Tối 3.9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama tại khách sạn Tây Hồ (Hàng Châu). Đây là cuộc gặp trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 của hai nhà lãnh đạo.
Trong cuộc hội đàm kéo dài 4 tiếng, hai nhà lãnh đạo đã bàn đến nhiều vấn đề quốc tế lẫn khu vực, trong đó có vấn đề tranh chấp ở Biển Đông.
Trong hội đàm, ông Tập đã kêu gọi Mỹ “đóng một vai trò xây dựng hơn” trong giữ gìn hòa bình và ổn định ở Biển Đông.
Ông Tập nói: “Trung Quốc kiên quyết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và lợi ích hàng hải (của Trung Quốc). Đồng thời, Trung Quốc sẽ vẫn cam kết giải quyết hòa bình các tranh chấp thông qua tham vấn và đàm phán với các bên liên quan và cùng với các nước ASEAN bảo vệ hòa bình và ổn định trong khu vực”.
Song song đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã lên tiếng phản đối phát biểu của Tổng thống Obama về chính sách Biển Đông của Trung Quốc trong bài phỏng vấn độc quyền của đài truyền hình Mỹ CNN (dự kiến phát vào tối 4.9).
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc lưu ý rằng Mỹ không có quyền đưa ra “các nhận xét vô trách nhiệm” về vấn đề Biển Đông vì bản thân Mỹ cũng chưa phê chuẩn Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
Theo một đoạn trích của bài phỏng vấn được tiết lộ ngày 3.9, ông Obama nói đã chứng kiến Trung Quốc vi phạm những chuẩn mực quốc tế trong vấn đề Biển Đông và cả trong chính sách kinh tế.
Ông nói: “Chúng tôi đã nói với họ (Trung Quốc) rằng sẽ có hậu quả".
Ông Obama nhận xét: “Một phần mà tôi đã cố nói với Chủ tịch Tập là Mỹ đã đạt đến sức mạnh hiện nay của mình bằng cách tự kiềm chế bản thân.
Bạn biết đấy, chúng ta ràng buộc mình vào hàng loạt các quy chuẩn và luật lệ quốc tế không phải vì chúng ta phải làm như vậy, mà vì chúng ta nhận ra rằng trong dài hạn, xây dựng một trật tự quốc tế mạnh là lợi ích của chúng ta”.
Ông Obama nhấn mạnh Bắc Kinh cần “chấp hành nghĩa vụ của mình” đối với các hiệp ước hàng hải quốc tế trong những vùng biển có tranh chấp chủ quyền, đặc biệt là Biển Đông.
Úc cũng lên tiếng cảnh báo
Sáng 4.9, trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh G20 ở Hàng Châu, Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã có cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình.
Ngoài thảo luận các vấn đề về cải cách kinh tế và đầu tư thương mại, nhân dịp này ông Turnbull cũng đã nhắc lại mối quan ngại của Úc về các hoạt động bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông.
Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull (trái) gặp Chủ tịch Tập sáng 4.9 - Ảnh: ARF
Ông Turnbull cho biết: “Chúng tôi tin rằng trật tự dựa trên luật pháp quốc tế phải được duy trì. Bất cứ xung đột hay tranh chấp nào về lãnh thổ đều cần được giải quyết một cách hòa bình căn cứ theo luật pháp quốc tế. Chúng tôi mong các bên kiềm chế, không làm căng thẳng nghiêm trọng thêm”.
Ngoài ra, ông Turnbull cũng mong phía Trung Quốc tôn trọng và hiểu lập trường của Úc về vấn đề Biển Đông.