Phó Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư 194 BOT QL1 - Cam Ranh: Sự nhầm lẫn của cơ quan Nhà nước trong thông tin thu phí tự động không dừng
Chiều 8/7, Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) đã tổ chức Hội nghị tiếp thu kiến nghị của các nhà đầu tư trong việc triển khai hệ thống thu phí tự động không dừng (ETC).
Tại buổi Hội nghị, đại diện Hiệp hội nêu rõ, hợp đồng BOT cũng có thể ví như một "cuộc hôn nhân tay ba" giữa cơ quan Nhà nước có thẩm quyền với nhà đầu tư và Ngân hàng tài trợ cho dự án.
Vì vậy, sự áp đặt đơn phương của một bên đối với một bên khác vừa "vi phạm đạo đức hôn nhân", vừa vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, việc một đơn vị thứ 4 tham gia vào thu phí không dừng cũng cần có sự đồng thuận của các bên, nếu không vẫn là vi phạm.
Ông Đặng Văn Đại, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội, thông tin sáng cùng ngày, Hiệp hội và các đơn vị đã có buổi làm việc với Bộ GTVT về việc Tổng Cục đường bộ VN thông báo đơn phương dừng thu phí ở 4 trạm thu phí.
Cụ thể là các trạm BOT Cần Thơ - Phụng Hiệp; Bắc Hải Vân; Cam Thịnh; và 2 trạm thu phí thuộc dự án mở rộng quốc lộ 14 đoạn qua TP Pleiku.
Theo ông Đại, quan điểm của các nhà đầu tư chấp hành chủ trương và ủng hộ việc triển khai thu phí không dừng. Tuy nhiên, việc triển khai thu phí không dừng trong thời gian qua của Tổng Cục đường bộ VN đối với một loạt các doanh nghiệp dự án "đang gây rất nhiều hiểu lầm".
Cụ thể, ông Đại nói, rất nhiều nhà đầu tư đã ký phụ lục hợp đồng về thu phí tự động không dừng và đang triển khai thu phí tự động không dừng.
"Tổng Cục đường bộ VN lại đưa thông tin các nhà đầu tư chưa ký phụ lục hợp đồng và dừng thu phí gây hiểu lầm cho xã hội rất lớn. Đặc biệt, làm cho nhiều người cho rằng, các nhà đầu tư không chấp hành chủ trương, chính sách - đó là điều hoàn toàn sai.
Tại cuộc họp sáng nay, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ đã yêu cầu Tổng Cục rút lại thông báo này", ông Đại nêu.
Nêu ý kiến tại Hội nghị, ông Phạm Văn Thưởng, Phó Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư 194 BOT QL1 - Cam Ranh, chủ đầu tư BOT Cam Thịnh cho hay, khi có chủ trương của Chính phủ, Bộ GTVT đã chấp hành, ký phụ lục hợp đồng với Bộ GTVT vào năm 2017.
Ông Phạm Văn Thưởng
Tiếp đó, chủ đầu tư BOT Cam Thịnh ký hợp đồng với đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng do Bộ GTVT giới thiệu là VETC từ 2017 và ký quy chế phối hợp với đơn vị này.
"Chủ đầu tư và đơn vị cung cấp dịch vụ VETC đã thống nhất mức phí. Tuy nhiên, việc Tổng Cục đường bộ có văn bản đề nghị dừng thu phí với trạm Cam Thịnh, và nêu lý do chưa ký phụ lục hợp đồng là không chính xác.
Khi làm việc, chúng tôi trình bày rõ, đã ký phụ lục Hợp đồng với Bộ GTVT từ 2017, trong đó có việc bổ sung thu phí tự động không dừng. Đó là sự nhầm lẫn của các cơ quan hành chính Nhà nước", ông Thưởng nêu ý kiến.
Ông cũng nêu, vừa qua, Bộ có đề nghị ký thêm phụ lục với mức phí tăng gần gấp đôi so với mức phí ký trước đó với đơn vị dịch vụ thu phí tự động không dừng VETC.
"Với mức phí tăng như thế này, chúng tôi đề nghị Bộ và Tổng Cục làm rõ cơ sở nào tăng mức phí dịch vụ lên gấp đôi so với mức phí dịch vụ đã ký với VETC trước đây", ông Thưởng nêu đề nghị và cho hay doanh nghiệp đã có văn bản kiến nghị gửi các đơn vị trên nhưng chưa nhận được trả lời chính thức.
Phó Công ty TNHH Đầu tư 194 BOT QL1 - Cam Ranh chia sẻ thêm, văn bản gây hiểu lầm của Tổng Cục đường bộ VN đã gây khó khăn, ảnh hưởng rất lớn cho doanh nghiệp khi một số tài xế nắm được thông tin và có hành động gây mất trật tự.
"Chúng tôi đề nghị Tổng Cục đường bộ sớm ra văn bản thu hồi văn bản dừng thu phí không chính xác để trả lại sự hoạt động bình thường của các trạm thu phí.
Các trạm thu phí BOT không có lỗi trong việc Tổng Cục ra văn bản này", ông Thưởng nói thêm.
Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp): Các nhà đầu tư nên kiện ra tòa để yêu cầu làm rõ
Đại diện chủ đầu tư BOT Phước Tượng - Phú Gia, cũng bày tỏ không đồng ý với cách làm của Tổng Cục đường bộ VN, khi áp đặt với nhà đầu tư, đặc biệt thông tin dừng thu phí đối với trạm Bắc Hải Vân từ 18h ngày 10/7.
Ông này cho hay, VETC là đơn vị đang thanh toán trung gian nên đề nghị Hiệp hội làm việc với Ngân hàng NN làm rõ các cơ sở pháp lý để tránh rủi ro với nhà đầu tư.
Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp) Dương Đăng Huệ cũng nêu quan điểm chứng minh sự bất hợp pháp của yêu cầu dừng thu phí tại trạm BOT Bắc Hải Vân.
Ông Dương Đăng Huệ.
Ông nói, quyền thu phí là một quyền kinh tế dân sự và BOT có rất nhiều quyền nhưng thu phí là quyền quan trọng, cơ bản nhất của doanh nghiệp.
"Việc Tổng Cục đường bộ VN có văn bản yêu cầu tạm dừng thu phí tại trạm Bắc Hải Vân là vi phạm một cách nghiêm trọng một quyền rất cơ bản, quan trọng của doanh nghiệp", ông Huệ nêu rõ.
Để chứng minh hành vi của Tổng Cục đường bộ VN hợp pháp hay không, ông đề nghị, theo dõi khoản 2 điều 2 của Bộ Luật Dân sự năm 2015.
"Quyền dân sự chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của Luật trong trường hợp cần thiết như xâm phạm an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội...
Việc lấy lý do chưa ký kết phụ lục hợp đồng là căn cứ hạn chế quyền dân sự là hoàn toàn không đúng....", ông Huệ chỉ rõ.
Nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp) đề nghị, nếu Tổng Cục đường bộ không thu hồi văn bản tạm dừng thu phí mà vẫn thi hành thì các nhà đầu tư nên kiện ra tòa để yêu cầu làm rõ.
Trước đó, Hiệp hội cho rằng, việc triển khai ETC có nhiều điểm trái với các quy định tại Hiến pháp, Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Bộ Luật Dân sự và trái với các thỏa thuận hợp pháp tại các Hợp đồng BOT, Hợp đồng tín dụng...
Điều này gây tâm lý hoang mang, làm mất niềm tin cùa nhà đầu tư vào chính sách pháp luật của NN và những rủi ro của môi trường đầu tư, kinh doanh VN hiện tại.
Việc lựa chọn Nhà cung cấp dịch vụ ETC và yêu cầu các DN dự án ký phụ lục Hợp đồng BOT để điều chỉnh nội dung này (bao gồm cả việc ấn định % doanh thu phải trích lại từ doanh thu BOT cho đơn vị vận hành ETC) nên đang có những bất cập, những khó khăn nhất định trong việc triển khai.
Theo Hiệp hội, hiện chưa có sự thoả thuận giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền và Nhà đầu tư để điều chỉnh Hợp đồng BOT. Hợp đồng dự án đã được ký kết giữa cơ quan NN, Doanh nghiệp dự án và Hợp đồng tín dụng, Hợp đồng thế chấp của Dự án ký giữa Nhà đầu tư và Ngân hàng cấp tín dụng.
Vì vậy, khi điều chỉnh Hợp đồng dự án BOT cũng như thay đổi các yếu tố ảnh hưởng đến Hợp đồng thế chấp, thay đổi các quyền và nghĩa vụ của các bên trong Hợp đồng BOT, Hợp đồng tín dụng và Hợp đồng thế chấp thì các bên phải thoả thuận với nhau về sự thay đổi đó để đảm bảo quyền và lợi ích của các bên trong Hợp đồng cũng như tuân thủ nguyên tắc bình đẳng, thoả thuận trong giao kết Hợp đồng của Bộ luật Dân sự.
Vấn đề này đã vô tình đẩy nhà đầu tư vào việc vi phạm các nghĩa vụ trong Hợp đồng tín dụng, Hợp đồng thế chấp và phải gánh chịu các chế tài về phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại.
Bên cạnh đó, cách thức triển khai ETC gây ảnh hưởng đến phương án trả nợ tại Ngân hàng: Tỷ lệ trích doanh thu cho đơn vị thu phí ETC chưa có căn cứ tính cụ thể và đang tính trên tổng doanh thu của BOT mà không tách bạch doanh thu của ETC và làn thu MTC.
Đồng thời, việc trích doanh thu làm ảnh hưởng đến phương án tín dụng của các Dự án và chưa có sự thống nhất với doanh nghiệp dự án/nhà đầu tư trước khi triển khai...