Thanh tra TP.HCM vừa thông báo Kết luận thanh tra (KLTT) việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ thuộc xã Phước Kiển và xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè.
Dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên với mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của thành phố theo quy hoạch đã được phê duyệt.
Một đoạn đường Nguyễn Hữu Thọ. (Ảnh minh họa: Kinh tế Sài Gòn)
Dự án này kỳ vọng tạo động lực thúc đẩy đô thị hóa, hình thành khu nhà ở, khu thương mại dịch vụ, công trình công ích, công trình công cộng hiện đại góp phần vào tăng trưởng kinh tế của huyện Nhà Bè nói riêng và TP.HCM nói chung, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân và trong việc quản lý, sử dụng đất dự án sau thu hồi.
Nhiều doanh nghiệp sai phạm
Theo KKLTT, tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án gồm: Công ty Phú Long, Công ty Phú Hoàng Anh, Công ty An Tây, Công ty HD Real, Công ty Kiến Á Galleria.
Khu đất này sử dụng đất như chia nhỏ phân khu không đúng quy hoạch, cấp phép không đúng quy hoạch, xây dựng lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, sử dụng trạm nước thải không phép.
Nhiều phân khu đã được giao đất từ nhiều năm nhưng chủ đầu tư không xây dựng, rào chắn, bỏ trống gây hoang hóa, lãng phí. Đáng chú ý, khu đất này cũng xảy ra sai phạm như: Xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng quy hoạch, sai phép, lấn chiếm rạch… đến nay chưa bị xử lý.
Thanh tra TP.HCM chỉ ra nhiều vi phạm trong việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ thuộc xã Phước Kiển và xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè. (Ảnh minh họa)
Trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính tiền trúng đấu giá Khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ (44,4ha), liên danh 3 đơn vị và Công ty Phú Long thanh toán tiền trúng đấu giá chậm tiến độ so với quy định.
Sau đó các doanh nghiệp này chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính (thuế trước bạ, thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp) với Nhà nước liên quan đến hoạt động này. Việc nộp tiền bổ sung của các doanh nghiệp cũng bị chậm trễ.
Dự án chậm tiến độ hơn 20 năm
Dự án thực hiện chậm tiến độ so với được phê duyệt, đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất: Còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tại dự án. Trong đó, có 22/38 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng UBND huyện Nhà Bè chưa thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định.
Các đơn vị thực hiện dự án cũng chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được UBND TP.HCM phê duyệt.
Cụ thể, chỉ có bản đồ tuyến mà chưa có bản đồ đo đạc được cấp có thẩm quyền phê duyệt để xác định ranh đất thu hồi; không cắm cột mốc khu đất thu hồi để quản lý bàn giao theo quy định.
Việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ bị giải toả cũng chưa thực hiện xong. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất cũng như tiến độ đầu tư xây dựng các dự án được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư.
Dự án cũng chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được UBND TP.HCM phê duyệt… Các thiếu sót này đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất, tiến độ đầu tư xây dựng tại các dự án được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư.
Trong khi đó, việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư theo chỉ đạo của UBND TPHCM đã kéo dài chưa thực hiện được. Nguyên nhân do chủ đầu tư được giao đầu tư xây dựng chung cư là Công ty Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm), tiềm ẩn khiếu nại, tố cáo của người dân.
Cũng theo Thanh tra TP.HCM, hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi tại dự án trên đã được Sở Tài nguyên Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất; chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải toả.
KLTT cho rằng, UBND huyện Nhà Bè có quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại 7 phân khu tại khu vực chưa có quy hoạch 1/2000, chưa có giấy phép quy hoạch là chưa phù hợp trình tự, thủ tục theo quy định…
Sở Quy hoạch - Kiến trúc có văn bản về kết quả thẩm định đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000 (phần quy hoạch sử dụng đất và giao thông), theo đó thẩm định phần đất quy hoạch khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, bao gồm cả phần đất thuộc quận 7 nhưng đề nghị UBND huyện Nhà Bè xem xét ký phê duyệt quy hoạch là vượt thẩm quyền của UBND huyện Nhà Bè.
Hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi tại sự án đã được Sở Tài nguyên Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải tỏa…
Việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo dẫn đến tình trạng có người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất để sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi.
Các phần đất có quy hoạch 1/2000 là đường dự kiến, nằm giữa các phân khu của khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, đến nay không rõ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, đầu tư xây dựng, dẫn đến việc đầu tư không đồng bộ, “da beo”, ảnh hưởng đến kiến trúc cảnh quan toàn tuyến đường, không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt.
Từ những sai phạm trên, Thanh tra TP.HCM kiến nghị Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo các sở, ngành liên quan khẩn trương khắc phục các sai phạm theo đúng quy định của pháp luật.