Hình minh họa.
Ông Putin đích thân đề xuất Belarus trang bị Su-25?
Hôm 25/6, RIA Novosti đưa tin trong cuộc hội đàm tại St. Petersburg, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nói với người đồng cấp Belarus Alexander Lukashenko rằng Moscow sẽ bàn giao các tổ hợp Iskander-M cho Belarus trong những tháng tới.
Đặc biệt, ông Putin cũng đề xuất phía Belarus "trang bị thêm" các cường kích Su-25 "tại các nhà máy ở Nga" và "bắt đầu đào tạo phi công".
Câu hỏi đặt ra ở đây là cần hiểu thông điệp "trang bị thêm" và "tại các nhà máy ở Nga" của ông Putin như thế nào?
Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Belarus Alexander Lukashenko trong một cuộc tập trận vào năm 2013 (Ảnh: TASS).
Cần nhấn mạnh rằng sau khi Liên Xô tan rã, Nga sở hữu khoảng 250 chiếc Su-25 (hiện phân nửa đã được nâng cấp lên các biến thể Su-25SM/M2/M3).
Còn Belarus là quốc gia thành viên thứ hai của SNG (Cộng đồng các quốc gia độc Lập) sau Nga sở hữu số lượng đáng kể cường kích này. Có tới 70 chiếc Su-25 và 6 chiếc Su-25UB (huấn luyện) được báo cáo là đang hoạt động trong Không quân Belarus vào năm 2004.
Tuy nhiên cả 2 biến thể nói trên được cho là đã quá lỗi thời - đặc biệt là so với những chiếc Su-25SM/M2/M3 hiện trong trang bị của Không quân Vũ trụ Nga (VKS).
Su-25 của Không quân Belarus được trang bị ống phóng rocket 80 mm B-8M1.
Nhưng một việc cần lưu ý khác là việc sản xuất tất cả Su-25 thời Liên Xô đều diễn ra tại một nhà máy nằm ở Tbilisi, Gruzia - và nhà máy này cũng là một mục tiêu tấn công của VKS trong Chiến tranh Nam Ossetia (2008) khiến việc sản xuất bị ngừng vào năm 2010.
Quá trình sản xuất mới Su-25 ở Nga cũng đã ngừng hẳn vào năm 2017 và hiện họ chủ yếu nâng cấp những chiếc Su-25 có trong trang bị.
Như vậy có thể hiểu thông điệp "trang bị thêm" của ông Putin là Minsk có thể nâng cấp những chiếc Su-25 mà họ có "tại các nhà máy ở Nga" lên tương đương năng lực của Su-25SM/M2/M3.
Phi đội gồm ít nhất 4 chiếc Su-25 của VKS hoạt động ở Ukraine được trang bị hỏa lực đa dạng.
Su-25SM có "đáng tiền"?
Mặc dù trong tương lai Su-25SM/M2/M3 có thể sẽ phải nhường chỗ cho máy bay huấn luyện đồng thời cũng là cường kích hạng nhẹ Yak-130 (được sản xuất hoàn toàn tại Nga) nhưng hiện tại nó vẫn được đánh giá là rất hiệu quả - xứng đáng với danh hiệu "xe tăng bay".
Su-25SM là sản phẩm của chương trình nâng cấp "giá cả phải chăng" được VKS triển khai vào năm 2000.
Biến thể kết hợp các cải tiến bao gồm tăng tuổi thọ khung thân máy bay lên đến 500 giờ bay hoặc 5 năm, nâng cấp hệ thống điện tử hàng không, hệ thống liên lạc và tổ hợp khí tài định hướng tấn công.
Động cơ của Su-25SM cũng được đại tu và áp dụng sửa đổi để cải thiện sức chống chịu đối với khói thuốc súng phát sinh trong quá trình khai hỏa pháo và tên lửa.
Đồ họa miêu tả các nâng cấp trên Su-25SM3 của VKS.
Đáng chú ý hơn cả là Su-25SM đã mở rộng số vũ khí trang bị bao gồm tên lửa không đối không tầm ngắn R-73, tên lửa không đối đất Kh-25ML và Kh-29L, ống phóng rocket S-13T 130 mm có thể triển khai 5 rocket B-13) với đầu đạn phân mảnh và xuyên giáp.
Pháo GSh-30-2 với 250 viên đạn 30 mm được nâng cấp thêm 3 chế độ bắn - 750, 375 và 188 viên mỗi phút. Su-25SM cũng được trang bị các giá treo dưới cánh mới BD3-25.
Năng lực tấn công của Su-25SM được cho là tốt hơn gấp 3 lần so với Su-25 - cụ thể là khi được hiệu chỉnh vệ tinh thì CEP (vòng tròn tản mát) của vũ khí là 15 mét - nếu so sánh với 200 mét trước đó.
Năng lực tấn công chính xác này đã được sử dụng tích cực trong các cuộc xung đột có sự tham gia của Nga gần đây.
Trong bối cảnh căng thẳng hiện tại ở Châu Âu và các diễn biến khó lường liên quan tới chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, việc Không quân Belarus nâng cấp Su-25 lên Su-25SM rõ ràng là không thừa.
Các cặp cường kích Su-25 của VKS tung hoành ở Donbass.