Bị cáo Trịnh Xuân Thanh.
Trong phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) Đinh La Thăng và cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị, kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC) Trịnh Xuân Thanh cùng đồng phạm trong vụ án “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Dự án Nhà máy nhiên liệu sinh học Ethanol Phú Thọ (viết tắt là Dự án Ethanol Phú Thọ), một trong những vấn đề được dư luận quan tâm là bị cáo Trịnh Xuân Thanh đã thâu tóm khu đất 3.400m² ở thị trấn Tam Đảo (huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc) như thế nào (?).
Trong vụ án này, bị cáo Đỗ Văn Hồng (cựu Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Xây lắp Dầu khí Kinh Bắc - PVC Kinh Bắc) bị truy tố có vai trò đồng phạm với bị cáo Trịnh Xuân Thanh về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” liên quan đến việc mua 3.400 m2 đất ở thị trấn Tam Đảo, gây thiệt hại cho PVC số tiền 13,2 tỷ đồng. Cáo trạng xác định, tại PVC Kinh Bắc, PVC đã góp số tiền 23,5 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ gần 16% vốn điều lệ.
Tại phiên toà, bị cáo Hồng khai nhận, bị cáo Thanh đã bàn bạc với mình về việc thành lập PVC Kinh Bắc vì nhận thấy PVC là cổ đông có tiềm năng. Năm 2009, PVC Kinh Bắc ký hợp đồng với PVC thi công một số hạng mục thuộc Dự án Nhà máy Polyester Đình Vũ (Hải Phòng) giá trị 132 tỷ đồng.
PVC Kinh Bắc được tạm ứng 132 tỷ đồng. Quá trình thực hiện hợp đồng, bị cáo Hồng và bị cáo Thanh đã bàn bạc mua 3.400 m² đất ở thị trấn Tam Đảo với giá 23,8 tỷ đồng để xây dựng khu nghỉ dưỡng.
Để có nguồn tiền mua đất, bị cáo Thanh đã lợi dụng vai trò là Chủ tịch Hội đồng quản trị PVC để chỉ đạo PVC tiếp tục tạm ứng cho PVC Kinh Bắc số tiền 25 tỷ đồng.
Ngày 29/6/2010, PVC đã tạm ứng cho PVC Kinh Bắc số tiền trên. Ngay sau khi nhận tiền, bị cáo Hồng đã dùng số tiền này để mua đất.
Và để hợp thức khoản tiền trên, bị cáo Hồng và bị cáo Thanh đã bàn bạc tăng vốn điều lệ PVC Kinh Bắc từ 50 tỷ đồng lên 150 tỷ đồng. Trong đó PVC góp thêm 21 tỷ đồng và được trừ vào tiền tạm ứng.
Sau đó, bị cáo Hồng đã chuyển nhượng khu đất trên cho Công ty TNHH Đầu tư Mai Phương do ông Trịnh Xuân Giới làm Giám đốc (ông Giới là bố đẻ Trịnh Xuân Thanh) với giá 23,8 tỷ đồng. Hiện Công ty TNHH Đầu tư Mai Phương mới thanh toán 20,8 tỷ đồng, còn nợ 3 tỷ đồng. PVC Kinh Bắc vẫn đang treo khoản nợ trên.
Cáo trạng xác định, bị cáo Hồng biết rõ động cơ, mục đích của bị cáo Thanh nên đã giúp sức trong việc làm thủ tục tạm ứng, góp vốn điều lệ trái quy định, gây thiệt hại cho PVC 13,2 tỷ đồng.
Tại phiên toà, bị cáo Hồng thừa nhận việc mua khu đất 3,400m² ở thị trấn Tam Đảo, nhưng lại phủ nhận có sự bàn bạc với bị cáo Thanh. Bị cáo Hồng cho rằng, việc thi công công trình tại Dự án nhà máy xơ sợi Đình Vũ bị cáo thực hiện đúng tiến độ, không chiếm dụng vốn của PVC để gây thiệt hại.
Còn về hành vi tạm ứng 25 tỷ đồng không gây hậu quả, vì nếu có thiệt hại bị cáo phạm vào tội đưa hối lộ. Nhưng bị cáo đã được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ.
Theo lời khai của bị cáo Hồng, việc mua đất ở thị trấn Tam Đảo là do PVC Kinh Bắc lập dự án, thiết kế tòa nhà 9 tầng và 5 biệt thự lấy tên là Trung tâm nghỉ dưỡng cao cấp. Sau đó, bị cáo Hồng nghiên cứu lại thị trường và thay đổi sang phương án kinh doanh khác là xây dựng các biệt thự riêng lẻ để bán.
“Việc bị cáo mua đất ở thị trấn Tam Đảo là thực sự, không nằm trong thỏa thuận giữa bị cáo với bị cáo Thanh. Bị cáo đã thiết kế chia nhỏ đất thành 8 ô đất. Nhưng do biệt thự khó bán nên bị cáo Thanh nhận mua hết đất, và bị cáo đã bán 3.400m² đất ở thị trấn Tam Đảo cho bị cáo Thanh. Việc thỏa thuận chuyển nhượng đất bị cáo trực tiếp làm việc với bị cáo Thanh, trong đó có vài lần bố đẻ bị cáo Thanh là ông Trịnh Xuân Giới chuyển tiền, còn bị cáo không làm việc với ai khác”, bị cáo Hồng khai.
Bị cáo Đỗ Văn Hồng.
Trả lời HĐXX về việc chuyển tiền tạm ứng thi công sang tiền góp vốn, sau đó mang tiền đi mua đất có đúng không? Bị cáo Hồng cho rằng, việc tăng vốn để phục vụ hoạt động của PVC Kinh Bắc. Theo bị cáo Hồng, việc nhận góp vốn bằng tiền hoặc tài sản là hợp pháp.
“Ở vai trò Giám đốc một doanh nghiệp nhỏ và sự hiểu biết hạn chế của mình, bị cáo không đủ trình độ để biết bị cáo Thanh làm sai. Việc chi tiêu doanh nghiệp hoàn toàn không có quy định rõ đồng nào mua cá, đồng nào mua rau. Bị cáo thực hiện hợp đồng với PVC bằng nguồn lực khác của PVC Kinh Bắc”, bị cáo Hồng lập luận.
Quá trình điều tra đã xác định, bị cáo Thanh đã bàn bạc với bị cáo Hồng về việc đầu tư mua 3.400m² đất tại thị trấn Tam Đảo bằng tiền tạm ứng cho thực hiện dự án của PVC. Sau đó, bị cáo Trịnh Xuân Thanh đã chỉ đạo cán bộ dưới quyền tại PVC cho PVC Kinh Bắc tạm ứng trái quy định số tiền 25 tỷ đồng.
Khi luận tội, đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên toà đã đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Thanh từ 11-12 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” và từ 10-11 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, hình phạt chung cho cả hai tội danh từ 21-23 năm tù. Tổng hợp với các bản án đã có hiệu lực trước đó, đại diện Viện kiểm sát đề nghị áp dụng hình phạt chung cho bị cáo
Thanh là tù chung thân. Bị cáo Hồng bị đề nghị từ 6-7 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Tổng hợp với bản án 13 năm tù trước đó, bị cáo Đỗ Văn Hồng bị đề nghị từ 19-20 năm tù.