Một hóa thạch cá niên đại 423 triệu năm được tìm thấy ở thành phố Trùng Khánh, tây nam Trung Quốc và được giới thiệu với công chúng ngày 21/6. Ảnh: Handout
Theo SCMP, các nhà cổ sinh vật học ở Trung Quốc cho biết đã phát hiện dấu tích của một loài cá da phiến mới, có tên khoa học là Bianchengichthys micros, ở thành phố Trùng Khánh, tây nam Trung Quốc. Đây là loài cá có lớp da cứng như áo giáp, xuất hiện ở Trung Quốc cách đây 423 triệu năm. Phát hiện mới này được tiết lộ cụ thể trong một bài nghiên cứu trên tạp chí khoa học Current Biology hồi giữa tháng 6.
Phát hiện mới đã cung cấp dữ liệu quan trọng trong việc tìm hiểu sự phân nhánh tiến hóa quan trọng xảy ra hàng trăm triệu năm trước ở kỷ Silur - một phần của kỷ Đại Cổ Sinh trước khi khủng long xuất hiện.
Cách đây hơn 420 triệu năm, loài cá tiến hóa theo 2 con đường riêng biệt, bao gồm lớp cá xương (bony fish) - lớp tạo nên hầu hết các loài cá ngày nay - và lớp cá sụn (cartilaginous fish) - lớp bao gồm cá mập và cá đuối. Hóa thạch mới được cho là thuộc về một loài cá gần với tổ tiên chung cuối cùng của cả 2 lớp cá này.
Zhu You-an, một trong những tác giả của bài nghiên cứu đồng thời là nhà khoa học thuộc Viện cổ sinh vật có xương sống và cổ sinh vật học, Học viện Khoa học Trung Quốc, cho biết, loài cá mới có xương hàm tương tự như lớp cá xương và có răng vĩnh viễn - một đặc trưng của loài cá da phiến.
"Theo những yếu tố này, loài cá mới phát hiện đại diện cho một giai đoạn chuyển tiếp giữa động vật có quai hàm nguyên thủy và hiện đại", ông Zhu nói.
Tiến sĩ Michael Pittman, làm việc tại phòng thí nghiệm cổ sinh vật có xương sống của Đại học Hong Kong (Trung Quốc), cho biết, bài nghiên cứu trên tạp chí Current Biology rất thú vị vì nó mang tới các thông tin khoa học về thời điểm mà loài cá bắt đầu quá trình tiến hóa và phân tách thành 2 lớp: cá xương và cá sụn.
Ông Pittman cho biết thêm rằng, hóa thạch của loài cá da phiến mới được bảo quản rất tốt - điều không hay xảy ra trên thế giới.
"Trung Quốc là một trong số ít địa điểm trên thế giới mà các hóa thạch cá cổ đại được tìm thấy trong tình trạng gần như nguyên vẹn", tiến sĩ Pittman nói.
Ông Zhu và các đồng nghiệp đã so sánh loài cá mới được phát hiện với các loài cá da phiến khác và nhận thấy những điểm tương đồng giữa loài được tìm thấy ở Trung Quốc với một loài khác được tìm thấy ở miền Trung của Việt Nam. Một giả thuyết được đặt ra là cách đây hàng trăm triệu năm ở kỷ Silur, hai khu vực - nơi phát hiện hóa thạch loài cá da phiến mới - có thể gần nhau về mặt địa lý.