"Chúng tôi đang tìm cách xác định bản chất vụ bắt giữ để có thể tiếp cận lãnh sự với công dân theo thỏa thuận lãnh sự song phương như một vấn đề ưu tiên", tuyên bố được Canberra đưa ra nêu rõ.
Chiều 23/1, truyền thông Australia đưa tin Yang Hengjun, nhà văn và cựu quan chức ngoại giao Trung Quốc hiện mang quốc tịch Australia bị 10 nhân viên an ninh Trung Quốc bắt giữ ngay sau khi đặt chân tới sân bay tại Quảng Châu, Trung Quốc.
Yang rời New York để tới Quảng Châu vào ngày 18/1 bất chấp cảnh báo từ bạn bè rằng quá nguy hiểm để trở về Trung Quốc vào thời điểm hiện tại. Bạn bè của Yang ở nước ngoài không hề nắm được bất cứ thông tin nào của Yang sau khi ông hạ cánh xuống Quảng Châu vào sáng 19/1.
Theo SMH, nếu đúng lịch trình dự kiến, sau khi tới Quảng Châu, Yang sẽ nối tuyến để bay tới Thượng Hải cùng vợ và con gái.
Vợ của Yang, Yuan Rui Juan cũng bị giữ lại nhưng sau đó được thả ra để tiếp tục hành trình tới Thượng Hải cùng con gái. Sau khi để lại con gái cho gia đình, Yuan tiếp tục di chuyển tới Bắc Kinh, được cho là nơi giam giữ chồng cô.
Theo một số nguồn tin, Yuan không trở lại Thượng Hải và không được phép nói chuyện với chồng mình.
Vụ bắt giữ nhà văn Australia gốc Hoa diễn ra trong bối cảnh căng thẳng đang leo thang giữa Trung Quốc và nhiều quốc gia phương Tây sau khi Bắc Kinh bắt giữ các công dân Canada với cáo buộc đe dọa an ninh quốc gia.
Australia là một trong các quốc gia lên tiếng phản đối các vụ bắt giữ công dân Canada của Trung Quốc. Trong khi đó Yang được cho là đã lọt vào tầm ngắm của Bắc Kinh sau khi lên tiếng chỉ trích cái mà ông mô tả là "sự can thiệp của Trung Quốc ở Australia".
Thỏa thuận lãnh sự giữa Australia và Trung Quốc yêu cầu chính phủ 2 nước phải thông báo cho bên còn lại trong vòng 3 ngày nếu họ bắt giữ công dân của nhau. Các quan chức ngoại giao cũng sẽ được tới thăm công dân nước mình bị bắt giữ.
Trước khi từ bỏ quốc tịch Trung Quốc vào năm 2002 và chuyển tới Australia sinh sống, Yang là một tiểu thuyết gia nổi tiếng ở Trung Quốc và là người ủng hộ cho việc dân chủ hóa và cải cách ở Trung Quốc.
Yang từng khẳng định với bạn bè rằng việc mình trở lại Trung Quốc không nguy hiểm vì bản thân ông tin rằng mình không không nằm trong tầm ngắm của chính quyền Trung Quốc.
"Yang tin ông ấy đã không làm gì xúc phạm tới chính quyền trong vòng ít nhất từ 2 đến 3 năm qua", một người bạn của Yang cho hay.
Theo The Guardian, đây không phải là lần đầu tiên Yang bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ. Năm 2011, ông từng bị bắt giữ cùng hàng chục luật sư, nhà hoạt động và blogger.
Nhiều người cho rằng vụ bắt giữ Yang khi đó có thể có liên quan tới cuốn tiểu thuyết Fatal Weakness của ông đề cập tới hoạt động gián điệp giữa Mỹ và Trung Quốc từng thu hút rất nhiều sự chú ý sau khi đăng tải lên mạng xã hội Trung Quốc. Ông cũng từng viết blog thảo luận về các vấn đề liên quan tới chính phủ Trung Quốc.