Sóng gió sau vụ UAV phát nổ ngay trên điện Kremlin
Phát ngôn viên điện Kremlin, Dmitry Peskov, cho rằng Mỹ đứng đằng sau vụ UAV tấn công dinh thự của Tổng thống Putin tại điện Kremlin vào sáng sớm 3/5/2023.
Khoảnh khắc UAV phát nổ phía bên trên điện Kremlin. Ảnh: Avia pro.
Ông Peskov nói: “Các nỗ lực phủ nhận điều này ở cả Kiev và Washington đều là rất lố bịch. Chúng tôi biết rất rõ quyết định về các hành động đó, cả về những cuộc tấn công khủng bố như thế, là được đưa ra không phải ở Kiev mà ở Washington”.
Phát ngôn viên Peskov nói thêm rằng, Moscow biết mục tiêu không phải do Kiev đặt ra mà là do Washington quyết định. Ông cũng cho rằng, Mỹ chỉ thị cho quân đội Ukraine về địa điểm tấn công, yêu cầu họ hoàn thành nhiệm vụ đề ra.
Đoạn video clip xuất hiện hôm 3/5 ghi cảnh một UAV hướng tới mái vòm tòa nhà Senatsky Dvorets (cung Thượng viện) bên trong điện Kremlin ở thủ đô Moscow của Nga. Giới chức chính quyền Tổng thống Putin cho rằng Ukraine thực hiện vụ tấn công đó và họ cam kết sẽ trả đũa , dù ông Putin thời điểm đó không có mặt trong điện Kremlin và bình an vô sự.
Giới chức Ukraine, bao gồm Tổng thống Zelensky, đã phủ nhận liên quan trong vụ tấn công. Họ khẳng định: “Chúng tôi không tấn công Putin hay Moscow”.
Nghi án tấn công “cờ giả”
Vụ tấn công gây ra các phản ứng khác nhau từ các bên. Một số chuyên gia quân sự và người theo dõi tình hình Nga bình luận rằng nếu Ukraine thực sự tiến hành vụ tấn công này thì đó cũng chỉ là hành động mang tính biểu tượng thuần tuý nhằm chứng minh rằng Moscow không an toàn.
Cựu Đại sứ Mỹ tại Nga Michael McFaul viết trên Twitter: “Không có nỗ lực ám sát ông Putin. Thứ nhất, chiếc UAV được sử dụng đã không gây hư hại lớn chứ chưa nói đến việc làm chết ai trong tòa nhà. Thứ hai, Putin không ngủ trong điện Kremlin”.
Một nhóm chuyên gia và nhà phân tích khác lại tin rằng cuộc tấn công này được tạo ra một cách chủ ý nhằm giành sự ủng hộ cho “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga.
Giới quan sát quân sự theo hướng này tin rằng cuộc tấn công được dàn dựng là nhằm tạo cớ cho Nga mạnh tay tiến công vào các mục tiêu ở Ukraine.
Khi bình phẩm về cáo buộc từ phía Nga, Tổng thống Ukraine Zelensky cũng tuyên bố theo hướng này: “Ông Putin cần động viên người dân của mình theo một cách nào đó để tiến lên”.
Viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW) có trụ sở ở Mỹ giải thích điều này bằng những lập luận sắc nhọn như sau: “Nga có khả năng dàn dựng vụ tấn công nhằm đưa chiến sự về quê hương, tới người dân trong nước, và tạo điều kiện để thực hiện một động viên xã hội rộng lớn hơn. Có vài chỉ dấu cho thấy vụ tấn công được thực hiện từ bên trong và có tính toán”.
Lý lẽ bác bỏ quan điểm của phương Tây
Cựu binh không quân Ấn Độ đồng thời là nhà quan sát tình hình Nga Vijainder K. Thakur đưa ra những lý lẽ phản bác lại quan điểm trên của ISW và các quan điểm tương tự của giới bình luận quân sự phương Tây.
Theo đoạn video, chiếc UAV bay hướng về mái vòm trước khi phát nổ thành ngọn lửa rọi chiếu bầu trời. UAV này có khả năng đã nổ gần mái vòm hơn là đã lao vào tiếp xúc trực tiếp với mái vòm, bắn tung các mảnh vỡ lên không trung. Người ta tin rằng có 2 UAV cùng tiến tới mài vòm trong cùng khoảng thời gian.
ISW cho rằng giới chức Nga gần đây tăng cường năng lực phòng không nội địa, bao gồm bên trong thủ đô Moscow. Theo hình ảnh định vị mặt đất từ tháng 1/2023, chính phủ Nga đã bố trí hệ thống phòng không Pantsir để che chắn cho thủ đô.
ISW đánh giá, nếu có vụ tấn công nào đó làm hư hại tòa nhà Cung Thượng viện sau khi lẩn tránh được sự dò tìm và phá hủy của hệ thống phòng không Nga thì đó sẽ là sự sỉ nhục lớn đối với Nga.
Hơn nữa, báo cáo nói rằng việc 2 UAV có thể xuyên thủng nhiều lớp phòng không rồi nổ dễ dàng để có thể ghi hình một cách ấn tượng là điều đáng nghi ngờ.
Bác lại lập luận này, chuyên gia Thakur nói: “Một UAV bay thấp có thể dễ dàng sử dụng các điểm điều hướng trên hành trình bay để tránh hệ thống định vị GPS của phòng không ở Moscow. Ngoài ra, tầm bay thấp của UAV cũng khiến hệ thống phòng không khó ra tay do lo ngại có thể gây nguy hiểm cho các tòa nhà xung quanh”.
Ông Thakur kết luận: “Không có hệ thống phòng không hoàn hảo để đối phó với UAV. Cả Mỹ lẫn Nga đều vậy”.
Gần đây, lãnh thổ Nga và những lãnh thổ mà họ mới kiểm soát, bao gồm Crimea, đã hứng chịu một số cuộc tấn công của UAV bị nghi là do Ukraine thực hiện.
Tuần trước, một UAV gây ra hỏa hoạn tại một nhà kho nhiên liệu tại cảng Sevastopol ở Crimea. Vụ này được cho là đã kích hoạt Nga đáp trả Ukraine bằng hàng loạt vụ tập kích tên lửa.
ISW nhấn mạnh rằng Kremlin đã có phản ứng “mang tính tức thời, gắn kết và điều phối”, ám chỉ dấu hiệu vụ UAV đã được dàn dựng. ISW nhận thấy chính phủ Nga nhanh chóng tập trung các phản hồi chính thức của mình quanh cáo buộc Ukraine tiến hành “tấn công khủng bố”.
Nhưng Thakur lập luận: “Có ít nhất 2 UAV trong vụ tấn công này. UAV thứ nhất có khả năng đâm vào mái vòm, như đã thấy trong video được công bố. Trong video, người ta thấy có 2 người leo lên đỉnh mái vòm, cho thấy UAV thứ nhất thực hiện tấn công sớm hơn ít nhất 10 phút. Người Nga có thể đang theo dõi cả 2 UAV trong ít nhất nửa tiếng đồng hồ trước khi chúng tới mục tiêu”.
Thakur nói tiếp: “Ít nhất một trong 2 UAV đã bị hạ bằng phương tiện kỹ thuật vô tuyến điện. Việc UAV thứ 2 phát nổ mà chưa kịp phóng rocket cho thấy người ta có thể đã sử dụng một loại vũ khí năng lượng định hướng (DEW) để bắn hạ nó. Vì vậy, việc gì Nga phải thiếu nhất quán trong việc nói cho cả thế giới những gì chính xác đã diễn ra?”.
ISW cũng cáo buộc Nga ngụy tạo vụ này gần ngày Chiến thắng 9/5 nhằm giúp họ có điều kiện mô tả rằng xung đột đã cận kề người dân Nga.
ISW nói đầy ẩn ý rằng “một số blogger quân sự dân tộc chủ nghĩa của Nga đã dựa vào vụ tấn công UAV này để kêu gọi Nga leo thang xung đột quân sự’.
Trong khi đó, Thakur cho rằng vụ tấn công UAV vào điện Kremlin có thể là “chiêu bài” được Ukraine sử dụng để lôi kéo NATO vào xung đột Nga - Ukraine./.