Năm 1995, tròn hai mươi tuổi, trong tay lại có chút tiền, đã kiếm đủ tiền mua chiếc xe máy đầu đời (hồi đó là cúp 81, đắt ngang một gia tài bây giờ) – mình quyết định chạy xe máy từ Hà Nội về Nam Định ăn Tết ở nhà bạn của một người bạn!
Hồi đó còn trẻ, còn không biết nghĩ, chỉ đơn giản là đi chơi. Năm ấy đầu 1996, không có pháo thì Tết còn gì vui, lớn rồi ở nhà có ai mừng tuổi, năm nào cũng loanh quanh, năm nay vừa lấy được bằng lái xe máy, đi loanh quanh Hà Nội phố xá bé tí…
Hồi ấy Tết chỉ có nghĩa là ăn chơi, rửa bát, rồi lại đi chơi, đi ăn, rồi lại về nằm ngủ cho no mắt, hay nằm đọc báo Tết. Những rặng cây ngoài cửa sổ, gió mùa đông bắc thổi ầm ầm thế kia, buồn nhão cả đôi chân. Thế nên phải đi!
Còn nhớ hồi đó cứ đi ra được khỏi nhà là thấy sướng!
Chạy xe trăm cây số về quê nhà bạn, ăn Tết nhà bạn, vui với bố mẹ bạn, đi chơi chúc Tết nhà người quen bạn bè của bạn, thấy cuộc đời sao tự do rộng rãi. Sống là phải thế này mới là tuổi trẻ!
Ảnh: Hà Huy Cường
Lúc đấy không có ai nói cho mình biết rằng, đó là những giây phút ăn Tết cuối cùng trong đời mình còn có mẹ! Cái Tết sau, nhà mình không hề có Tết vì mẹ ốm thập tử nhất sinh, không biết ra đi lúc nào! Có một buổi tối 28 Tết năm ấy, mẹ mình muốn ăn một đĩa rau khoai lang xào, chợ búa cuối năm không có rau lang.
Mình chạy xe máy lòng vòng hàng chục cây số suốt từ các làng, dọc các hàng rào, từ Nghĩa Đô ra Cổ Nhuế rồi lại quành về Vĩnh Phúc.
Lúc đã tuyệt vọng và đi về sau hai tiếng lang thang không tìm được, mình nhìn thấy trong nước mắt và ánh đèn đường đỏ mờ là một vạt rau khoai lang còi ngay ở bờ đê ở dốc bên kia đối diện Tam Đa. Soi đèn xe máy thấy rõ là rau lang, mình mừng rỡ chạy vào nhà chủ nói khó xin hái một nắm về nấu cho mẹ ăn.
Trước lúc qua đời, mẹ mình mất hết hoàn toàn vị giác. Sau này, lần cuối cùng mẹ mình khóc nấc lên khi mình bưng bát phở nhỏ bón cho mẹ. Bát phở mua từ hàng phở gia truyền mẹ mình thích bao nhiêu năm. Mẹ mình khóc và nói, sao nó không hề giống khẩu vị mà mẹ biết, có phải là mẹ đang chết không con?
Tết năm sau nữa, mình đeo trên tay băng tang màu đen, không dám đến nhà ai! Ông chồng mình khi đó còn là người yêu, chở mình đi chơi lang thang quanh ngoại thành. Tết đi chơi mà nghĩ đến những lúc còn mẹ, nước mắt mình chảy giàn giụa, lén lút ngồi sau lau vào lưng người yêu!
Giá như có ai đó nói với mình rằng, cái Tết năm mình đi xa chính là cái Tết cuối cùng mình ở bên mẹ!
Mình kiêu hãnh vì 20 tuổi đã tự mua được xe máy, tự mua được nhà tập thể 40 mét vuông cho bố mẹ ở, đã vào Sài Gòn vài lần, đã có giải thưởng, đã đoạt giải Văn học tuổi 20, đã có tập truyện ngắn đầu tay, đã đi đó đây từ Mai Châu, Sông Đà, Nam Định, Thái Nguyên, Hải Phòng, Ninh Thuận, Bình Dương… trong khi bạn bè còn chưa kiếm ra tiền.
Nhưng mình không bao giờ biết rằng, niềm kiêu hãnh của những chuyến đi đầy ắp của tuổi trẻ thực ra được đánh đổi bằng những cơ hội hạnh phúc hiếm hoi của cuộc đời.
Nhà văn Trang Hạ
Chúng ta không bao giờ biết khi nào thì hạnh phúc sẽ rời bỏ chúng ta. Cái Tết vi vu dặm đường xa, cái Tết trào nước mắt đi kiếm một ngọn rau lang, và cái Tết khóc lén lút sau lưng một người bây giờ là bố ba đứa con của mình!
Đó là lý do mình đã nhiều năm ở nước ngoài nhưng đã luôn kéo va li trở về ăn Tết Hà Nội. Dù mẹ mình đã qua đời gần hai mươi năm rồi. Nhưng mình chỉ sau đó mới hiểu được rằng, cần trân trọng mỗi giây phút bên gia đình! Nên mình trở về.
Mình biết, ích kỷ là gọi tên những thứ chỉ có ích cho bản thân, nhưng mang lại tiếc nuối cho người thân. Nên nếu được chọn lại, mình chọn gác lại những cung đường ích kỷ, và trở về nhà, để nhìn thấy mẹ những ngày Tết, dù chẳng làm gì, chỉ là để cảm nhận được ấm áp...
Trang Hạ sinh năm 1975, từng tốt nghiệp khoa Tiếng Trung, Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội và đã tốt nghiệp Thạc sĩ truyền thông tại Đài Loan. Công việc chính của Trang Hạ là viết văn, làm báo, phụ trách chuyên mục trên các tạp chí, viết kịch bản và quảng cáo. Trang Hạ giành nhiều giải thưởng văn học từ khi còn rất trẻ. Bài viết trên được đăng trên blog của Trang Hạ ngày 24/2.