Trong bài viết mang tựa đề "«Любимец Путина» скоро возглавит Генштаб, а Шойгу уйдет в вице-премьеры" (tạm dịch là "Cánh tay phải của TT Putin" sẽ được TTTM kế nhiệm, Đại tướng Shoigu sắp sửa được bổ nhiệm làm phó thủ tướng), nhà bình luận quân sự Sergey Ishchenko nhận định về tương lai của Bộ trưởng BQP Nga đương nhiệm.
Những sự cố nghiêm trọng liên tiếp xảy ra
Bộ Quốc phòng Nga tiếp tục công tác điều tra tuần "đen tối" nhất trong những năm gần đây của lực lượng không quân nước này.
Chỉ trong vòng khoảng 72h từ ngày 03 đến hết 06/9/2019, Không quân - Vũ trụ Nga đã mất 3 chiếc máy bay và 1 chiếc trực thăng. Ủy ban điều tra sẽ xác định ai là người có lỗi và sẽ bị trừng phạt.
Các tiểu ban của Bộ Quốc phòng Nga ngay lập tức đã có mặt tại hiện trường các vụ tai nạn. Đã có một vài kết luận sơ bộ được đưa ra: có cả những vấn đề về kỹ thuật và cả do yếu tố con người.
Trên hàng loạt những phương tiện truyền thông Nga sau những vụ tai nạn này đã xuất hiện nhiều bài viết về thực trạng công tác đào tạo phi công và hiện trạng khí tài phục vụ công tác này đang trong tình trạng đáng báo động.
Thậm chí, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu đã chỉ đạo tổ chức hẳn một hội nghị chuyên đề riêng về vấn đề này.
Từ hồi năm 2017, ông Shoigu đã từng thông báo với các đại biểu Duma Quốc gia Nga rằng, quân đội Nga trong giai đoạn này đang thiếu khoảng 1.300 phi công.
Có nghĩa là, theo những tính toán thô sơ nhất, khoảng 20-25 trung đoàn không quân Nga không có khả năng cất cánh hoặc cất cánh rất hạn chế, đơn giản bởi vì không có người cầm lái các chiến đấu cơ và trực thăng. Ông Shoigu khi đó đã hứa sẽ áp dụng những biện pháp cấp bách nhất để giải quyết triệt để vấn đề này.
Nhưng những người hiểu chuyện khẳng định rằng, trong vòng 2 năm vừa qua, khả năng hoàn thiện của bộ máy nhân sự trong lực lượng không quân vũ trụ Nga còn tồi tệ hơn.
Lực lượng Không quân Nga ở Syria.
Tương lai của ông Sergei Shoigu
Điều quan trọng là ai chính là người được giao giải quyết hiện trạng kinh khủng trong lĩnh vực này như ông Shoigu đã từng cam kết với các đại biểu Duma? Đại tướng Sergei Surovikin.
Ngày 31/10/2017, Tổng thống Vladimir Putin bất ngờ bổ nhiệm ông, người từng tốt nghiệp Học viện sĩ quan chỉ huy cấp cao mang tên Frunze tại Omsk, làm tư lệnh Các Lực lượng Không quân - vũ trụ Nga. Lần đầu tiên trong lịch sử, một tướng cơ giới, dù dạn dày kinh nghiệm, được bổ nhiệm làm lãnh đạo lực lượng không quân chiến đấu.
Và khi đó đã nổ ra một vụ bê bối lớn. Những động cơ dẫn tới quyết định này của tổng thống bị nhiều người nghi ngờ là hoàn toàn khó hiểu.
Không thể biện minh cho quyết định bổ nhiệm này bằng việc tướng Surovikin từ tháng 3 đến tháng 12/2017 đã chỉ huy khá thành công chiến dịch quân sự của Nga tại Syria, mà trong đó vai trò quan trọng là của lực lượng không quân chiến đấu? Kể cả về kiến thức lẫn kinh nghiệm công tác, tướng Surovikin chắc chắn cũng không phù hợp với vị trí mới.
Bộ trưởng BQP Nga Đại tướng Shoigu tháp tùng cùng Tổng thống Putin và Tổng thống Assad tại Syria.
Những nghi ngờ về việc ở đây có điều gì đó không đơn giản càng hiện rõ hơn vào tháng 1 năm nay.
Chính trong tháng này, tướng Suvorikin lại được cử tới Syria để giữ trọng trách Tư lệnh các lực lượng viên chinh Nga tại nước này. Tuy nhiên, ông cũng không hề rời khỏi vị trí tư lệnh Các lực lượng không-quân vũ trụ Nga.
Chẳng lẽ không có gì lạ hay sao? Tư lệnh của toàn bộ lực lượng không quân, đang chìm sâu trong những vấn đề rất cấp bách, lại lên đường tới Trung Đông chiến đấu trong vòng 4 tháng, bỏ lại ở Quê hương tất cả những mối quan tâm đang vô cùng cấp thiết của lực lượng do mình quản lý?
Chúng ta có thể tưởng tượng được việc, lấy ví dụ, tư lệnh Hải quân Nga tới căn cứ Tartus tại Syria 2 tháng để tham gia vào bộ tư lệnh các cụm tác chiến thường xuyên của Hạm đội hải quân Nga ở Địa Trung Hải? Không lẽ ở Nga không còn đô đốc nào có kinh nghiệm và năng lực hay sao?
Cảm giác như câu chuyện liên quan tới tướng Surovikin chỉ vì một lý do duy nhất. Nếu như trên thực tế chiếc ghế tư lệnh Các lực lượng không quân-vũ trụ đối với tướng Surovikin chỉ là giai đoạn ngắn, đã được bàn bạc trước với tổng thống Nga Putin.
Còn ai đó trong số các phó tư lệnh, người từng là phi công chuyên nghiệp, mới thực sự là người điều hành Các lực lượng không quân-vũ trụ trong suốt hai năm vừa qua?
Nếu điều đó bề ngoài là một phỏng đoán rất lô-gíc – thì điều gì đang chờ đợi đại tướng Surovikin sắp tới? Tối thiểu, có lẽ, sẽ là hai phương án.
Thứ nhất – trước mùa hè tới đây, Tư lệnh Không quân-vũ trụ hiện tại sẽ trở thành tổng tham mưu trưởng Các lực lượng vũ trang Nga. Bởi vì vào tháng 9/2020, tổng tham mưu trưởng hiện thời, tướng Valery Gerasimov, sẽ tròn 65 tuổi. Theo luật pháp, đây là độ tuổi kịch trần đối với mọi lãnh đạo trong quân đội Nga.
Ttướng Valery Gerasimov - TTMT QĐ Liên bang Nga và TT Putin.
Nếu nhìn vào lý lịch công tác của tướng Surovikin, nhiều người sẽ hiểu. Ông trải qua nhiều vị trí trong quân đội với tốc độ của chóng mặt. Từng là tư lệnh sư đoàn cơ giới, quân đoàn. Từng là tham mưu trưởng quân khu, sau đó là tư lệnh các đơn vị của Quân khu phía đông.
Gần 1,5 năm làm lãnh đạo "bộ não" của Bộ Tổng tham mưu – Cục Tác chiến. Được phong Anh hùng Nga vì công trạng tại Syria. Như nhiều người khẳng định, vì thế nên ông được gọi là "người được tổng thống Putin yêu mến".
Tuổi của ông rất phù hợp với công tác lãnh đạo cấp cao năng động này trong quân đội, ông sẽ tròn 53 tuổi vào tháng 10 năm nay.
Trong lý lịch công tác chói sáng của ông chỉ còn thiếu một vị trí duy nhất để đủ tiêu chuẩn trở thành tổng tham mưu trưởng – đó là tư lệnh một quân chủng của Các lực lượng vũ trang Nga. Thiếu kinh nghiệm của công tác này có thể sẽ khiến ông cảm thấy không được thoả mái cho lắm.
Tướng Surovikin.
Bởi vậy, nếu chúng ta nhận diện đúng kế hoạch của tổng thống, thì vào năm 2017 đáng lẽ đại tướng Surovikin ngồi vào vị trí tư lệnh Lục quân sẽ là hợp lý hơn cả. Nhưng từ tháng 5/2014, vị trí này do người đồng niên với tướng Gerasimov, tướng Oleg Salyukov nắm giữ.
Tướng Salyukov gánh trên vai phần lớn trọng trách triển khai việc tái thiết trong Các lực lượng vũ trang Nga. Ông làm rất tốt. Và không có lý do để thay thế ông từ nay đến năm 2020.
Chẳng lẽ bổ nhiệm tướng Surovikin vào vị trí tư lệnh Hải quân Nga? Chỉ còn đúng vị trí tại Các lực lượng không quân-vũ trụ.
Tư lệnh tiền nhiệm, tướng Victor Bondarev (mới tròn 58 tuổi vào năm 2017), được Điện Kremlin thuyết phục cởi bộ quân phục và chuyển sang công tác tại Hội đồng Liên bang. Và mọi nước cờ trong vấn đề nhân sự của Putin đã diễn ra quá tuyệt.
Tuy nhiên, không loại trừ con đường binh nghiệp của tướng Surovikin trong thời gian tới sẽ còn thăng hoa hơn nữa.
Nói ngắn gọn: Tướng Sergei Shoigu, người từng là bộ trưởng Bộ Các tình trạng khẩn cấp từ năm 1994, sau đó là bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga, như nhiều lời xì xào bên hành lang của cơ quan này, sắp tới có thể được bổ nhiệm, tối thiểu, làm Phó thủ tướng Chính phủ Nga.
Tối đa – vào vị trí của nhân vật đang khiến nhiều người chưa vừa lòng, Thủ tướng Dmitri Medvedev.
Căn cứ vào mức độ được người dân yêu mến và tầm ảnh hưởng đối với Tổng thống Putin của cựu cán bộ Văn phòng Chính phủ này, bước ngoặt trên không có gì là đáng phải ngạc nhiên. Và khi đó, tướng Surovikin có thể trở thành vị tướng quan trọng nhất của Nga.
Xin nhắc lại, đó chỉ là những tin đồn đang lan truyền trong giới quân sự. Nhưng chúng không có gì khiến chúng ta phải ngạc nhiên. Thế nhưng, nó có giải thích cho việc tại sao và điều gì hiện giờ đang xảy ra trong Các lực lượng không quân-vũ trụ Nga?