Tào Tháo là một trong những chính trị gia, nhà quân sự kiệt xuất vào cuối thời Đông Hán và Tam Quốc. Ông cũng chính là người đã đặt cơ sở cho thế lực ở phương Bắc rộng lớn, lập nên chính quyền Tào Ngụy thời Tam Quốc.
So với Lưu Bị, Tôn Quyền, Tào Tháo có xuất phát điểm thuận lợi hơn và nhanh chóng đạt được nhiều thành tựu trong thời kỳ loạn lạc. Tào Tháo nổi tiếng dũng cảm mưu trí hơn người, có hùng tài đại lược, quy trọng nhân tài,... nhưng cũng là một người đa nghi và có lúc hành xử tàn nhẫn.
Tào Tháo là một trong những nhân vật kiệt xuất nhất thời Tam Quốc.
Theo Ngụy lược, trước khi qua đời, Tào Tháo nói rằng cả đời ông không cảm thấy có lỗi với bất kỳ ai, nhưng lại thực sự cảm thấy tội lỗi với một nữ nhân. Người phụ nữ này chính là Đinh phu nhân, vợ đầu của Tào Tháo và là mẹ của Tào Ngang.
Tào Tháo thở dài: "Nếu sau khi chết, quả thực có linh hồn và trở về suối vàng, nếu gặp Ngang nhi, nó hỏi ta rằng 'Mẹ con ở đâu?', ta biết phải trả lời làm sao?".
Tào Tháo cả đời tung hoành ngang dọc, đấu trí trên bàn cờ chính trị, những binh biến nảy lửa giữa ba thế lực Tào – Thục – Ngô, nhưng trước khi chết lại không nói gì tới đại sự của thiên hạ. Vị quân chủ này lại nhớ khôn nguôi và day dứt về lỗi lầm đã gây ra với Đinh phu nhân, người vợ mà ông yêu nhất.
Người vợ duy nhất khiến Tào Tháo vừa kính trọng vừa yêu thương
Đinh phu nhân là người vợ được Tào Tháo yêu thương và kính trọng.
Đinh phu nhân là chính thất của Tào Tháo. Không rõ quê quán bà ở đâu, đồng thời mối tình của Tào Tháo với Đinh phu nhân trước khi ông rước bà về làm vợ cả, cũng không được ghi chép nhiều. Tuy nhiên, những câu chuyện sau này kể về tình yêu của Tào Tháo dành cho mỹ nhân này lại khiến cho nhiều người vô cùng ngưỡng mộ và xúc động.
Đinh phu nhân tuy là vợ cả của Tào Tháo, nhận được nhiều sự yêu thương, ưu ái từ chồng, nhung lại hiếm muộn. Theo Ngụy lược, một người thiếp của Tào Tháo là Lưu phu nhân sinh được con trai tên là Tào Ngang. Tuy nhiên, sau đó Lưu phu nhân lại lâm bệnh qua đời. Trước khi nhắm mắt, bà đã đem con trai Tào Ngang gửi gắm cho Đinh phu nhân và thỉnh cầu bà cả nuôi dưỡng con mình nên người.
Tào Tháo cũng giao Tào Ngang cho Đinh phu nhân nuôi nấng. Kể từ đó, vị phu nhân này luôn coi Tào Ngang như con ruột, một lòng tận tâm săn sóc.
Khi lớn lên, Tào Ngang trở thành một chàng trai tuấn tú, văn võ song toàn, đồng thời nổi tiếng là một người con nhân hiếu. Vào năm 19 tuổi, Tào Ngang đã được tiến cử làm Hiếu liêm và trở thành vị tướng trẻ tuổi dũng mãnh ở trên trận mạc.
Ngoài ra, Đinh phu nhân còn là một phụ nữ tháo vát và đảm đang khi quán xuyến gia đình và mọi việc trong nhà đâu ra đó. Điều này khiến Tào Tháo luôn tin tưởng, ngưỡng mộ và yêu thương người vợ này.
Sai lầm khiến Tào Tháo cả đời day dứt
Tào Ngang là con trưởng, đồng thời chính là ứng cử viên sáng giá để trở thành người kế vị của Tào Tháo. Đáng tiếc, Tào Ngang vắn số khi không may tử nạn trong trận chiến khi Tào Tháo đi chinh phạt Trương Tú ở phía Nam.
Bất cứ ai đã đọc Tam Quốc diễn nghĩa đều biết rằng, Tào Tháo từng suýt chết vì ham muốn nhất thời với một người phụ nữ. Cụ thể, vào năm Kiến An thứ 2 (năm 197), Tào Tháo đem quân đi chinh phạt Trương Tú ở Uyển Thành thuộc Kinh Châu. Kết quả Trương Tú nhanh chóng đầu hàng chịu thua.
Tào Tháo phạm phải sai lầm không thể cứu vãn trong trận Uyển Thành.
Tuy nhiên, chính vì thói phong lưu, đa tình đã khiến Tào Tháo suýt mất mạng. Cụ thể, do mê mẩn nhan sắc thím dâu của Trương Tú nên Tào Tháo ngang nhiên nạp làm thiếp. Do đó, Trương Tú bất ngờ nửa đêm dẫn quân đột kích vào doanh trại khiến cho Tào Tháo không kịp trở tay và phải vội vàng tháo chạy.
Vụ việc này cũng được ghi lại trong chính sử. Sau trận chiến này, Tào Tháo tuy giữ được mạng sống, nhưng lại chịu mất mát quá lớn. Ông mất đi con trai cả Tào Ngang, cháu nội Tào An Dân và Điển Vi, tướng hộ vệ mà ông rất mực yêu quý.
Chung sống nhiều năm, Đinh phu nhân vẫn luôn nhẫn nhịn cho qua với thói phong lưu của Tào Tháo. Tuy nhiên, sau khi nghe tin con trai Tào Ngang chết trận, bà như hóa điên hóa dại.
Hơn nữa, sau khi thất bại trong trận chiến này, Tào Tháo đã sai người lập đền thờ, bày bàn cúng tế, đồng thời nói với các tướng lĩnh rằng: "Ta mất một con trưởng và một cháu yêu cũng không thương tiếc là mấy, chỉ khóc thương Điển Vi mà thôi".
Tào Tháo mất Điển Vi, tướng hộ vệ trung thành, trong trận chiến này.
Đinh phu nhân xót thương con trai, khóc lóc thảm thiết nói: "Ông hại chết con ta, không nghĩ ngợi ư?".
Đinh phu nhân có lẽ cũng chính là người phụ nữ đầu tiên cả gan dám mắng mỏ Tào Tháo trước mặt ba quân.
Tào Tháo đường đường là người uy phong lẫm liệt, thống soái ba quân, trên cả vạn người, nay lại chịu sự quở mắng của vợ, đúng là quá mất mặt. Hơn nữa, Đinh phu nhân cả ngày than khóc thảm thiết vì đau buồn quá độ sau cái chết của con trai, khiến Tào Tháo có chút bực bội nên cuối cùng đành đuổi Đinh phu nhân về nhà mẹ đẻ.
Tào Tháo tưởng rằng vợ mình sau khi về nhà mẹ đẻ mấy hôm sẽ nguôi ngoai cơn giận. Nhưng thật không ngờ, Đinh phu nhân một mực không nhượng bộ, dù nhiều lần Tào Tháo cho người đến đón bà trở về.
Cuối cùng, Tào Tháo đành đích thân đánh xe về quê để đón Đinh phu nhân. Lúc bây giờ, với địa vị và tính tình quyết đoán của Tào Tháo, để xuống nước tự mình đến đón vợ đã là quyết định không hề dễ dàng. Hành động của Tào Tháo đủ để chứng minh ông dành tình cảm sâu đậm đến mức nào cho người vợ tào khang này.
Khi Tào Tháo đến, người nhà họ Đinh lần lượt ra đón, duy chỉ có Đinh phu nhân vẫn thản nhiên dệt vải ở trong phòng. Nhận thấy vợ yêu không đoái hoài hay mảy may rung động, Tào Tháo cũng không ngạc nhiên. Ông bèn đi thẳng vào trong phòng, vứt bỏ cả lòng tự tôn mà hạ giọng van nài vợ mình: "Nàng hãy quay lại nhìn ta, chúng ta cùng quay trở về, được không?".
Thế nhưng, Đinh phu nhân không quay mình lại, vẫn chuyên tâm dệt vải và đáp rằng: "Hữu cầu, vô ứng". Với tính cách cứng rắn của vợ, Tào Tháo dần hiểu rằng mọi chuyện không thể trở lại như xưa.
Cho dù Tào Tháo đích thân đến đón, Đinh phu nhân cũng nhất quyết không chịu về, quyết đoạn tuyệt tình nghĩa phu thê. Sau khi hỏi dồn dập mấy câu để thuyết phục vợ, Tào Tháo mang theo nỗi day dứt về lỗi lầm mình gây ra cùng cảm giác tiếc nuối không nỡ rời xa, đành bước ra khỏi phòng rồi lên xe trở về. Về sau, ông còn không quên nói với gia đình vợ cho phép Đinh phu nhân tùy ý tái hôn với người khác.
Mặc dù Tào Tháo nói như vậy, nhưng nhà họ Đinh cũng không dám gả Đinh phu nhân. Hơn nữa, lúc bấy giờ, cũng không ai dám lấy vợ Tào Tháo về nhà.
Sau khi Đinh phu nhân trở về nhà mẹ đẻ và nhất quyết không trở lại, Tào Tháo bèn lập chính thất mới là Biện phu nhân, cũng là mẹ của Tào Phi.
Bao năm trôi qua, Đinh phu nhân cũng không có ý định đi lấy chồng và sống lặng lẽ cho tới cuối đời ở nhà mẹ đẻ.
Về sau, Đinh phu nhân lâm bệnh và qua đời. Biện phụ nhân đã xin Tào Tháo đứng ra lo liệu tang sự cho vợ cả. Ông đã chọn nơi an táng bà tại phía nam thành Hứa Xương.
Tào Tháo cả đời cảm thấy day dứt vì Đinh phu nhân.
Cả đời có rất nhiều thê thiếp, nhưng Tào Tháo vẫn dành tình cảm đặc biệt cho Đinh phu nhân, người vợ gắn bó với ông từ thuở hàn vi. Bà cũng chính là nữ nhân đầu tiên không sợ uy nghiêm mà dám lớn giọng mắng mỏ, oán trách ông.
Tung hoành khắp nơi với tham vọng chính trị to lớn, nhưng đến khi cần kề với cái chết, Tào Tháo mới bộc bạch nỗi niềm từ tận đáy lòng mà ông chôn chặt bấy lâu. Đó là ngẫm lại trong suốt cuộc đời, người mà ông không nỡ rời xa nhất chính là Đinh phu nhân.
"Ta đối với nàng không hề phụ bạc, chỉ là làm điều sai nên khiến mọi thứ chẳng thể như xưa...", Tào Tháo nói (theo Ngụy lược).
Đến cuối đời, Tào Tháo không chỉ cảm thấy nuối tiếc, day dứt vì lỗi lầm gây ra cho Đinh phu nhân mà còn cả nỗi niềm thương xót cho Tào Ngang, đứa con nhân hiếu đã chết vì mình. Tào Tháo nhận ra rằng sai lầm lớn nhất trong đời là làm tổn thương Đinh phu nhân, người vợ thuở kết tóc se tơ.
