Chính phủ Trung Quốc được cho là đã yêu cầu các nhà nhập khẩu hàng nông sản quốc doanh lớn ngừng mua một số mặt hàng nông sản từ Mỹ, trong đó bao gồm đậu tương, trong khi Bắc Kinh tiến hành đánh giá về căng thẳng leo thang giữa nước này và Mỹ về vấn đề Hồng Kông, Bloomberg trích dẫn một số nguồn tin thân cận cho biết.
Cụ thể, theo một trong hai nguồn tin nói trên, hai nhà nhập khẩu quốc doanh Cofco và Sinograin đã được yêu cầu ngừng mua nông sản từ Mỹ. Các nhà nhập khẩu của Trung Quốc cũng đã hủy bỏ một số đơn đặt hàng (chưa rõ số lượng) mặt hàng thịt lợn Mỹ. Tuy nhiên, các công ty, doanh nghiệp tư nhân vẫn chưa nhận được yêu cầu tương tự.
Động thái nói trên của Trung Quốc là dấu hiệu mới nhất cho thấy thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 - mà hai nước Mỹ-Trung đã phải rất khó khăn mới có thể đạt được - hiện có nguy cơ đổ sông đổ bể.
Mặc dù Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường trong tháng trước đã cam kết sẽ thực hiện thỏa thuận giai đoạn 1 từng ký kết với Mỹ hồi tháng 1 năm nay, nhưng sau đó xung đột giữa hai nước đã tiếp tục gia tăng sau khi Quốc hội Trung Quốc thông qua dự luật an ninh Hồng Kông.
Vấn đề Hồng Kông
Theo Bloomberg, thông tin về việc Trung Quốc yêu cầu các nhà nhập khẩu quốc doanh ngừng mua nông sản Mỹ được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi cuối tuần trước đã lên án Bắc Kinh về vấn đề dự luật an ninh Hồng Kông.
Mỹ và nhiều nước phương Tây cho rằng dự luật an ninh này sẽ gây tổn hại tới nguyên tắc "Một Quốc gia, Hai Chế độ" giúp đặc khu Hồng Kông có được quyền tự chủ trước đại lục, vốn được áp dụng sau khi Anh trao trả Hồng Kông cho Trung Quốc vào năm 1997.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
Là hai nhà nhập khẩu nông sản trụ cột của Trung Quốc, Cofco và Sinograin đã hỏi giá mua 20-30 lô hàng đậu tương của Mỹ vào thứ 6 tuần trước, nhưng đã hoãn mua lô hàng này sau khi Tổng thống Trump tuyên bố ông có thể sẽ trừng phạt các quan chức Trung Quốc, một nguồn tin tiết lộ với Bloomberg.
Trong khi đó, Bắc Kinh được cho là đang chờ đợi nước cờ tiếp theo của Tổng thống Trump trước khi đưa ra quyết định của mình.
Bloomberg đã liên hệ với Bộ Thương mại Trung Quốc và hai nhà nhập khẩu Sinograin và Cofco, nhưng hãng tin này vẫn chưa nhận được bình luận từ những người có thẩm quyền.
Những lời đe dọa của Tổng thống Trump
Tổng thống Trump cho biết Mỹ sẽ bắt đầu quá trình tước bỏ một số đặc quyền thương mại của Hồng Kông, tuy nhiên ông không nêu rõ những chi tiết về những thay đổi sẽ được áp dụng. Nhà lãnh đạo Mỹ cũng đe dọa sẽ trừng phạt các quan chức Trung Quốc và Hồng Kông đã phá hoại "trực tiếp hoặc gián tiếp" sự tự chủ của Hồng Kông, nhưng cũng không giải thích thêm về điều này.
Ông Trump cũng đã nhiều lần đe dọa sẽ hủy bỏ thỏa thuận giai đoạn 1 với Trung Quốc, tuy nhiên các cố vấn kinh tế cấp cao của ông vẫn khẳng định rằng thỏa thuận này sẽ được tiếp tục. Ông Larry Kudlow, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, hôm thứ 5 tuần trước đã khẳng định với đài CNBC rằng thỏa thuận thương mại với Trung Quốc "sẽ được tiếp tục thực hiện trong thời điểm hiện tại và thậm chí còn có thể có tiến triển".
Trong những tuần gần đây, hai nước Mỹ-Trung liên tục leo thang xung đột về nhiều vấn đề, từ COVID-19 dến đảo Đài Loan, và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh cáo trong kỳ họp lưỡng hội ở Bắc Kinh rằng "một số người ở Mỹ" đang đẩy mối quan hệ của hai nước đến bờ vực của một "cuộc Chiến tranh Lạnh mới", đồng thời kêu gọi Mỹ từ bỏ "ảo tưởng" sẽ thay đổi được Trung Quốc.
Theo một phần thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa 2 nước, Trung Quốc đã đồng ý mua số hàng nông sản trị giá khoảng 36,5 tỷ USD từ Mỹ trong năm 2020. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã phá hỏng các kế hoạch đó, khiến Trung Quốc trong 3 tháng đầu năm nay chỉ nhập khẩu 3,35 tỷ USD hàng nông sản từ Mỹ - mức thấp nhất trong cùng kỳ kể từ năm 2007, theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ.
Tuy nhiên, sau khi Trung Quốc bắt đầu tái mở cửa nền kinh tế, họ đã tăng tốc nhập khẩu, trong đó bao gồm lô hàng hơn 1 triệu tấn đậu tương Mỹ chỉ trong vòng 2 tuần trong tháng 5 vừa qua, cùng với đó là một số mặt hàng khác như dầu đậu nành và ethanol.
Tuy nhiên, sau đó, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc bắt đầu leo thang khi ông Trump chỉ trích Bắc Kinh về Đại dịch COVID-19. Trung Quốc đã gián tiếp đáp trả khi mua đậu tương của Brazil thay vì đậu tương Mỹ.
Mời quý độc giả theo dõi chúng tôi trên MXH Lotus: