Trung Quốc đã lập tức lên tiếng thúc đẩy ông Rodrigo Duterte, Tổng thống mới đắc cử của Philippines tiến hành đàm phán song phương nhằm giải quyết tranh chấp trên Biển Đông mà không có sự can dự của các bên không liên quan, như Mỹ và Australia.
Trong buổi họp báo ở Bắc Kinh vào hôm qua, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng nói:
"Người ta vẫn nói "Bán anh em xa, mua láng giềng gần". Miễn là chúng ta đối với nhau chân thành, theo đuổi tinh thần tìm điểm chung trong khi thu hẹp sự khác biệt thì không rào cản nào là không thể vượt qua, không tranh chấp nào là không thể giải quyết".
"Trung Quốc đang theo dõi cuộc bầu cử tại Philippines.
Chúng tôi hi vọng Chính phủ mới của Philippines có thể làm việc với chúng tôi theo cùng một hướng, giải quyết các tranh chấp một cách hợp lí và đưa mối quan hệ song phương về quỹ đạo phát triển bền vững với các hành động cụ thể".
Phát ngôn này được đưa ra khi chỉ vài tuần nữa, phán quyết mà Philippines chờ đợi bấy lâu sẽ được công bố. Đây là nỗ lực không ngừng của chính quyền Tổng thống Benigno Aquino III.
Philippines dưới thời Tổng thống Aquino nhất định không giải quyết tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc trên cơ sở song phương.
Cục Đối ngoại (DFA) Philippines còn khẳng định: Manila chỉ đồng ý đàm phán với Bắc Kinh trên cơ sở đa phương cùng các nước ASEAN có liên quan tới sự vụ, gồm Việt Nam, Brunei và Malaysia.
Tuy nhiên, cuộc tranh chấp trên Biển Đông có thể sẽ có nhiều biến chuyển sau cuộc chuyển giao quyền lực của Philippines mới đây.
Tổng thống vừa đắc cử của Philippines dù mạnh miệng trước các tuyên bố có liên quan tới tranh chấp với Trung Quốc nhưng thực ra quan điểm của ông này lại khá mềm mỏng.
Rodrigo Duterte cũng bày tỏ mong muốn đàm phán với Trung Quốc và tiến hành hợp tác sâu rộng với Bắc Kinh. Ngoài những phát ngôn gây sốc, có thể thấy đa phần tuyên bố của ông có chủ ý phát triển quan hệ nồng ấm với Trung Quốc trong thời gian nắm quyền.