"Tôi cũng thích ý tưởng chờ đợi đến sau cuộc bầu cử rồi mới ký thỏa thuận với Trung Quốc, nhưng họ muốn có thỏa thuận ngay lúc này, nên chúng tôi sẽ xem xét liệu điều đó có khả thi hay không", Tổng thống Trump trả lời báo giới tại London hôm 3/12, nơi đang diễn ra hội nghị thượng đỉnh NATO.
Được biết, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ chính thức sẽ được tổ chức vào tháng 11/2020. Nhiều nhà phân tích vốn cho rằng ông Trump cần thỏa thuận thương mại với Trung Quốc để tăng cơ hội tái đắc cử, tuy nhiên tuần trước nhà lãnh đạo này đã bất ngờ vượt quyền Quốc hội để thông qua gói viện trợ trị giá 20 tỉ USD cho những nông dân tại các bang trọng yếu bị ảnh hưởng bởi thương chiến.
Tuyên bố trên của ông Trump đã trở thành cú sốc đối với thị trường chứng khoán Mỹ. Chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones đã giảm 100 điểm ngay trong phiên giao dịch đầu giờ sáng ngày thứ 3 (3/12), theo giờ Washington), và tiếp tục giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 1 tháng qua.
Các chỉ số khác như SPX và NASDAQ thậm chí giảm xuống mức âm. Trong khi đó, đồng Nhân dân tệ cũng trượt sâu xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10 vừa qua, The Guardian đưa tin.
Đồng Nhân dân tệ trượt sâu sau phát biểu của ông Trump. Ảnh: Twitter
Khi được hỏi liệu ông Trump có thời hạn cho thỏa thuận thương mại với Trung Quốc hay không, vị Tổng thống Mỹ đã đáp: "Tôi không có thời hạn nào cả". Tuy nhiên, không rõ liệu đây là câu trả lời dành cho một thỏa thuận thương mại toàn diện, hay thỏa thuận giai đoạn 1 với Trung Quốc.
Washington và Bắc Kinh đã liên tục giáng đòn thuế nhập khẩu nhằm vào số hàng hóa trị giá hàng tỉ USD của đối phương kể từ năm 2018, khiến các thị trường tài chính chao đảo, doanh nghiệp và người tiêu dùng hoang mang.
Thời hạn giáng đòn thuế quan tiếp theo của Mỹ là ngày 15/12. Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trước thời hạn này, thì 156 tỉ USD hàng hóa của Trung Quốc - trong đó bao gồm điện thoại thông minh và laptop - sẽ phải gánh thêm mức thuế 15%.
Trả lời báo giới tại London, Tổng thống Trump cũng đã chỉ trích những chính quyền tiền nhiệm của Mỹ đã nhắm mắt làm ngơ trước việc Trung Quốc "trục lợi từ Mỹ trong bao nhiêu năm trời", và nguyên nhân gây ra điều đó là do các chính quyền tiền nhiệm "thiếu khả năng lãnh đạo".
"Quan hệ của chúng tôi [Mỹ] và Trung Quốc hiện giờ rất tốt, và nó sẽ còn tốt hơn nữa khi chúng tôi đặt bút ký [vào thỏa thuận]", ông Trump khẳng định. Thế nhưng sau đó, nhà lãnh đạo Mỹ lại nói rằng Trung Quốc "đang trải qua năm tồi tệ nhất trong vòng 57 năm qua".
"Năm kinh tế buồn" của Trung Quốc
Quả thực, những số liệu được các cơ quan chính phủ Trung Quốc công bố gần đây đã xác nhận nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đang thật sự gặp khó khăn. Tăng trưởng GDP của Trung Quốc giảm xuống 6% trong Quý III năm nay - thấp nhất trong gần 3 thập kỷ qua - và có xu hướng tiếp tục giảm trong Quý IV này.
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và các nhà hoạch định của nước này cũng đã thừa nhận nền kinh tế đang đứng trước sức ép đi xuống.
Chưa dừng lại ở đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) còn dự báo viễn cảnh tồi tệ hơn đối với tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc: Nếu như 6% là mức đáy trong mục tiêu tăng trưởng cả năm nay, thì đến năm 2020, kinh tế Trung Quốc sẽ chỉ tăng trưởng ở mức 5,8% - rất khó "ngóc đầu".
Dù chỉ là một trong những nguyên nhân khiến kinh tế Trung Quốc đi xuống, nhưng rõ ràng cuộc chiến thương mại với Mỹ kéo dài thêm sẽ là điều bất lợi cho nước này.
Trong một diễn biến có liên quan, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross hôm 2/12 đã ngụ ý rằng các nhà đàm phán Mỹ chưa thực sự hài lòng về những điều kiện phía Trung Quốc đưa ra, và cho biết phía Washington sẽ tiếp tục quan sát thêm thái độ của Bắc Kinh trước khi đưa ra quyết định.