ chưa có việc chuẩn hóa phát âm, điều này chẳng mấy quan trọng và ông cũng không bao giờ gặp bất cứ khó khăn nào trong việc làm người khác hiểu mình.
Thời thơ ấu của Napoleon thường được mô tả như một vòng xoáy của những nỗi lo âu, nhưng chín năm đầu đời của ông ở Ajaccio trôi qua đơn giản và hạnh phúc, giữa gia đình, bè bạn và vài người hầu trong nhà.
Bài viết trên được trích từ cuốn sách "Napoleon Đại đế" của tác giả Andrew Roberts.
Cuốn sách này đứng đầu bảng xếp hạng bán chạy nhất của New York Times nhiều tuần liên tiếp. The Telegraph (Anh) gọi cuốn sách là "số ít tác phẩm toát lên khí chất Napoleon".
Cuốn sách là một chuỗi các câu chuyện, tư liệu lịch sử quý giá được tác giả dày công nghiên cứu để bộc lộ những bí ẩn, bước ngoặt thay đổi trong nhận thức và hành động của Napoleon, một con người lỗi lạc đầy mê hoặc trong lịch sử thế giới.
Sách do Omega Plus phối hợp với NXB Thế giới xuất bản, Alphabooks phát hành. "Napoleon Đại đế" sẽ được phát hành trên toàn quốc vào ngày 20/9/2017.