Cuối tuần qua Hà Lan cấm máy bay của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu hạ cánh ở Rotterdam và sau đó ngăn cản Bộ trưởng Gia đình Thổ Nhĩ Kỳ Fatma Betul Sayan Kaya vào lãnh sự quán Thổ tại thành phố này.
Phát biểu ngày 12.3 từ Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Erdogan nói: "Tôi kêu gọi tất cả các tổ chức quốc tế ở Châu Âu và các nơi khác áp đặt trừng phạt với Hà Lan" - Reuters cho biết.
"Châu Âu đã nói gì chưa? Không. Tại sao? Bởi họ không cắn lẫn nhau. Hà Lan đang hành xử như một nước cộng hòa chuối" - ông Erdogan nói, dùng thuật ngữ "cộng hòa chuối" để chỉ một quốc gia có nền chính trị bất ổn, kinh tế phụ thuộc.
Trước đó một ngày, ông mô tả Hà Lan là "tàn dư của phát xít", và hôm sau còn nói thêm rằng "chủ nghĩa phát xít vẫn lan rộng ở phương Tây".
Tổng thống Erdogan đang muốn vận động cộng đồng người Thổ Nhĩ Kỳ ở Châu Âu ủng hộ ông cải tổ hiến pháp nhằm đem lại cho tổng thống quyền lực lớn hơn.
Phát biểu tại Pháp, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ kỳ Cavusoglu mô tả Hà Lan là "thủ đô của phát xít", sau khi Hà Lan cùng các nước Châu Âu khác ngăn chặn các chính trị gia Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức mít tinh ủng hộ ông Erdogan, bởi lo ngại rằng căng thẳng ở Thổ có thể lan sang các cộng đồng di cư ở Châu Âu.
Đáp lại trước những phát biểu của các chính trị gia Thổ Nhĩ Kỳ nhắc tới "phát xít", Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte nói đây là những bình luận kích động.
"Chúng ta đã rơi vào tình thế hoàn toàn bất ngờ, trong đó một đồng minh NATO... mà chúng ta có các quan hệ lịch sử, quan hệ thương mại mạnh mẽ, đang cư xử một cách không thể chấp nhận, vô trách nhiệm".
Ông Rutter nói rằng thay vì việc Hà Lan xin lỗi vì từ chối để các bộ trưởng Thổ Nhĩ Kỳ nhập cảnh, thì Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ nên xin lỗi vì so sánh Hà Lan với phát xít.
Tranh cãi giữa hai bên có nguy cơ lan rộng, với việc Thủ tướng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen hôm qua đã đề nghị hoãn một chuyến thăm đã định tới Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng này do bất đồng nêu trên.
Hà Lan lo ngại bởi tuần tới sẽ diễn ra bầu cử ở nước này, trong đó các đảng thuộc dòng chính trị chủ chốt đang chịu sức ép từ Đảng Tự do cực hữu và chống Hồi giáo của chính trị gia Geert Wilder.
Hà La lấy lý do quan ngại về trật tự công cộng và an ninh để rút giấy phép hạ cánh cho máy bay của Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Cavusoglu.