Năm 2013, Lockheed Martin đưa ra thông báo chính thức về dự án máy bay trinh sát và tấn công không người lái SR-72 sau nhiều năm xuất hiện đồn đoán về ứng viên thay thế máy bay do thám tốc độ cao SR-71 của Mỹ.
Một số nguồn tin cho biết, SR-72 xuất hiện lần đầu tiên vào tháng 7/2017.
Đồ họa máy bay trinh sát SR-72. Nguồn: Aviation Week
Trong bài viết trên War is Boring, nhà phân tích Kyle Mizokami cho biết, từ đầu những năm 1990, đã có những tin đồn về "tiếng nổ siêu thanh" (sonic boom), một mẫu máy bay không xác định vô tình bị bắt gặp hay hình ảnh về một mẫu máy bay bí ẩn xuất hiện trên biểu đồ treo tường tại cơ sở của Lockheed Martin.
Sự tồn tại của ứng viên thay thế SR-71 (đã "về hưu" vĩnh viễn vào năm 1998) - chưa từng được xác nhận. Những người ái mộ gọi mẫu máy bay huyền bí này là "Aurora" (Tạm dịch: Rạng đông).
Câu chuyện về Aurora bắt đầu vào năm 1990, khi tạp chí Aviation Week & Space Technology đề cập rằng, "Aurora" là một hạng mục trong ngân sách quốc phòng Mỹ năm 1986. Nguồn ngân sách dành cho dự án Aurora được cho là lên tới 2,3 tỷ USD (theo mệnh giá năm 1986), làm dấy lên đồn đoán rằng công tác phát triển mẫu máy bay mới thay thế cho SR-71 được thực hiện.
Máy bay do thám SR-71 tại bảo tàng hàng không và vũ trụ quốc gia Mỹ. Ảnh: Flickr.
Dự án bí mật...
Tới năm 1988, tờ New York Times đưa tin mẫu máy bay tiếp nối SR-71 đang được phát triển, có thể đạt tới tốc độ Mach 5. Hai năm sau đó, SR-71 tạm rút khỏi biên chế Không quân Mỹ và được điều động trở lại vào cuối những năm 1990.
Đầu những năm 1990, một chuỗi tiếng nổ siêu thanh bí ẩn bắt đầu làm rung chuyển bờ biển California - những tiếng động khiến người ta khó có thể tìm ra lời giải thích đơn giản.
Cho đến tận ngày nay, vẫn có tin đồn về các tiếng nổ siêu thanh xuất hiện ở nam California. Một tờ báo địa phương từng đi điều tra tin đồn tương tự xuất hiện vào tháng 4/2009 nhưng không tìm được được lời giải.
Nhiều người cho rằng đây là hiện tượng tự nhiên, như thiên thạch xâm nhập vào bầu khí quyển Trái Đất. Tuy nhiên, một vài tiếng nổ siêu thanh trong số này rõ ràng xuất phát từ phương tiện quân sự thông thường.
Những người theo sát thông tin về Aurora có sự lý giải của riêng mình. Họ cho rằng những tiếng động đó là do Aurora tạo ra lúc nó trở về các căn cứ ở nam California sau khi bay qua Thái Bình Dương.
Trong khi vẫn chưa rõ thứ gì đã gây ra các tiếng nổ âm thanh thì chúng đã được mạng lưới giám sát động đất của California ghi nhận. Được thiết kế để ghi lại các đợt rung chấn trên Trái Đất nên các địa chấn kế do Cơ quan khảo sát địa chất Hoa Kỳ giám sát đã vô tình thu được tiếng nổ này.
Năm 2001, bản phân tích về các tiếng nổ âm thanh tại Phòng thí nghiệm hàng không của Viện công nghệ California đã kết luận rằng chúng được sản sinh từ một hoạt động không xác định ngoài khơi.
Hai câu hỏi được đặt ra. Một là, nếu những tiếng nổ siêu thanh đó là hiện tượng tự nhiên, tại sao chúng lại đột nhiên xuất hiện? Và thứ hai, nếu chúng là do quân đội Mỹ tạo ra như đôi khi vẫn làm thì tại sao họ lại không đưa ra được lời giải thích nào?
Cũng có vài lần sự xuất hiện của một mẫu máy bay bí ẩn được quy cho Aurora. Năm 1989, Chris Gibson - cựu thành viên của Tổ chức giám sát Hoàng gia Anh cho biết, ông đã nhìn thấy mẫu máy bay bí ẩn khi có mặt trên một giàn khoan dầu ở Biển Bắc. Theo Gibson, mẫu máy bay này có hình dạng giống như một tam giác cân và được hộ tống bởi máy bay tiếp dầu KC-135.
Năm 1992, Stephen Douglass - người đam mê hàng không - đã chụp lại được một vệt trắng bất thường trên bầu trời, đi kèm với đó là tiếng gầm rú bất thường của động cơ.
Theo các "fan" của Aurora, 2 hiện tượng này là do ứng dụng công nghệ động cơ phản lực kích đốt xung (PDE) để máy bay đạt được tốc độ siêu vượt âm.
Cũng trong năm này, Aviation Week cho biết, một số nguồn giám sát quân sự đã nghe lén được cuộc trao đổi giữa các chuyên viên kiểm soát tại căn cứ không quân Edwards với một chiếc máy bay không xác định, bay ở tầm cao, được gọi là "Gaspipe".
Theo nội dung nghe được, các chuyên viên kiểm soát tại căn cứ Edwards đã thông báo với chiếc máy bay rằng nó đang được theo dõi ở độ cao khoảng 20km - cao hơn tầm hoạt động thông thường của máy bay quân sự. Ở độ cao này, kíp lái của máy bay U-2 và SR-71 thường phải mặc bộ đồ bay điều áp.
Đáng chú ý, Không quân Mỹ đã xác nhận rằng không có chiếc U-2 hay SR-71 nào bị giám sát vào thời điểm đó.
Thế nên, mọi chuyện càng trở nên kỳ lại hơn.
Tới cuối những năm 1990, nhà báo Nick Cook của tạp chí quốc phòng Jane's Defence Weekly đã tới tác nghiệp tại cơ sở của Skunk Works (tên hiệu chính thức của Chương trình Phát triển Tiên tiến (ADP) do Tập đoàn Lockheed Martin thiết lập) để phỏng vấn ông Jack Gordon - người đứng đầu chương trình, nhờ thế mà có dịp tham quan nơi này.
Sau khi trở về, Cook đã kể lại một sự việc bí ẩn khiến ông phải "vò đầu bứt tai":
"Ngay trước khi rời Skunk Works, tôi dừng lại trước một biểu đồ lớn treo trên bức tường tại sảnh của tòa nhà. Tôi đã không để ý thấy nó lúc đến đây. Biểu đồ đã minh họa mọi dòng máy bay của Skunk Works kể từ mẫu XP-80. Sau hình vẽ máy bay U-2, SR-71 Blackbird, F-117A, YF-22 và DarkStar thì tới một thứ gì đó được gọi là 'Astra'".
"Nằm ở đỉnh của biểu đồ cây, Astra trông giống như một mẫu máy bay do thám tốc độ cực cao vậy", ông Cook viết, "giấc mơ của mọi chuyên gia về hình dạng của Aurora".
Nick Cook đã hỏi đại diện truyền thông của Lockheed Martin về "Astra" nhưng nhiều tuần sau, ông nhận được câu trả lời rằng đó là một "thiết kế máy bay dân dụng tốc độ cao" đã 30 năm tuổi.
Việc để một mẫu thiết kế 30 năm tuổi ở đỉnh của biểu đồ cây của Skunk Works quả là có phần... kỳ lạ.
SR-71 tại bảo tàng hàng không Kalamazoo, Michigan. Ảnh: Flickr.
... nay được công khai?
Theo ông Mizokami, một phần lý do khiến Aurora thu hút sự chú ý của rất nhiều người trong một thời gian dài là, khi các hình ảnh và tin đồn về nó được kết hợp lại theo dòng thời gian, chúng sẽ trông giống như tiến trình phát triển và hoạt động của một mẫu máy bay thực sự.
Liệu SR-72, mẫu phi cơ được Lockheed Martin thiết kế để đạt tới tốc độ Mach 6 - có đại diện cho một chương trình hàng không đã tồn tại một thời gian trong thế giới của các dự án bí mật và nay đang được đẩy ra thế giới của những chương trình công khai? Nếu có thì tại sao lại là lúc này?
Cuối cùng, còn một câu hỏi cần trả lời. Xét tới mức độ quan trọng của các chuyến bay do thám chiến lược đối với quân đội Mỹ thì tại sao họ lại không chế tạo mẫu máy bay thay thế SR-71 từ một thời gian dài trước đây?
Tại sao chiếc máy bay mà Skunk Works công bố hiện giờ lại giống như ý tưởng về Aurora 20 năm trước và tại sao lại có thứ giống mẫu máy bay này xuất hiện trên biểu đồ của Skunk Works cùng với các mẫu máy bay khác?
Ông Mizokami cho rằng, câu trả lời có thể là từ trước tới nay, không có mẫu Aurora nào cả. Hoặc tuyên bố của Lockheed Martin năm 2013 và hình ảnh mẫu máy bay bí ẩn xuất hiện vào tháng 7/2017 có nghĩa, cuối cùng một mẫu máy bay Aurora sẽ ra đời, chỉ có điều là trễ tới 20 năm mà thôi.