Tử Cấm Thành (Cố Cung Bắc Kinh) vẫn luôn được xưng là quần thể kiến trúc cung điện hoàng gia lớn nhất thế giới, chiếm diện tích 720.000m2 với rất nhiều gian cung điện lầu các, khí thế hoành tráng, huy hoàng. Nói đến Tử Cấm Thành, số lượng gian phòng luôn là tiêu điểm được nhiều người chú ý, nhắc đến. Vậy với quần thể kiến trúc to lớn như thế, Tử Cấm Thành rốt cuộc có bao nhiêu gian phòng?
Tử Cấm Thành. (Ảnh từ internet).
Liên quan đến số lượng gian phòng trong Tử Cấm Thành, từ trước đến nay có nhiều tư liệu không đồng nhất. Có tư liệu nói Tử Cấm Thành bao gồm 9999 gian phòng, có tư liệu lại nói Tử Cấm Thành có 9999 gian rưỡi, còn có tư liệu nói Tử Cấm Thành có hơn một vạn gian phòng…
Theo các tư liệu lịch sử, Tử Cấm Thành bao gồm tất cả 8707 gian phòng. Ví dụ như trong “Cố Cung tùng đàm” của tác giả Tiêu Chính Văn viết: “Theo thống kê của chuyên gia thực địa kiến trúc cổ, trong Cố Cung tất cả phòng ốc lớn nhỏ, bao gồm điện, đường, lâu, trai, các… là 8707 gian. Bởi vậy nói phòng trong Cố Cung có 9999 gian rưỡi là không chính xác, chỉ là truyền thuyết mà thôi”.
Hay trong “Cố Cung sử thoại” của tác giả Đan Sĩ Nguyên cũng viết: “Theo các học giả lịch sử khảo chứng, Cố Cung vốn có hơn một vạn gian phòng, trải qua thời gian lâu dài, một số phòng bị mục nát, sập đổ hoặc bị thiêu cháy, nhưng đại thể số lượng gian phòng vào khoảng hơn 8000. Năm 1972, các chuyên gia kiến trúc cổ căn cứ theo tiêu chuẩn thông hành “tứ trụ nhất gian” để tiến hành thống kê toàn diện số lượng gian phòng trong Cố Cung, kết quả là Cố Cung có hơn 90 sân lớn nhỏ, phòng ốc có 980 toà và số phòng là 8707 gian".
Theo quy mô về hình dáng và cấu tạo truyền thống thì thiết kế xưa nay đều theo kiểu “tứ trụ nhất gian”. Phòng ốc trong Tử Cấm Thành cũng được xây dựng theo kiến trúc này. Theo đó, tùy thuộc vào khoảng cách giữa bốn trụ này dài ngắn khác nhau mà tạo thành các gian phòng có diện tích lớn nhỏ khác nhau. Phòng có phòng lớn phòng nhỏ nhưng không có khả năng tồn tại nửa phòng. Như vậy cách nói Tử Cấm Thành có 9999 gian rưỡi là xuất phát từ đâu? Có hai loại thuyết pháp được người đời lưu truyền như sau:
Thuyết pháp thứ nhất: Vào thời điểm trước khi tu kiến Tử Cấm Thành, Hoàng đế Vĩnh Lạc dự định tổng số lượng gian phòng trong Tử Cấm Thành là một vạn. Đó là vì Hoàng đế muốn lấy ý nghĩa “vạn thọ vô cương” (sống lâu muôn tuổi), “vạn sự như ý”, “vạn tái tường hòa” (vạn năm an lành, hòa bình), “vạn phúc vạn lộc” để biểu thị. Ngoài ra còn là để thể hiện ra khí khái oai phong của kiến trúc Hoàng gia.
Nhưng đến thời điểm khởi công, Hoàng đế đột nhiên gặp một giấc mộng. Trong giấc mộng, ông gặp Ngọc Hoàng đại đế. Ngọc Hoàng đại đế triệu kiến ông đến Lăng Tiêu Điện của Thiên Cung. Ngọc Hoàng đại đế nói rằng chỉ Thiên Cung mới có một vạn gian phòng, cho nên phòng ốc trong Hoàng cung ở nhân gian không thể vượt quá một vạn.
Hoàng đế Vĩnh Lạc không dám không tuân lời Ngọc Hoàng nhưng trong lòng lại có chút không phục cho nên khi tu kiến Tử Cấm Thành đã cắt bớt đi nửa gian, còn lại 9999 gian rưỡi. Như vậy vừa không làm mất đi sự uy phong của Hoàng gia lại không làm trái lời Ngọc Hoàng. Từ đó về sau có thuyết pháp nói Tử Cấm Thành có 9999 gian phòng rưỡi.
Thuyết pháp thứ hai: Việc tu kiến Tử Cấm Thành do công thần Lưu Bá Ôn chủ trì. Hoàng đế Vĩnh Lạc muốn thể hiện sự chí cao vô thượng của Đế vương, và cũng để biểu minh lòng kính ngưỡng của Đế vương đối với Trời nên đã lệnh cho ông tu kiến Tử Cấm Thành bao gồm 9999 gian rưỡi. Nhưng khi Lưu Bá Ôn đến các nơi mua sắm vật liệu và sai khiến dân công thì nhìn thấy cuộc sống của dân chúng càng ngày càng khổ cực, trong khi Hoàng gia lại xây dựng rất rầm rộ. Trong lòng ông nghĩ: “Việc xây dựng như thế này cần phải mất bao nhiêu lượng bạc nữa đây?”
Thế là Lưu Bá Ôn âm thầm đem bản vẽ thiết kế Hoàng cung sửa lại. Do đó số lượng phòng trong Tử Cấm Thành giảm đi mấy trăm gian. Thực tế khi xây dựng xong, Tử Cấm Thành còn khoảng hơn 8000 gian. Ông nghĩ: “Tử Cấm Thành rộng lớn như vậy, điện phủ bên trong rốt cuộc có bao nhiêu, ai mà đếm được? Ta nói bao nhiêu thì là bấy nhiêu.” Vì vậy, sau khi tu kiến xong, Lưu Bá Ôn liền bẩm báo với Hoàng Đế rằng Tử Cấm Thành có tất cả 9999 gian phòng rưỡi. Hoàng đế Vĩnh Lạc hoàn toàn tin lời Lưu Bá Ôn nói là thật. Và cũng từ đó có thuyết pháp nói Tử Cấm Thành có 9999 gian phòng rưỡi.
Các tư liệu lịch sử cũng cho thấy, trong Tử Cấm Thành, gian phòng hoàn toàn không như gian phòng theo nghĩa truyền thống, mà là bao gồm cả điện, đường, cung, lâu, hiên, các, trai có đình các với 4 trụ trong đó, quy mô to lớn, loại hình kiến trúc hoàn bị, trang sức hoa lệ, khiến mọi người cảm thán không dứt.