Đừng mạo hiểm đụng đến "sân nhà" của Nga!
Có một thông điệp mà Tổng thống Vladimir Putin từng thể hiện rất rõ trong nhiều năm qua, đó là: Không một cường quốc nào ngoài Nga, kể cả Mỹ, Liên minh châu Âu hay thậm chí là Trung Quốc chứ chưa nói tới Thổ Nhĩ Kỳ, được phép can thiệp vào các vấn đề an ninh ở những nước thuộc không gian Xô Viết cũ.
Thế nhưng, có vẻ như nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã không nhận thức được thông điệp này.
Bằng cách hậu thuẫn cho Azerbaijan trong cuộc xung đột với Armenia ở vùng lãnh thổ tranh chấp Nagorno-Karabakh, ông Erdogan đã mạo hiểm đưa mối quan hệ của mình với Nga vào vòng thử thách mới.
Có thể, kế hoạch can dự vào chiến sự Nagorno-Karabakh của Tổng thống Erdogan đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi ở quê nhà và nó cũng giúp ông tạo được ảnh hưởng trong việc tìm ra một lối thoát cho cuộc khủng hoảng ỏ khu vực Caucasus vốn đã kéo dài từ gần 30 năm nay.
Tuy nhiên, nếu mọi việc đi quá mức cho phép, đặc biệt là trong bối cảnh xuất hiện những cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ đã triển khai lính đánh thuê từ Syria đến Azerbaijan thì Ankara rất có thể sẽ phải đối diện với nguy cơ bị một cường quốc quân sự là Nga phản kích trên nhiều mặt trận mà Moscow cũng đang có lợi ích quốc gia.
Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan Ảnh: AFP
Trận không kích ở Syria: Đòn cảnh cáo Moscow dành cho Ankara
“Ông Erdogan thực sự đang thách thức sự kiên nhẫn của Tổng thống Putin. Ông ấy ngày càng chọc giận Putin”, Alexander Dynkin, Chủ tịch Viện Kinh tế Thế giới và Quan hệ Quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga, đồng thời cũng là cố vấn cho Điện Kremlin bình luận.
“Nếu sự tham gia trực tiếp của Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ hoặc các chiến binh đánh thuê từ Syria được chứng minh là có thật thì điều đó sẽ là lằn ranh đỏ. Đây không phải là điều mà Tổng thống Putin mong muốn”.
Thực tế, mối quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã căng thẳng từ trước khi xảy ra giao tranh ở Nagorno-Karabakh vào ngày 27/9.2020, bất chấp việc phương Tây cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã từ bỏ Mỹ và các đồng minh khác của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) để quay sang hợp tác với Moscow.
Cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều đã gửi, hoặc là các cố vấn quân sự, hoặc là lính đánh thuê hay trực tiếp cử binh lính quân đội đến hỗ trợ cho các lực lượng đối lập nhau ở hai chiến trường xung đột lớn hiện nay là Syria và Libya. Giờ đây, Moscow đang lo ngại các lằn ranh đỏ có thể sẽ bị vượt qua ở khu vực Caucasus.
Phát biểu trước Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 1/10 vừa qua, ông Erdogan lên án lời kêu gọi của Tổng thống Putin về việc ngừng bắn ngay lập tức ở Azerbaijan là điều "không thể chấp nhận được".
Máy bay Sukhoi Su-34 đánh bom mục tiêu khủng bố ở Idlib, Syria. Ảnh: AFP
Tuy nhiên, ông Evgeny Primakov - Giám đốc Cơ quan Hợp tác Văn hóa, Khoa học và Nhân đạo Nhà nước Nga cho rằng nếu cuối cùng lời kêu gọi ngừng bắn của Moscow không được thực thi, Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ phải gánh chịu hậu quả từ những động thái trả đũa của Nga.
Theo nhà phân tích chính trị Arkady Dubnov ở Moscow, nhiều khả năng Nga vẫn đang kiềm chế chưa can thiệp quân sự vào Nagorno-Karabakh để dạy cho chính phủ đương nhiệm của Armenia một bài học rằng “các chính sách chống Nga có thể dẫn đến việc ngừng hỗ trợ hoàn toàn”.
Mặc dù vậy, ông Dubnov cũng cảnh báo: “Tổng thống Erdogan cần cẩn thận và không nên vượt quá giới hạn”. Thổ Nhĩ Kỳ có thể là một cường quốc trong khu vực nhưng ông Erdogan đừng quên rằng Nga vẫn tự coi mình là nước thống trị và thiết lập cuộc chơi ở đây”.
Lời cảnh cáo của nhà phân tích Arkady Dubnov đã được chứng minh đó không phải là một lời nói mang tính răng đe suông. Trên thực tế, Nga đã thể hiện vị thế của mình và qua đó gửi đi thông điệp cứng rắng cho Thổ Nhĩ Kỳ thấy được họ đang ở đâu trong cuộc chơi địa chính trị hiện nay.
Ngày 26/10, các máy bay chiến đấu của Không quân Nga đã bất ngờ tiến hành một cuộc tấn công ác liệt vào thành trì của lực lượng phiến quân do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở miền Bắc Syria, tiêu diệt khoảng 100 tay súng.
Mục tiêu bị tập kích là trại huấn luyện chính của nhóm Hồi giáo Faylaq al Sham, lực lượng đóng vai trò tiếp tay cho Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào Idlib và qua đó kết nối với các lực lượng nổi dậy khác ở Syria.
Hầu hết các nhà quan sát tình hình Trung Đông đều nhận định đây là một thông điệp cứng rắn của Tổng thống Nga Vladimir Putin dành cho Thổ Nhĩ Kỳ.
“Với tư cách là lực lượng ủy nhiệm thân cận nhất của Thổ Nhĩ Kỳ tại tỉnh Idlib thì đây không phải là cuộc tấn công của Nga nhằm vào phe đối lập Syria mà nó là một đòn tấn công trực tiếp gửi thông điệp tới Thổ Nhĩ Kỳ”, Chuyên gia Charles Lister, Giám đốc Viện Trung Đông có trụ sở tại Mỹ nhận xét.