Zhao Zijian (29 tuổi) đang gây ra cuộc tranh luận gay gắt trên mạng xã hội sau khi Viện Nghiên cứu Văn hóa và Nghệ thuật Quốc gia Nội Mông tuyên bố bổ nhiệm anh làm nhà nghiên cứu và chia sẻ trình độ học vấn đáng kinh ngạc của anh.
Zhao cho biết, anh đã lấy bằng tiến sỹ về nghệ thuật biểu diễn, tâm lý học, giáo dục và nghiên cứu Kinh thánh. Anh đặc biệt đề cập đến 2 cơ sở nơi mình hoàn thành chương trình tiến sỹ, đó là một trường Đại học Công giáo ở Hàn Quốc và trường Lyceum thuộc Đại học Philippines - một cơ sở giáo dục đại học tư thục phi giáo phái, dành cho cả nam và nữ.
Zhao cũng tuyên bố mình có nhiều bằng thạc sỹ về truyền thông, nghiên cứu Phật giáo và nghiên cứu chánh niệm từ Đại học Hong Kong, Đại học Baptist, Đại học Zaragoza và Đại học Châu Âu Miguel de Cervantes ở Tây Ban Nha.
Ngoài số lượng bằng cấp lớn, Zhao còn là thành viên của 22 hiệp hội học thuật khác nhau thuộc nhiều lĩnh vực như kinh tế và y học. Anh đã xuất bản 24 bài báo học thuật cấp cao, đạt hệ số tác động là 28+. Đây là một chỉ số cho biết tần suất các bài báo được trích dẫn trong một năm.
Nhiều người đặt câu hỏi về trình độ học vấn của Zhao, cho rằng nó "đi ngược lại lẽ thường" vì hầu hết các chương trình tiến sỹ thường mất ít nhất 4 năm để hoàn thành.
Những nghi ngờ này khiến việc bổ nhiệm Zhao bị đình chỉ và cuộc điều tra về trình độ học vấn của anh được mở ra. Ngày 12/10, Yin Fujun, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Văn hóa và Nghệ thuật Quốc gia Nội Mông, chia sẻ với China Newsweek rằng họ không phát hiện ra bằng chứng làm giả bằng cấp. Ông xác nhận rằng tất cả 4 bằng thạc sỹ của Zhao đều đã vượt qua sự xác minh của Trung tâm Dịch vụ Trao đổi học thuật Trung Quốc (CSCSE).
Tuy nhiên, trong 4 bằng tiến sỹ của Zhao, chỉ 1 bằng đã được xác minh, 1 bằng khác vẫn đang trong quá trình xác minh. Yin cho biết Zhao không có kế hoạch xác minh 2 bằng tiến sỹ còn lại. Ông nhận thấy Zhao đáp ứng các yêu cầu đối với vị trí nghiên cứu và bày tỏ sự hối tiếc vì những rắc rối đã gây ra cho anh.
Cộng đồng mạng nêu lên mối lo ngại về tính hợp pháp của bằng cấp học vấn của Zhao. Nhiều người phát hiện ra rằng, một số bằng cấp của anh được cấp trực tuyến và Đại học Châu Âu Miguel de Cervantes không có tên trong danh sách xác minh chính thức.
Trung tâm Dịch vụ Trao đổi học thuật Trung Quốc cũng cho biết, Trường Lyceum thuộc cơ sở Batangas của Đại học Philippines, nơi Zhao học về tâm lý, là một trong 13 cơ sở giáo dục ở nước ngoài có thứ hạng thấp hơn, cần được xác minh nghiêm ngặt kể từ tháng 7/2024.
Ngoài ra, một số trong 22 tư cách thành viên học thuật mà anh tuyên bố thực ra là tư cách thành viên công cộng hoặc sinh viên, có thể đạt được bằng cách đóng phí thành viên. “Nhiều danh hiệu như vậy thì có ý nghĩa gì nếu không có đóng góp thực sự cho nghiên cứu học thuật?”, một người dùng mạng đặt câu hỏi.
Trung Quốc đang tăng cường nỗ lực trấn áp tình trạng "đi đường tắt" trong học thuật để thăng tiến trong các viện nghiên cứu. Năm 2022, hiệu trưởng một trường Đại học ở tỉnh Hồ Nam bị sa thải sau khi trường này chi hơn 18 triệu nhân dân tệ (28 tỷ đồng) để cử 23 giảng viên đến Đại học Adamson ở Philippines lấy bằng tiến sỹ chỉ trong vòng 28 tháng.