“Nóng” ngay sau Đại hội 19
Theo truyền thông Trung Quốc hôm 14/11, chỉ trong 20 ngày sau khi Đại hội 19 bế mạc, trang web của UBKTKLTW đã thông báo 24 vụ xử lý 30 quan tham, trong đó có 14 vụ thông báo điều tra lần đầu và 10 vụ thông báo kết quả điều tra, truy xét những kẻ đã bị tiến hành điều tra trước đó.
3 quan chức ở trung ương bị xử lý gồm: Mạnh Vĩ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài nguyên – Môi trường Quốc hội, nguyên Viện trưởng Viện ngoại giao khoa học Môi trường Trung Quốc; Lâm Hiểu Hiên, cựu lãnh đạo Ngân hàng Dân sinh Trung Quốc và Lưu Bắc Hiến, nguyên Bí thư đảng ủy, Tổng giám đốc Hãng thông tấn Tin tức Trung Quốc (Trung tấn xã hay CNS) – hãng thông tấn thứ hai của Trung Quốc chuyên trách về tuyên truyền đối ngoại trực thuộc Kiều vụ, Quốc vụ viện. Mạnh Vĩ thì bị thông báo điều tra lần đầu, còn Lâm Hiểu Hiên và Lưu Bắc Hiến thì bị thông báo “song khai” (khai trừ đảng tịch và bãi bỏ tư cách công chức). Mạnh Vĩ được coi là người có quan hệ thân thiết với cựu Bộ trưởng Bảo vệ môi trường Chu Sinh Hiền; còn Lưu Bắc Hiến được coi là vây cánh của cựu Ủy viên Bộ Chính trị đang thụ án chung thân Bạc Hy Lai.
27 quan chức cấp tỉnh bị UBKTKLTW thông báo gồm đủ các thành phần: đảng, chính quyền, hội đồng nhân dân, Chính Hiệp (mặt trận), học viện nhà trường đại học, lãnh đạo xí nghiệp quốc doanh…Trong đó nhiều người có quan hệ trên dưới với nhau; đặc biệt có một “nội quỷ” trong ngành Kiểm tra kỷ luật đảng là Lý Chính Khoa, nguyên Phó Bí thư Ủy ban KTKL tỉnh ủy, Phó giám đốc Sở Giám sát tỉnh Hồ Nam.
Ngày 29/10, phát biểu tại Hội nghị lần 1 UBKTKLTW khóa 19, ông Trần Lạc Tế, Bí thư ủy ban đã nhấn mạnh dưới sự lãnh đạo của ông, UBKTKLTW sẽ kiên trì và phát huy “những cách làm hay, kinh nghiệm tốt” của người tiền nhiệm, tiến hành chống tham nhũng “không lơi lỏng, không dừng bước, tái xuất phát”, căn cứ yêu cầu và sự bố trí trong Đại hội 19, giữ nghiêm kỷ luật đảng, giành thắng lợi mang tính áp đảo, mở ra cục diện mới trong cuộc đấu tranh chống tham nhũng.
Những thách thức lớn
Các nhà phân tích cho rằng, trong nhiệm kỳ Đại hội 18, UBKTKLTW dưới sự lãnh đạo của ông Vương Kỳ Sơn đã giành được thành tựu rất lớn trên các mặt từ chống “tham nhũng quyền lực” tới lập ra “chế độ chống tham nhũng”, cả chống “tham nhũng kinh tế” lẫn “hủ bại chính trị”, cả trong “đả Hổ đập Ruồi” lẫn “săn Cáo”. Khóa này, ông Triệu Lạc Tế đã “đứng trên đôi vai người khổng lồ” làm thế nào đi tiếp con đường của người tiền nhiệm và hoàn thành công cuộc đó, quả thật là những thách thức lớn.
Trước hết là tiếp tục “chống tham nhũng”. Nhìn lại thành tựu trong 5 năm qua của Vương Kỳ Sơn, người ta nhấn mạnh ông đã đi được bước dài trong hình thành cơ chế hiệu quả làm cho quan chức “không dám tham, không thể tham, không muốn tham”. Mới đây, Tân Hoa xã đã đăng bài ca ngợi, “chào tạm biệt” Vương Kỳ Sơn với tiêu đề “Ông ít lộ diện, ít dự họp, ít ra văn bản nhưng đã để lại cơn sấm sét kinh hoàng “không dám tham” ”, khái quát thành quả chống “tham nhũng quyền lực”. Năm tới, Quốc hội Trung Quốc sẽ chính thức lập ra Ủy ban giám sát quốc gia đánh dấu việc chống tham nhũng được mở ra toàn diện. Nhiệm vụ này được trao cho ông Triệu Lạc Tế thực hiện.
Thứ hai, nhổ bỏ tận gốc rễ những “kẻ dã tâm”. 5 năm qua, phần lớn quan tham bị quật ngã bởi tội tham nhũng, đều được định vị theo “tham nhũng kinh tế”. Cho đến ngày 25/9, Bắc Kinh tổ chức triển lãm “Thành tựu 5 năm vượt khó để tiến lên”, 6 “Hổ lớn” Chu Vĩnh Khang, Bạc Hy Lai, Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng, Lệnh Kế Hoạch và Tôn Chính Tài bỗng nhiên được gọi là “những phần tử tham nhũng hủ bại song trùng kinh tế và chính trị”, được coi là những “kẻ dã tâm” và “âm mưu cướp đảng, đoạt quyền”.
Đây là lần đầu tiên cụm từ “âm mưu cướp đảng, đoạt quyền” được sử dụng sau hơn 40 năm kể từ sự kiện “Đập tan tập đoàn chống đảng Bè lũ 4 tên” năm 1976; khiến “chống hủ bại chính trị” lại xuất hiện trở lại trước con mắt dân chúng. Việc trừng trị “hủ bại chính trị” khó khăn, phức tạp hơn nhiều chống tham nhũng kinh tế bởi “tàn dư nọc độc” sâu rộng hơn, ảnh hưởng đến cả cục diện chính trị và sự ổn định xã hội…Việc hạ gục “6 Hổ lớn” quả là một thành tựu lớn của ông Vương Kỳ Sơn, nhưng làm thế nào khảo sát đội ngũ cán bộ để “nhổ tận gốc, trốc tận rễ” tàn dư của các “kẻ dã tâm” quả là thách thức lớn đối với ông Triệu Lạc Tế.
Thứ ba, hoàn thành nốt việc “săn Cáo”. Trong 5 năm qua, cơn lốc chống tham nhũng đã quét khắp Trung Quốc khiến 235 cán bộ lãnh đạo cấp phó tỉnh trở lên bị quật ngã, gần 10 ngàn cán bộ cấp Phòng, Sở trở lên ở 31 tỉnh, thành bị điều tra xử lý cùng trên 1 triệu 343 ngàn cán bộ ở cơ sở. Đó là thành tựu nổi bật của cuộc chiến “đả Hổ, đập Ruồi”. Tuy nhiên, “săn Cáo” thì tiến triển chậm chạp: từ tháng 4/2015 Trung Quốc công bố Danh sách 100 người bị truy nã đến tháng 11/2017 mới chỉ có 49 người bị bắt quy án, chưa tới 50%. Kết quả khiêm tốn này được giải trình là do cần sự phối hợp giữa nhiều quốc gia, nhiều ngành, liên quan đến ngoại giao, tiền tệ; liên quan đến việc chưa ký hiệp định dẫn độ với các nước Mỹ, Canada, Australia…là nơi nhiều tội phạm lẩn trốn. Giới phân tích cho rằng công cuộc “săn Cáo” sẽ là lĩnh vực để ông Triệu Lạc Tế thể hiện và cũng là thách thức lớn đối với UBKTKLTW dưới sự lãnh đạo của ông.